Санаулы апталардан кейін күнтізбе парағы ауысып, 2026 жылға қадам басамыз. Дәстүр бойынша, 1 қаңтар – тек мереке емес, жаңа заңдардың, өзгерген есептік көрсеткіштердің және жаңа талаптардың күшіне енетін күні. Бұл туралы Todayinfo сайты жазды.
Биылғы жыл ерекше болмақ: жаңа Салық кодексінің талқылануы, жасанды интеллектті реттеу және әлеуметтік төлемдердің өсуі күтілуде. Сонымен, қарапайым халық неге дайын болуы керек?
Міне, 2026 жылдан бастап өмірімізге әсер етуі мүмкін 10 басты өзгеріс:
1. АЕК өседі – Айыппұл да, жәрдемақы да артады
Ең басты өзгеріс – Айлық есептік көрсеткіштің (АЕК) өсуі. 2025 жылы ол 3 932 теңге болса (болжам бойынша), 2026 жылы инфляцияға байланысты 4 100-4 200 теңгеге дейін көтерілуі мүмкін.
- Жақсы жағы: Бала күтіміне, мүгедектікке берілетін жәрдемақы көбейеді.
- Жаман жағы: Жол ережесін бұзғандарға салынатын айыппұл, салық мөлшерлемесі және құжат рәсімдеу құны автоматты түрде қымбаттайды.
2. Жаңа Салық кодексі және «Сән-салтанат салығы»
Үкімет ұзақ талқылаған Жаңа Салық кодексі 2026 жылы толық күшіне енуі мүмкін. Ең қызығы – «Сән-салтанат салығы» (Налог на роскошь). Егер сіздің меншігіңізде қымбат яхта, жеке ұшақ, бірнеше элиталық жылжымайтын мүлік немесе өте қымбат көліктер болса, салықты бірнеше есе көп төлейсіз. Бұл орта тапқа әсер етпейді деп күтілуде.
3. Әйелдердің зейнет жасы: Өзгере ме?
Көпшілікті алаңдататын сұрақ. Естеріңізге сала кетейік, әйелдердің зейнетке шығу жасы 2028 жылға дейін 61 жас деңгейінде тоқтатылған. Сондықтан, 2026 жылы әйелдер зейнетке 61 жасында шығуды жалғастырады. Алайда, ынтымақты зейнетақыны есептеу жүйесінде түзетулер болуы ғажап емес.
4. Коммуналдық тарифтер: «Инвестиция орнына тариф»
Бұл бағдарлама 2029 жылға дейін жалғасады. Демек, 2026 жылдың басынан немесе ортасынан бастап жарық, су және жылу бағасы тағы да кезең-кезеңімен қымбаттауы мүмкін. Әсіресе, тозығы жеткен жылу орталықтары бар қалаларда (Екібастұз, Риддер, Теміртау) тариф өсімі байқалады.
5. Несие алу қиындайды
Қаржы нарығын реттеу агенттігі несие тарихына және азаматтардың борыш жүктемесіне талапты күшейтеді. 2026 жылдан бастап банктер табысы төмен немесе бұрынғы несиесін жаппаған азаматтарға тұтынушылық несие беруді шектеуі мүмкін. Биометриялық тексеріс (Face ID) барлық онлайн-қарыз алу процесінде міндетті болады.
6. Жалпыға бірдей декларация: Бақылау күшейеді
2025 жылы азаматтардың басым бөлігі декларация жүйесіне кірді. 2026 жыл – нақты тексеріс жылы болмақ. Кірісі мен шығысы сәйкес келмейтін шенеуніктер мен кәсіпкерлерге сұрақтар көбеюі мүмкін. «Мобильді аударымдарды» бақылау да жаңа деңгейге шығады.
7. Интернет және 5G
Цифрлық даму министрлігінің жоспары бойынша, 2026 жылға қарай Қазақстанның барлық облыс орталықтары мен ірі қалалары 5G желісімен толық қамтылуы тиіс. Ауылдық жерлерге Starlink немесе талшықты оптика арқылы интернет жеткізу жұмыстары аяқталу кезеңіне өтеді.
8. Балаларға арналған Ұлттық қор төлемі
«Ұлттық қор – балаларға» бағдарламасы бойынша 2026 жылы шоттарға түсетін сома өзгеруі мүмкін. Бұл инвестициялық табысқа тікелей байланысты. 2026 жылы 18 жасқа толған түлектер жинақталған ақшаны оқуға немесе баспанаға шешіп ала бастайды.
9. Көлік жүргізушілеріне жаңа талаптар
Экологиялық талаптардың күшеюіне байланысты, 2026 жылдан бастап ірі қалаларда газдан бөлінетін улы заттарды тексеру күшейтілуі мүмкін. Сондай-ақ, «орташа жылдамдықты» өлшейтін камералар заңдастырылып, трассалардағы бақылау артады.
10. Білім беру гранттары және «Келешек»
2026 жылы «Келешек» бірыңғай жинақтау жүйесі толыққанды жұмыс істей бастауы мүмкін. Бұл жүйе ата-аналарға бала 5 жасқа толғаннан бастап оқу ақысын жинауға мүмкіндік береді, ал мемлекет сыйақы қосады.
