Саясаттанушының айтуынша, олардың тағдырлары бір-бірімен тығыз байланысты және екеуі де Қазақстан тарихы мен халқының тағдырына әсер еткен. Қонаевтың інісі Асқар Қонаев ғалым-металлург болған және ғылыми жұмысымен Қарметкомбинатқа жиі келетін болған екен. Сол жерде ол жас жұмысшы Назарбаевты байқап, ол туралы ағасына айтады. Бейсебаев осыдан кейін жұмысшы Назарбаевтың еңбек жолы күрт көтерілгеніне назар аударды.
– Бұл кездесуге дейін ол комсомол белсендісі, тойларда тамада болып нәпақа тапқан. Алдымен ол Қарметкомбинат партия комитетінің хатшысы болады, одан Қарағанды облыстық партия комитетінің екінші хатшысы болып тағайындалады. Содан кейін Қарағандыдан астанаға ауыстырылып, Қазақстан Компартиясы Орталық Комитетінің өнеркәсіп жөніндегі хатшысы болып тағайындалады. Бұл бүгінгі күннің өлшемімен облыс әкімінің орынбасарынан бірден вице-премьер болу деген сөз. Бес жылдан кейін Назарбаев Қазақ КСР Министрлер Кеңесінің төрағасы болады, – деп жазды Бейсебаев.
Саясаттанушы мұндай тағайындаулар Мәскеу арқылы өтсе де, оның артында өзінің орнына мұрагер дайындаған Қонаевтың өзі тұрғанын айтады. Алматыға келген Назарбаев Қазақстанның басқа басшыларымен тез тіл табысуға кіріскен. Ол олардың әйелдерінің туған күндерін біліп алып, сол кездегі әдеттегі сыйлықтарды: бір қорап шоколад пен бөтелке шампан сыйлаған.
– Қонаевтың әйелінің де көңілін табады. Ол өзіне ұлы ретінде қарауды сұраған деген сыбыстар бар. Сондай-ақ Қонаевтың бір әпкесі оны бірден ұнатпаған көрінеді, ол көзі жылтылдап, сатып кететінін айтқан көрінеді. Бір куәгер Қонаевтың Назарбаевтың үкімет басшысы болып тағайындалғанын қалай жеткізгені туралы айтқан. Ол былай деген: «Биле Нұрсұлтан, мен Мәскеумен келістім, Министрлер Кеңесінің басшысы боласың». Назарбаев Қонаевқа жүгіріп келіп, ұзақ уақыт алғысын айтып, иіліп тағзым еткен, – дейді Бейсебаев.
Жазбада билікке келген Горбачевтің Қонаевтан құтылуды ұйғарғаны айтылады. Қонаевтың өзі де кететін күн туатынын түсінген, бірақ ол Назарбаев тұлғасындағы мұрагерге қатысты түпкілікті шешімді әлі қабылдамаған еді. Бұған сол кездегі Жол көлігі министрі Караваев ісінің кейбір тұстары себеп болған. Горбачев Қазақстан Компартиясының 16-съезінде Қонаевты жергілікті халықтың қолымен орнынан алып тастауды ойлаған көрінеді.
– Бұл жерде басты рөлді Қонаевтың басты сыншысы болған Министрлер Кеңесінің Төрағасы Назарбаев атқаруы керек еді. Ғылым академиясының президенті Асқар Қонаевты сынағанымен, шын мәнінде бұл Қонаевтың өзіне қарата жасалған соққы еді. Бұл жолы Қонаевты тайдыру мүмкін болмады. Қонаевтың өзі осындай опасыздықтан кейін Мәскеуге, онымен (Горбачевпен) басқа мұрагерлері туралы сөйлесуді ұйғарған. Алайда, Горбачев кадр мәселесін өзі шешемін деп жауап береді. Ары қарай не болғаны белгілі, – дейді автор.
Жазбада алдымен Назарбаев алғашында айыптап, кейіннен өзін басында жүрген адам ретінде көрсеткен желтоқсан оқиғасы болғаны айтылады. Біраз уақыттан кейін Назарбаев Колбиннің орнына Қазақстан Компартиясы Орталық Комитетінің бірінші хатшысы болып тағайындалады. Содан кейін ол Қазақ КСР президенті, одан автоматты түрде тәуелсіз Қазақстанның президенті болады. Ол билікке жабыспайтынын айтып, мерзімін белгілеп, уақыты келгенде кететінін айтады. Бірақ кетпейді. Сайлаусыз билік жүргізгісі келеді және он жылға өкілеттіктерді жаңарту бойынша референдум ұйымдастыруға тырысады.
Ұлт көшбасшысы – Елбасы атағы оның ресми атына айналады. Оған ескерткіштер орнатылады. Елдің барлық саябақтары – бірінші президент саябақтары деп аталады. Оның атымен жеке бюджет бабы бойынша қаржыландырылатын мектептер ашылады. Жоғары оқу орындарында Назарбаевтану пәні пайда болады. Ол барлық жерде мемлекеттік органдар мен ұлттық компанияларда бүкіл Қазақстанның билігі мен байлығына иелік ететін өз адамдарын орналастырады. Ол өзін өмір бойына Қауіпсіздік кеңесінің төрағасы, «Самұрық-Қазына» ҰӘҚ» АҚ басқарма төрағасы етіп тағайындайды, дейді автор.
Саясаттанушы Қонаев пен Назарбаевтың өткен жылдарда кездесуі еліміздің даму бағытын айқындап, ел тағдырына әсер еткенін атап өтті.
– Егер олар жолықпағанда мүмкін барлығы басқаша болар еді. Біздің бүгінгі бас зейнеткеріміз жергілікті кәсіподақ жетекшісінің биігіне жетіп, тамадалық кәсібін жалғастырар еді, ал Қонаев өзіне басқа ізбасарды таңдар еді, – деп жазды Қазбек Бейсебаев.
