Қазақстандық режиссерлер департаментке «легионер» Бекмамбетовке 700 миллион теңге бермеу туралы өтінішпен жүгінген.

Шетелдік Bazelevs Entertainment Limited компаниясы қазақстандық Cinegram компаниясымен бірге түсірмекші болған «Сапфир операциясы» фильмінің бюджеті бұған дейін 700-ден 400 миллион теңгеге қысқарған еді.

Мәдениет және ақпарат министрлігі бұл фильмге жұмсалған шығындардың мақсаты мен негіздемесін анықтау үшін талдау жүргізеді, – делінген министрлік хабарламасында.

Министрліктің хабарлауынша, биыл сәуір айында Ұлттық кинематографияны қолдау мемлекеттік орталығы киножобаларды іріктеу конкурсын жариялаған. Сараптамалық кеңестің шешімімен 375 жобаның 101-і екінші турға өткен. Бірақ 87 режиссер питчингке шақырылған. Алайда олар құжаттардың толық пакетін бермеген.

Питчингке шақырылғандардың қатарында «Сапфир операциясы» фильмімен қазақстандық Cinegram ЖШС болды. Бұл жоба Тимур Бекмамбетовпен байланысты шетелдік Bazelevs Entertainment Limited киностудиясымен бірлесіп түсірілген фильм болып шықты. Алайда, «Кинематография туралы» Заңда фильмдерді бірлесіп шығаруға тыйым салынбаған, – делінген хабарламада.

Министрлік мәліметінше, сараптамалық кеңес 29 киножобаға оң қорытынды берген.

Сценарийдің басым тақырыптарға, сюжеттік құрылымға және драмалық принциптерге сәйкестігіне баса назар аударылды. Оның ішінде комиссия 18 жобаны қаржыландыруға ұсынды, оның ішінде «Сапфир операциясы» да бар. 2024 жылы сараптамалық кеңестің оң бағасын алған барлық киножобаның сұралған сомасы 5,7 млрд теңге болды. Болжамды сома 400 миллион теңге сомасында, 7%-дан аспайтын болады. Бұл ретте фильмнің жарияланған жалпы бюджеті – 9,5 миллиард теңге, яғни, республикалық бюджеттің үлесі – 4 пайыз, – делінген хабарламада.

Министрлік қазір конкурста жеңіске жеткен жобаларды қаржыландыруға қаражат бөлу туралы бұйрықты дайындап жатыр.

Шілде айының соңында қазақстандық режиссерлер Мәдениет және ақпарат министрі Аида Балаевадан Израиль азаматы саналатын режиссер Тимур Бекмамбетовке «Сапфир операциясы» фильмі үшін грант ретінде ұтып алған 700 миллион теңгені бермеуді өтінді. Олардың пікірінше, салық төлеушілердің ақшасы «басқа елдерден келген легионерлердің күмәнді жобаларына» кетпеуге тиіс.

Айта кетсек, Тимур Бекмамбетов 1961 жылы Гурьевте (қазіргі Атырау) дүниеге келген. Ол – ресейлік режиссер. 1994 жылы Bazelevs киностудиясын құрып, «Ночной дозор», «Дневной дозор», «Ирония судьбы. Продолжение» фильмдерін түсірді. Сондай-ақ жаңа жылдық «Елки» фильмін таспалаған болатын. 2022 жылдың желтоқсанында Бекмамбетов Bazelevs киностудиясын оның бас продюсері Лала Рустамова мен коммерциялық директоры Тимур Асадовқа сатты. Сонымен қатар онда әлі де Лос-Анджелесте орналасқан Bazelevs Productions бар.

2012 жылы қазақстандық БАҚ Бекмамбетов 1994 жылы Қазақстанда болған нақты оқиғаларға негізделген «Сапфир операциясы» фильмін түсірмек деп жазған еді. Сапфир – Қазақстан мен АҚШ Үкіметінің Өскемен маңындағы Үлбі металлургиялық зауытынан 500 келіге жуық жоғары байытылған уранды АҚШ-қа экспорттау жөніндегі бірлескен жобасы. Бағдарламаның мақсаты ядролық қарудың таралу қаупін азайту болды.

2023 жылдың тамызында президент Қасым-Жомарт Тоқаев Ақордада Тимур Бекмамбетовті қабылдады. Кездесу барысында қазақ киносының даму келешегі, шығармашылық салада мамандар даярлау, отандық киноконтентті арттыруға жағдай жасау және киногерлерді қолдау мәселелері талқыланды.