Қазіргі әлемдегі қауіпсіздік пен тұрақтылықты қамтамасыз ету үшін әскери саланың рөлі айрықша маңызды. Әскери сала – тек қана қорғаныс қабілетін қамтамасыз етумен қатар, қоғамның патриоттық рухын көтеретін, ұлттың болашағына сенімділік ұялататын маңызды салалардың бірі. Сондықтан, әскери саланы кеңінен насихаттау шаралары қоғамдағы маңызды міндеттердің бірі болып табылады. Қазақстанның әскери саласы тәуелсіздік алғаннан бері едәуір дамып, қазіргі заманғы талаптарға сай қалыптасты. Қазақстан Республикасының Қарулы Күштері (ҚР ҚК) мемлекеттік егемендікті, аумақтық тұтастықты және ұлттық мүдделерді қорғауға бағытталған. Қазақстанның әскери саласы туралы негізгі мәліметтерді қарастырайық.
Қазақстанның Қарулы Күштері үш негізгі құрамдас бөлікке бөлінеді:
- Құрлық әскерлері: Бұл ең үлкен және ең көп әскери қызметкер саны бар әскер түрі. Олардың міндеттері аумақтық қорғаныс, стратегиялық және тактикалық операцияларды жүзеге асыру.
- Әуе қорғанысы күштері: Әуе кеңістігін қорғау және әуе шабуылына қарсы тұру. Бұл күштер заманауи жойғыш ұшақтармен, тікұшақтармен және зымырандық қорғаныс жүйелерімен жабдықталған.
- Теңіз күштері: Қазақстанның Каспий теңізіндегі мүдделерін қорғауға бағытталған. Бұл күштер кемелер мен теңіз авиациясын қамтиды.
Қазақстанның әскери бюджеті елдің жалпы ішкі өнімінің (ЖІӨ) шамамен 1-1,5%-ын құрайды. Соңғы жылдары Қазақстан әскери техниканы жаңарту және заманауи қару-жарақтармен жабдықтау үшін айтарлықтай қаражат бөлді. Бұл қаржылар жаңа техникалар сатып алуға, әскери инфрақұрылымды жақсартуға және әскерлердің жауынгерлік дайындығын арттыруға жұмсалады.
Қазақстанда әскери қызмет міндетті және келісімшарттық негізде жүргізіледі. Міндетті әскери қызметке 18 жастан 27 жасқа дейінгі ер азаматтар шақырылады. Олар әскерде 12 ай қызмет етеді. Келісімшарттық қызметкерлер кәсіби әскерлер болып табылады және олар ұзақ мерзімді келісімшарттар бойынша қызмет атқарады.
Қазақстан халықаралық әскери ынтымақтастыққа үлкен мән береді. Ел НАТО-ның "Бейбітшілік үшін серіктестік" бағдарламасына қатысады және көптеген халықаралық әскери оқу-жаттығуларға қатысады. Қазақстанның әскери қызметкерлері Біріккен Ұлттар Ұйымының (БҰҰ) бітімгершілік миссияларында да қызмет етеді. Сонымен қатар, Қазақстан ТМД елдерімен, Шанхай Ынтымақтастық Ұйымы және Ұжымдық қауіпсіздік шарты ұйымы аясында әскери ынтымақтастықты дамытады.
Қазақстанда әскери техника мен қару-жарақ өндірісі бар. Қазақстандық әскери өнеркәсіптік кешен заманауи қару-жарақтар мен әскери техникаларды шығаруға және шетелдік серіктестермен бірлесіп өнімдер әзірлеуге бағытталған. Елде бронетехника, атыс қарулары, оқ-дәрілер және басқа да әскери жабдықтар өндіріледі. Қазақстанда әскери білім беру жүйесі жақсы дамыған. Қазақстанның Қорғаныс министрлігінің қарамағындағы әскери академиялар мен оқу орындары әскери кадрларды даярлаумен айналысады. Бұл оқу орындары офицерлерді, сержанттарды және сарбаздарды дайындайды. Мысалы, Қазақстан Республикасы Қорғаныс министрлігінің Әскери академиясы, Әуе қорғанысы күштерінің әскери институты және басқа да оқу орындары елдің қорғаныс қабілетін нығайтуға үлес қосады.
Қазақстанның әскери саласы мемлекеттің егемендігі мен қауіпсіздігін қамтамасыз етуге бағытталған. Жаңартылған әскери техника, халықаралық ынтымақтастық және кәсіби кадрлар арқылы Қазақстанның Қарулы Күштері өз міндеттерін тиімді орындауға қабілетті. Әскери сала елдің тұрақтылығы мен қауіпсіздігінің кепілі болып табылады.
Әскери сала ұлттық қауіпсіздік пен тұрақтылықты қамтамасыз етуде маңызды рөл атқарады. Ол тек қана елдің сыртқы жауларынан қорғап қоймай, ішкі қауіпсіздік мәселелерін де шешуге көмектеседі. Сонымен қатар, әскери қызмет жас ұрпақты патриоттық рухта тәрбиелеуге, оларды Отанға деген сүйіспеншілік пен адалдыққа баулуға ықпал етеді.
