Тірі болсам, қазаққа қызмет етпей қоймаймын!

Әлихан Бөкейхан

Жамбыл облысының әлеуметтік-экономикалық даму бағдары

20:36, 08 сәуір 2024 427

        Мемлекет басшысы Қасым-Жомарт Кемелұлы Тоқаевтың жыл сайынғы халыққа жолдауында елдің өткені мен болашағы, алдағы уақытқа жалпыұлттық жоспарлары тікелей ел-жерлерде жаңа бастамаларды іске асыруға мүмкіндік беруде. Бұл бастамалар тікелей халықтың әлеуметтік жағдайы мен тұрмыстық өміріне де әсер етеді. Соның ішінде жүзеге асқан кейбір бастамалар Жамбыл облысының әлеуметтік-экономикалық жағдайына серпін берді. Мысалы, білім беру саласындағы мұғалімдердің жалақысын көбейту шарасы облыста жақсы қарқын алып, ұлғаюда. Облыста 2018 жылдан бастап мұғалімдердің жалақысы 30 пайызға көбеюде. Яғни бұл тек Жамбыл облысындағы жағдай ғана емес, еліміздің басқа да облыстарында жүзеге асырылуда. Бұл мұғалімдердің беделімен қатар, жас ұрпақтың білім беру саласында бәсекеге қабілетті болуына назар аударылып жатқанының дәлелі. 2024 жылы білім беру жүйесін қаржыландыруға қомақты қаржы – 346,4 млрд теңге инвестицияланды, оның 22,1 млрд теңгесі игерілді, бұл есепті кезеңнің жоспарының 96,5%-ын құрайды. 20 білім беру нысанын дамытуға 19,6 млрд теңге бөлінді. «Жайлы мектеп» ұлттық пилоттық жобасы аясында облыстың әртүрлі аудандарында бірнеше мектеп салу жоспарлануда, ал бұл жобадан тыс қосымша мектептер мен бұрыннан бар мектептерді кеңейту жоспарлануда. Компьютерлік техникамен қамтамасыз ету деңгейі орта есеппен 1 ​​компьютерге 4 студентті құрайды. Өңірдегі барлық мектептер интернет пен «Күнделік» жүйесіне қосылған, оқу орындарының едәуір бөлігі интерактивті панельдер орнатқан. Мектепке дейінгі білім беру саласына келсек, облыстағы балабақшалар мен шағын орталықтарды қосқанда 586 мектепке дейінгі ұйым 1 мен 6 жас аралығындағы 61,3 мың баланы қамтып, 2023 жылғы деңгейден жоғары.

Сонымен қатар, Мемлекет басшысының «ұрпақ тәрбиесі мен біліміне тікелей назар аударылуы керек» деген тапсырмасынан кейін, әр ұрпаққа тән кәсіби бағдарларының дамытуына қарай, мұғалімдердің біліктілігін арттыру курстары, цифрлық технологияларды меңгеруіне түрлі курстар ұйымдастырылған. Біліктілігін арттырып, дәлелдеген мұғалімдерге мемлекет тарапынан қосымша қаражат та бөлінеді. Түрлі жаңа мектептер ашылып, мектептерге Назарбаев зияткерлік мектебінің озық та мықты тәжірибесін Жамбыл облысының мектептеріне тарту жұмыстары белең алған. Сонымен қатар мектептерде IT, робототехникалар кабинеттері ашылған. Бұл оқушылардың цифрлық құрылғыларды меңгеруіне, ақпараттың технологиялармен жастай жұмыс істеу қабілеттерін ашуға мемлекеттен көрсетіліп жатқан үлкен мүмкіндіктердің бірі.

