Сарапшылардың пайымдауынша, Қазақстандағы мұнайдың қазіргі қоры 4,4 миллиард тонна көлемінде.
Экономикалық зерттеулер институты 30 жыл бойы Қазақстан экономикасының өсімі мұнай өндірісі мен оны саудалауы есебінен барынша қамтамасыз етілгенін атап өтті.
– Ел шикізатқа тәуелділіктен қалай құтылуға тырысса да, ол фактор бүгінгі күнге дейін сақталып келеді.
Ұлттық экономика министрлігінің мәліметінше, шикізатқа тәуелділіктен жоғары деңгейде қайта бөлу салаларын дамыту есебінен құтылуға болады.
Биыл жалпы құны 4,6 трлн теңгені құрайтын 400-ден астам жобаны іске қосу жоспарланған. Кемі 10 жоба экономиканың басым салаларында жоғары қайта бөлу кластерлерін құруға бағытталған, - делінген басылымда.
Мұнай және салықтар
Сарапшылар мемлекет сегіз түсімді бөлу арқылы мұнай өндірісінен салық алатынын, оның 7-і Ұлттық қорға, ал 1-і ғана республикалық бюджетке түсетінін атап өтті.
– Көпшілікті осы салықтар қандай мөлшерлемелер бойынша төленеді деген сұрақ қызықтыруы мүмкін. Олардың арасында мұнай секторы ұйымынан жасалған келісімшарттар бойынша өнімді бөлу бойынша Қазақстанның үлесін көрсететін ақпарат ашық жарияланбайды. Корпоративтік табыс салығы салық салынатын табыстың 20% құрайды.
Басқа түсімдер бойынша сараланған тіркелген сомаларды да, пайыздық қатынастарды да қолдана отырып, салық ставкаларын анықтауда айырмашылық бар, - деп хабарлады басылым авторлары.
Қаражат жайлы
10 жыл ішінде (2013-2022) осы салық түсімдерінің жалпы сомасы 36,9 трлн теңгені құрады. Осы түсімдердің орташа жылдық сомасы 3,6 трлн теңгені құрайды.
Мұнай қоры
Энергетика министрлігінің мәліметінше, қазіргі мұнай қоры 4,4 миллиард тоннаны құрайды.
Теңіз және Қашаған кен орындарында өндірістерді кеңейту жөніндегі жобаларды іске асыру кезінде жылдық мұнай өндіру 100 миллион тоннаға жетеді.
Өндіріс өсімі
Қазақстанда шикі мұнай өндіру көлемі 1990 жылы 25 млн тоннадан 2021 жылы 85 млн тоннаға дейін өскен.
– Шикі мұнай өндірісінің қазіргі қарқынын ескере отырып (жылына 100 млн.тоннаға дейін жеткізу жоспарымен) мұнай қорының ұзақтығы тағы 44 жылды құрауы мүмкін. Жоғарыда айтылғандарды ескере отырып, экономиканы әртараптандыру бойынша уақытты тиімді (болашақта жыл сайынғы мемлекеттік түсімді кемінде 3,6 трлн теңге көлемінде толықтыра отырып) пайдалану қажеттілігі бар, - делінген басылымда.