Бүгінде әскери қызметке жастарды баулу түрлі жағдайда орын алып жатыр. Оның ішінде бірегейі бұқаралық ақпарат құралдары арқылы насихаттау. Бүгінде әскери саланы танытудың ең тиімді жолдарының бірі ретінде әлеуметтік желі беттерінде түрлі материалдар таралымда. Теледидар бағдарламалары мен деректі фильмдер, радио және газет материалдары арқылы әскери қызметтің маңыздылығы мен ерлік істері туралы кеңінен ақпараттарда берілуде. Сонымен қатар, әлеуметтік медиа платформалары арқылы жастар арасында әскери қызметке деген қызығушылықты арттыруға болады.
Білім беру мекемелерінде әскери дайындық сабақтары мен арнайы курстар өткізу – жас ұрпақты әскери қызметке дайындаудың маңызды құралы. Мектептер мен жоғары оқу орындарындағы әскери-тарихи мұражайлар мен көрмелер, арнайы семинарлар мен тренингтер арқылы жастардың әскери салаға деген қызығушылығын оятады. Мысалы ЖОО-да немесе бітіруші түлектер арасында саланы насихаттау жиі орын алады. Мысалы Ұлттық ұлан қызметкерлерінің жұмысы мен жалпы әскери қызметтер БАҚ арқылы таралып жатыр. Қоғамдық іс-шаралар, мысалы, әскери парадтар мен мерекелік шаралар, жас әскерлерге арналған лагерьлер, ардагерлермен кездесулер – әскери қызметтің маңыздылығын көрсетіп, қоғамның патриоттық рухын көтеруге ықпал етеді.
Қазақстанда әскери қызметке деген қызығушылықтың өсуі арқылы ұлттық қауіпсіздік нығаяды. Бұл шаралар қоғамда әскери қызметтің маңыздылығын түсінуге, оған қолдау көрсетуге ықпал етеді. Әскери саланы кеңінен насихаттау шаралары – қоғамның маңызды міндеттерінің бірі. Бұл шаралар арқылы әскери қызметтің маңыздылығын көрсету, жас ұрпақтың патриоттық рухын көтеру, ұлттық қауіпсіздікті нығайту мүмкін болады. Сондықтан, әскери саланы насихаттау шараларын әрі қарай дамыту қажет және қоғамды бұл іске белсенді түрде қатысуға шақырамыз.
Бүгінде жастардың патриоттық сезімін арттыру мақсатында әскери құрылымдар белсенді жұмыс жүргізіп жатыр. Қазақстан Республикасының Ұлттық ұланы осы бағытта көптеген іс-шараларды жүзеге асыруда. Әскери қызметкерлер жастарға патриоттық тәрбие беру үшін ашық есік күндерін ұйымдастырады және мектеп оқушыларына арналған үгіт-насихат жұмыстарын өткізеді.
Ұлттық ұланның әскери қызметкерлері еліміздің әр өңірінде жастармен кездесулер өткізіп, әскери салаға қызығушылықтарын арттыруға тырысады. Мысалы, Ақпан айында Ақтөбе қаласындағы Ахмет Байтұрсынұлы атындағы лингвистикалық мектеп-гимназиясы мен №28 жалпы білім беретін орта мектептің оқушыларымен Ұлттық ұлан қызметкерлері арнайы кездесу ұйымдастырды.
Бұл кездесудің басты мақсаты – жоғарғы сынып оқушыларын Қазақстан Республикасының Ұлттық ұлан академиясына және басқа әскери жоғары оқу орындарына түсуге қызықтыру, сондай-ақ әскери қызметтің қоғамдағы маңызды рөлін түсіндіру болды. Кездесуге Ақтөбе қаласындағы 6655 әскери бөлімінің қызметкерлері мен Ұлттық ұлан академиясының 4-курс студенттері қатысты. Олар оқушыларға әскери қызметтің артықшылықтары мен әскери әлеуметтік пакет туралы ақпарат беріп, Ұлттық ұлан академиясына қалай түсу керектігін түсіндірді. Жәнібек Қайырбекұлының пікірінше, «Әскерде болған адамдар көбіне байыпты, ұстамды, шыдамды болады. Темірдей тәртіп оларды қалыптастырады. Сондықтан бұл қасиеттерді жасөспірімдерге жас кезінен үйретуіміз керек». Қазіргі уақытта еліміздің көптеген өңірлерінде осы сияқты іс-шаралар өткізіліп жатыр. Әскери бөлімдерде мектеп оқушылары үшін арнайы ашық есік күндері ұйымдастырылып, балаларға әскери өмірдің қыр-сырын таныстырады. Бұл күндерде оқушылар алғашқы көмек көрсету әдістерін үйреніп, арнайы құралдарды пайдалануды меңгереді. Сонымен қатар, олар әскери казармалар мен асханаларды көріп, әскери қызметтің мәнін түсінеді. Осы іс-шаралар арқылы Ұлттық ұлан қызметкерлері жастарға әскери саладағы қызметтің маңыздығын жеткізуге күш салады.
