Бүгін Мемлекет басшысы Қасым-Жомарт Тоқаев әйел құқығы мен балалардың қауіпсіздігін қамтамасыз ететін заңға қол қойды. Осыған байланысты ҚР Мәдениет және ақпарат министрі Аида Балаева өз пікірін білдірді.
"Бүгін Мемлекет басшысы көптен күткен және кеңінен талқыланған әйелдер құқықтары мен балалардың қауіпсіздігін қорғауды күшейту туралы заңға қол қойды. Аталған құжаттың мәні мен маңызына тоқталып өтейін.
Біріншіден. Адамның қадір-қасиетіне әлімжеттік пен қатыгездік көрсетуге, қорлауға қарсы нақты нормалар қарастырылған. Атап айтқанда:
- адам денсаулығына тигізген жеңіл зиянға 50 тәулікке дейін қамау немесе 200 АЕК дейін айыппұл;
- қол көтергені үшін 25 тәулікке дейін қамау немесе 80 сағатқа дейін қоғамдық жұмысқа жегу немесе 80 АЕК дейін айыппұл ретінде қылмыстық жауапкершілік көзделген.
Ал егер осындай қылмыс кәмелетке толмаған тұлғаға қатысты аса қатыгездікпен жасалса, онда қылмыскер 2 жылға дейін бас бостандығынан айырылады.
Өз кезегінде кәмелетке толмаған немесе шарасыз жағдайда қалған жанды азаптаған, не болмаса денсаулығына ауыр және орта деңгейде зиян келтірген, бала өлтірген немесе жыныстық қылмыс жасағандар үшін заңда бар ең ауыр жаза - “өмірлік бас бостандығынан айыру” көзделген.
Сонымен бірге балаларға қатысты немесе отбасы тұрмысында бұрын-соңды қандай да бір құқық бұзғандар үшін ерекше талаптар енгізілді. Мәселен, оларға сот шешімімен медициналық ұйымдарда психологиялық емдеуден өту міндеттеледі. Ал отбасы мүшелерін қорғау мақсатында сотқа аса қажет болса, олардың бір шаңырақ астында тұруына тыйым салу құқығы беріледі.
Жалпы, тұрмыстағы осындай күш көрсету фактілеріне дереу шара қолдануына мүмкіндік жасау үшін, өкілетті органдарға БАҚ-та жарияланған ақпаратты негізге алуға рұқсат беретін нормалар қарастырылған.
Екіншіден. Суицидтің алдын алу үшін адамның өз-өзіне қол жұмсауына себепкер болған тұлға үшін 5 жылдан 9 жылға дейін бас бостандығынан айыру түрінде қылмыстық жауапкершілік артылады.
Сонымен қатар, өз-өзіне қол салуды үгіттейтін насихат үшін 200 АЕК көлемінде айыппұл түрінде қылмыстық жауапкершілік енгізілді. Ал буллинг пен кибербуллинг үшін 10 АЕК айыппұл төленеді.
Үшіншіден. Интернатта жататын балалардың құқығын қорғау мақсатында тиісті органдарға баланың жататын жағдайын кедергісіз тексеруге құқық берілді. Осы арқылы мұндай ұйымдарда мемлекеттік бақылау ешбір ескертусіз жасалатын болады.
Төртіншіден. Отбасы негіздерін күшейту мен тұрмыстық зорлық-зомбылықтың алдын алуға бағытталған жаңа нормалар бар.
Мәселен, дәстүрлі отбасылық құндылықтарды сақтау, ерлі-зайыптылардың өзара және балаларды ұлттық отбасылық рухта тәрбиелеудің ортақ Отбасы-некелік заңнамалық қағидаттарын бекіту ұсынылды. Осы орайда, республикадағы Отбасын қолдау орталықтары туралы арнаулы норма қарастырылды, өйткені осы уақытқа дейін олар әртүрлі жағдайда жұмыс істеп келді.
Ендігі жерде бұл Орталықтар мемлекеттік отбасы саясатын, соның ішінде некені сақтап қалу, қиын жағдайға душар болған отбасы мүшелерін қолдау, зорлық-зомбылық көрген жандарды қамқорлыққа алу сияқты нақты міндеттерді атқарады.
Өз кезегінде, осы бағыттағы жұмысты үйлестіру үшін жергілікті атқарушы және сайланбалы органдарға бірқатар өкілеттіктер берілді.
Бесіншіден. Заң жобасында балаларды отбасыдан ажырату туралы бірде-бір норма жоқ.
Ендеше, әлеуметтік желідегі осыған қатысты әртүрлі алып-қашпа ақпараттың бәрі жалған екенін жеткіземін.
Құрметті достар, мемлекеттің бұл бағыттағы саясаты, ең алдымен, отбасыны сақтап қалуды, баланың отбасында өсуін, ата-ананың бала тәрбиесіндегі маңызды рөлін көздейді.
Естеріңізге сала кетейін, мемлекет отбасы ісіне тек баланың өмірі мен денсаулығына қатер төнген жағдайда ғана араласып, бала құқығын қорғайды.
Ана мен бала, олардың адами құқығы – баршамыз үшін ең маңызды басымдық болуы шарт, - деді министр.