Сонымен бірге, Жамбыл облысында жастарды әлеуметтендіру мақсатында жаңа жұмыс орындары мен жұмыспен қамту кешені жүзеге асуда. Бүгінге дейін облыста 38 мыңнан астам жаңа жұмыс орындары ашылған, бұл өңірдің дамуы мен инвестициялық тартымдылығының белгісі. Өңірде жұмыспен қамту және халықты әлеуметтік қорғау басты назарда. Жұмыспен қамтудың белсенді шараларының жалпы қамтылуы 8202 адамды құрады, оның 1770-і бос жұмыс орындарына жұмысқа орналастырылды. Әлеуметтік жұмыс орындарымен 216 адам, жастар тәжірибесімен 198 адам қамтылған. Ақылы қоғамдық жұмыстарға 4486 адам қамтылды.Белсенді жұмыстың нәтижесінде 7489 жаңа жұмыс орны ашылды, оның 2201-і тұрақты. Тіркелген жұмыссыздардың 13343 адамның 6631-і жұмысқа орналастырылды.Бір қызметкердің орташа айлық жалақысы 287 585 теңгені құрады, бұл 2022 жылдың сәйкес кезеңімен салыстырғанда 18,1%-ға өсті. Халықтың орташа жан басына шаққандағы атаулы ақшалай табысы 123 482 теңгеге дейін өсті, бұл өткен кезеңмен салыстырғанда 18,2%-ға өскенін көрсетеді.

2024 жылдың қаңтар айында 5,8 мың азаматқа 14,8 млн теңгеге әлеуметтік қолдау көрсетілді. Оның ішінде 14,1 млн теңге тұрғын үй жәрдемақысы және үйде оқитын мүгедек балаларға төленетін жәрдемақы 0,7 млн ​​теңге.Өңірдегі өнеркәсіп орындары мен еңбек ресурстары қазіргі таңда Жамбыл облысының экономикалық, әлеуметтік, мәдени-тарихи жағынан дамуына өз үлесін қосуда. Жалпы  бұл өңірдегі экономикалық өсімнің оң бағытта екенін көрсетеді. Жалпы өңір экономикасының 5,8 пайыздық өсімі аймақтың табысты дамуының көрсеткіші ретінде маңызды. 409,9 млрд теңге инвестицияланды, сонымен қатар 2025 жылға дейін 2 трлн теңгені құрайтын 74 инвестициялық жобаны жүзеге асыру жоспарлануда. Бұл экономиканы дамыту мен жаңғыртудың ұзақ мерзімді жоспарларын көрсетеді. Негізгі капиталға салынған инвестиция өте қомақты болып, 23,5 млрд теңгені құрап, өткен кезеңнен 140,4%-ға артық. Инвестициялардың бұл ұлғаюы облыс экономикасының белсенді дамуын сипаттайды.Жуалы ауданы «Қарасаз-2023» агроөндірістік кешені мен «Алатау-Береке» агроөндірістік кешенінен ауыл шаруашылығы техникасын алу есебінен инвестиция көлемінің ұлғаюымен ерекшеленеді.

Жамбыл облысының әкімі Ербол Қарашокеевтің төрағалығымен өткен кеңейтілген жиында биылғы жылдың бірінші тоқсанының қорытындысы талқыланды. Шараға облыс әкімінің орынбасарлары, Тараз қаласы мен аудан әкімдері, сондай-ақ басқарма, бөлім басшылары қатысып, құқық қорғау органдарының өкілдері өз ой-пікірлерін ортаға салды.

Жиын барысында өңір басшысы 2024 жылдың бірінші тоқсанындағы әлеуметтік-экономикалық дамудағы бірқатар кемшіліктерге алғаш рет тоқталды. Аталған кемшіліктерді жою үшін өңірді жедел дамытудың тиімді тетіктерін белсенді пайдалану қажеттігін атап өтті.

Экономика және бюджеттік жоспарлау бөлімінің басшысы Сандуғаш Әбдіралиева ағымдағы жылдың қаңтар-наурыз айларындағы өндірістік көрсеткіштер туралы есеп берді. Есепке сәйкес, өнеркәсіп өнімі 193,1 млрд теңгеге жетсе, тау-кен өндіру өнеркәсібіндегі өнім 13,4 пайызға артқан.

