Президенттің жолдауы туралы философия, саясаттану және дінтану институтының саяси зерттеулер орталығының аға ғылыми қызметкері Рүстем Мұстафин Қасым-Жомарт Тоқаевтың Қазақстан халқына арнаған Жолдауын мемлекет пен азаматтар арасындағы қарым-қатынастың институционалдық құралы ретінде атады, деп хабарлайды Alash.KZ Kazpravda.kz сайтына сілтеп.
Саясаттанушының айтуынша, жолдау орта мерзімді перспективада елдің дамуының негізгі бағыттарын айқындайды, мемлекеттік құрылымдар мен қоғамның экономикалық өсу, әлеуметтік даму және ұлттық қауіпсіздікті қамтамасыз ету сияқты ортақ мақсаттар төңірегінде шоғырлануына ықпал етеді.
"Қарқынды өзгеріп жатқан әлемдік саяси ландшафт жағдайында Президенттің жолдауы мемлекеттік саясатты жаңа сын - қатерлерге бейімдеуде, сондай-ақ Қазақстанның ішкі тұрақтылығы мен халықаралық беделін нығайтуда маңызды рөл атқарады", - деп атап өтті саясаттанушы.
Саяси зерттеулер орталығының қызметкері Қасым-Жомарт Тоқаев өз сөзінде жасанды интеллект (ЖИ) технологияларын дамыту және енгізу, сондай-ақ цифрландыру мәселелеріне ерекше назар аударғанын атап өтті, бұл Қазақстан үшін осы бағыттардың стратегиялық маңыздылығын атап көрсетеді.
Айта кетейік, 2023 жылы ҚР цифрлық даму және аэроғарыш өнеркәсібі министрлігі "электрондық үкіметті" дамытуға 934 миллиард теңге бөлді, бұл мемлекеттік жоспарлардағы цифрландырудың басымдылығын көрсетеді.
"ЖИ дамуындағы әлемдік үрдістер Қазақстанның басымдықтарына да әсер етеді. Мысалы, АҚШ соңғы бес жылда AI-ге 290 миллиард доллар инвестициялады, бұл оның айтарлықтай экономикалық өсу әлеуетін түсінді. Жаһандық ауқымда AI алдағы онжылдықта ЖІӨ-нің жылдық өсімін 5-15% - ға арттыруы мүмкін деп болжануда, бұл 12-38 триллион долларға тең. Қытай өз кезегінде 2025 жылға қарай AI нарығын 61 миллиард долларға дейін ұлғайтуға ниетті. Осы орайда Қазақстан отандық технологиялық әлеуетті дамыту процесіне белсенді қатысу қажеттігін де түсінеді", - деп толықтырды спикер.
Ол сондай-ақ біздің еліміз үшін цифрландыру деректерді түрлендіруден гөрі тереңірек процесс екенін атап өтті. Бұл дәстүрлі бизнес-процестерді кешенді қайта қарау және жаңа мүмкіндіктер жасау екенін айта кетейік.
2023 жылы Қазақстан Электрондық Үкіметтің әлемдік даму индексінде 28-ші және онлайн-қызметтер индексі бойынша 8-ші орынға ие болды, бұл цифрлық трансформация мен халықаралық тануға деген ұмтылысты растайды.
"Жасанды интеллектті енгізу және цифрлық экономиканы дамыту бір мезгілде елеулі сын-қатерлерді білдіре отырып, Қазақстан үшін жаңа перспективалар ашады. Бүгінде елімізде 16 мыңнан астам IT-компаниялар жұмыс істейді, онда 180 мыңға жуық маман жұмыс істейді, бұл экономиканың айтарлықтай үлесін құрайды. Соңғы жылдары Ақпараттық технологиялар саласындағы мамандар саны 273% - ға өсті. Алайда, тұрақты дамуды қамтамасыз ету үшін білім беру мен ғылыми зерттеулерге қосымша инвестициялар қажет", - деп жалғастырды саясаттанушы.
Ол президент осы саладағы болашақ мамандарды даярлауға негіз болатын Ұлттық жасанды интеллект орталығын құрудың маңыздылығын атап өтті. Мұндай бастамалар халықтың цифрлық сауаттылық деңгейін арттыру және Қазақстанның әлемдік аренадағы позициясын нығайтатын инновациялық жобаларды қолдау үшін қажет.
"Заңнамалық реттеу Қазақстанда ЖИ дамуын және цифрландыруды қолдауда маңызды рөл атқарады. Қабылданған "Ғылым және технологиялық саясат туралы" заң ғылыми зерттеулерді қолдауды және ғылым мен білім беруді интеграциялауды қоса алғанда, инновациялық қызмет үшін қолайлы жағдайлар жасауға бағытталған. Бұл айтарлықтай экономикалық және әлеуметтік пайда әкелетін AI және цифрлық технологиялардың толық дамуы үшін қажетті ортаны жасайды.
Сонымен қатар, зияткерлік меншік пен деректердің құпиялылығын қорғауды күшейту заңнамалық қолдаудың негізгі аспектісі болып табылады. Бұл шаралар венчурлық капиталды және инновациялық жобаларға инвестицияларды тартуды ынталандырады, бұл IT индустриясының өсуіне және жаңа жұмыс орындарын құруға ықпал етеді. Қазақстан стартаптар үшін салықтық жеңілдіктер мен технологиялық дамуды жеделдетуге бағытталған ынталандыру шараларын қоса алғанда, қолайлы жағдайлар жасау үшін қадамдар жасады", - деп жалғастырды ол.
Цифрландырудың өсуі жағдайында киберқауіпсіздікті қамтамасыз ету маңызды аспект болып қала береді. 2023 жылы Қазақстан ұлттық киберқауіпсіздік индексі бойынша рейтингте 176 ел арасында 78-ші орынға ие болды, бұл цифрлық қызметтер мен инфрақұрылымды қорғауға одан әрі Инвестициялар қажеттігін көрсетеді.
"Жалпы, ЖИ технологиялары мен цифрлық технологияларды дамыту білім беруге инвестицияларды, инновацияларды қолдауды, құқықтық базаны құруды және халықаралық ынтымақтастықты нығайтуды қамтитын жан-жақты тәсілді талап етеді. Қазақстан әлемдік көшбасшыларды қуып қана қоймай, өзінің бірегей бәсекелестік артықшылықтарын дамытуға ұмтылады, бұл елге жаһандық цифрлық экономикада лайықты орын алуға мүмкіндік береді", - деп түйіндеді спикер.
