Кір жуғыш машинада пайда болатын зең адам денсаулығына бірнеше жолмен әсер етуі мүмкін, және бұл әсер ғылыми зерттеулер арқылы дәлелденген. Бұл туралы Alash.kz ұлттық порталының тілшісі зерттеп көрді.
1. Аллергиялық реакциялар
Зең бөлетін споралар ауамен таралып, тыныс алу жүйесіне түседі. Бұл споралар:
• аллергияны қоздырып, мұрынның бітелуі, көздің қызаруы және теріде қышу сияқты белгілер тудырады;
• демікпе (астма) белгілерін нашарлатуы мүмкін, әсіресе балалар мен созылмалы респираторлық аурулары бар адамдар үшін.
Ғылыми дәлел: Environmental Health Perspectives журналындағы зерттеулер зең спораларының ұзақ әсері аллергиялық ринит пен демікпеге шалдықтыру ықтималдығын арттыратынын көрсетеді.
2. Микотоксиндердің әсері
Кейбір зең түрлері микотоксиндер деп аталатын улы заттар бөледі. Бұл заттар:
• иммундық жүйеге әсер етіп, денсаулықтың нашарлауына әкелуі мүмкін;
• бауыр мен бүйрекке зиян тигізуі ықтимал, егер уыт ұзақ уақыт бойы ағзаға түссе.
Ғылыми дәлел: International Journal of Molecular Sciences микотоксиндердің канцерогендік қасиеттері туралы мәліметтер келтіреді. Алайда, бұл әсерлер көбінесе зеңденген азық-түлік тұтынғанда байқалған, ал тұрмыстық деңгейде мұндай тікелей байланыс аз зерттелген.
3. Қатерлі ісік ауруымен байланысы
Зеңнің қатерлі ісік ауруын тудыру ықтималдығы жайлы зерттеулердің нәтижелері екіұшты.
• Кейбір микотоксиндер (мысалы, афлатоксин) күшті канцероген болып табылады, бірақ олар көбіне азық-түлікте кездеседі.
• Тұрмыстық зеңнің қатерлі ісікке тікелей әсерін дәлелдейтін нақты зерттеулер жоқ. Дегенмен, созылмалы қабынулар мен иммундық жүйенің әлсіреуі жанама түрде қатерлі ісікке әсер етуі мүмкін.
Ғылыми дәлел: Дүниежүзілік денсаулық сақтау ұйымының (WHO) мәліметі бойынша, афлатоксиндер бауыр қатерлі ісігінің негізгі себептерінің бірі болып табылады. Бірақ тұрмыстық зеңнің бұл деңгейде әсері қарастырылмаған.
4. Балалар мен әлсіз топтарға әсері
Иммундық жүйесі толық қалыптаспаған балалар, қарттар немесе ауыр аурулары бар адамдар зеңнің уытты әсеріне өте сезімтал. Мұндай жағдайларда зеңнің ұзақ әсері:
• иммундық жүйенің әлсіреуі;
• тыныс алу инфекцияларының жиілеуі сияқты асқынуларға әкелуі мүмкін.
5. Алдын алу және тазалау шаралары
• Кір жуғыш машинаның резеңке тығыздағыштарын үнемі тазалау.
• Пайдаланудан кейін машинаның есігін ашық қалдырып, ішін толық құрғату.
• Сірке суы, ас содасы немесе арнайы тазалау құралдарын қолдану.
• Көп зең болса, машинаны кәсіби тазалаушыға көрсеткен жөн.
Қорытындылай келе, кір жуғыш машинадағы зеңнің тікелей қатерлі ісік тудыру ықтималдығы дәлелденбегенімен, оның басқа қауіпті әсерлері бар. Денсаулыққа зиянын болдырмау үшін тазалық шараларын уақытылы орындау қажет. Егер зең көп болса, оны жою үшін кешіктірмей шара қолдану ұсынылады.