Ауыл шаруашылығы өнімінің көлемі 44,7 млрд теңгені құрап, ет пен сүт өндірісінің өсімі байқалды.

Құрылыс (10,6%), байланыс (10,1%), көлік (16,7%), инвестиция (24,4%) және тұрғын үйлерді пайдалануға беру (2,8%) сияқты салаларда да оң динамика байқалды.

Меркен ауданында «НК «Қазавтожол» АҚ Жамбыл облыстық филиалы жүргізіп жатқан «Меркі-Бурыл Байтал» республикалық автожолының учаскесін қайта жаңарту есебінен өсім байқалады. Талас ауданы да «ИнвестКомпани» ЖШС-нің негізгі капиталын сатып алу арқылы инвестиция көлемін арттырды. Шу ауданында «Қазақмыс» өндірістік бірлестігі «Балқашцветмед» ЖШС Шатыркөл-Жайсан кластеріндегі өңдеу зауытының құрылысына байланысты инвестиция артты.Бұл инвестициялар өңір экономикасының жекелеген салаларын одан әрі дамытудың және оның тұрғындарының жалпы өмір сүру деңгейін арттырудың маңызды факторы болып табылады. Осы секілде тағы да басқа мемлекет басшысы Қасым-Жомарт Кемелұлы Тоқаевтың тапсырмалар мен өңірлерге арналған жоспарларын орындалуын қатаң бақылау қажеттігін атап өткенін айта кеткен жөн, бұл өңірді дамыту жоспарларының орындалуына байыпты көзқарасты көрсетеді.

Сонымен қатар, инвестициялық қарқын шет мемлекеттермен келісімдер аясында да дамуға бет алуда. Қазақстан Республикасы Премьер-Министрінің Анкараға (Түркия) сапары барысында Жамбыл облысындағы инвестициялық жобаларды дамыту бойынша бірқатар маңызды келісімдерге қол қойылды. Облыс әкімінің орынбасары Әбілқайыр Тамабек түрік әріптестерімен аталған жобаларды жүзеге асыру туралы келісімге қол қойды.

Түрік инвесторлары өңірдегі өндірісті дамытуға, атап айтқанда суару қондырғыларын шығаратын екі зауыт салуға қызығушылық танытты. Ardent Plastik A.S. мен Түркияның ауылшаруашылық құрал-жабдықтарын өндіру саласындағы жетекші компаниялары Atlantis A.S. арасында тиісті ынтымақтастық келісіміне қол қойылды.

1979 жылы негізі қаланған Ardent Plastik A.S. жаңбырлату жүйелері, тамшылатып суару құбырлары және пластикалық құбырлардың басқа түрлері сияқты жоғары сапалы суару өнімдерін шығаруға маманданған. Бұл компания өз өнімдерін 35-тен астам халықаралық нарыққа сәтті экспорттайды.

1998 жылы Ыстамбұлда құрылған Atlantis компаниясы әртүрлі суару жүйелерін, ықшам құрылыс жабдықтарын және басқа да ауылшаруашылық шешімдерін өндіру мен орнатуға маманданған. Сондай-ақ жылыжай құрылымдарын және басқа да ауыл шаруашылығы өнімдерін шығарады.

Сонымен қатар, форум барысында ТСУАБ өкілдері мен Түркия мен Қазақстан кәсіпкерлері бірлестіктері арасында тұқым шаруашылығы және инвестиция тарту саласындағы ынтымақтастық туралы маңызды келісімдерге қол жеткізілді. Бұл келісімдер өзара түсіністікті нығайтып, екі елдің іскер топтары арасындағы ынтымақтастық аясын кеңейтеді.

Бұл мақала туралы не ойлайсыз?