Қазақстанның ең ірі мегаполисі саналатын Алматы әйелдердің кәсіби белсенділігін арттыруға, олардың экономикалық дербестігін күшейтуге және еңбек нарығындағы мүмкіндіктерін кеңейтуге бағытталған құрылымдық өзгерістер мен бағдарламаларды жүйелі түрде іске асыруда. Қаланың экономикалық құрылымы қызмет көрсету саласы, қаржы, білім беру, денсаулық сақтау, ақпараттық технологиялар және шығармашылық индустриялар сияқты бағыттарға негізделген, ал бұл салалардың барлығында әйелдердің үлесі дәстүрлі түрде жоғары. Мұндай жағдай Алматыдағы гендерлік еңбек динамикасының айрықша сипатын көрсетіп, әйелдердің кәсіби әлеуетінің қала дамуына қосқан маңызды үлесін айқындайды.
Алматыдағы еңбек нарығында әйелдердің жұмыспен қамтылу деңгейінің тұрақты өсуі жоғары білімнің қолжетімділігімен, кәсіби дағдылардың жаңарып отыруымен және урбанизация қарқынының күшеюімен тікелей байланысты. Қалада шағын және орта кәсіпкерліктің дамуы барысында әйелдер жетекші позицияларды иеленуде. Олар қызмет көрсету саласынан бастап, IT, қаржы, маркетинг және креативті индустрияларға дейінгі экономиканың әртүрлі сегменттерінде кәсіпкерлік белсенділік танытып отыр. Бұл үрдісті қолдау мақсатында Алматыда әйелдер кәсіпкерлігін дамытуға бағытталған арнайы қаржылық және оқыту бағдарламалары іске асырылып келеді. Мысалы, «Бизнес Бастау» және «Жас кәсіпкер» бағдарламалары әйелдерге кәсіпкерліктің негіздерін меңгеруге, бизнес-жоспар әзірлеуге, қаржылық сауаттылықты арттыруға және гранттық қаржыландыруға қол жеткізуге мүмкіндік береді. Сонымен қатар, «Атамекен» Ұлттық кәсіпкерлер палатасы аясында әйелдер кәсіпкерлігіне арналған арнайы акселераторлар, менторлық жобалар және консультациялық қызметтер жұмыс істейді. Ал қалалық деңгейде «Almaty Finance» және «Almaty Microfinance» институттары арқылы әйелдер басқаратын кәсіпорындарға төмен пайыздық мөлшерлемемен жеңілдетілген несиелер ұсынылады, бұл олардың бизнесін дамытуға және тұрақтандыруға елеулі қолдау көрсетеді.
Алматы қаласының Жұмыспен қамту орталығы да әйелдердің экономикалық белсенділігін арттыруда маңызды рөл атқаруда. Орталық еңбек нарығында сұранысқа ие мамандықтар бойынша тегін кәсіби қайта даярлау курстарын, қысқа мерзімді оқыту бағдарламаларын және цифрлық сауаттылықты жетілдіруге бағытталған тренингтерді қамтамасыз етеді. Бұл курстар аясында әйелдер бухгалтерлік есеп, ІТ-негіздері, тілдік дағдылар, SMM, дизайнерлік бағыттар, логистика және қызмет көрсету салалары бойынша жаңа біліктіліктерге ие болып, еңбек нарығына қайта бейімделу мүмкіндігін алады. Қашықтан жұмыс форматының кеңеюіне байланысты Жұмыспен қамту орталығы әйелдерді онлайн-жұмыс платформаларымен таныстыру, цифрлық мамандықтарға бағыттау және икемді жұмыс кестесіне бейімдеу бойынша бағдарламаларды іске асыруда.
Цифрлық трансформация кезеңінде әйелдер үшін жаңа экономикалық бағыттардың ашылуы еңбек нарығындағы олардың мүмкіндіктерін кеңейте түсті. Қашықтан жұмыс істеу тәжірибесінің қалыптасуы, IT саласына қызығушылықтың артуы және деректермен жұмыс істейтін мамандарға сұраныстың көбеюі әйелдерге кәсіби еркіндік пен табысқа жетудің жаңа жолдарын ашты. Алматыда ақпараттық технологиялар, UX/UI-дизайн, Data Science, digital-маркетинг және EdTech салаларында жұмыс істейтін әйелдердің саны жылдан жылға өсіп келеді. Бұл үрдіс бір жағынан әйелдердің еңбек нарығына кең көлемде тартылуына, екінші жағынан отбасы мен мансап арасындағы теңгерімді сақтауға мүмкіндік береді. Сонымен қатар, цифрлық экономика мүгедектігі бар немесе қозғалысы шектеулі әйелдерге де үйден жұмыс істеудің жаңа формаларын ұсынып, олардың экономикалық белсенділігін арттыруға жағдай туғызуда.
Дегенмен Алматының еңбек нарығында гендерлік теңсіздік мәселелері әлі де толық шешілген жоқ. Гендерлік айырмашылықтардың негізгі себептері кәсіби салалардың дәстүрлі түрде бөлінуі, отбасы мен жұмысты үйлестірудегі теңсіздік, жоғары лауазымдарға көтерілу барысында кездесетін көзге көрінбейтін кедергілер және жалақы айырмашылықтары. Бұл мәселелерді еңсеру мақсатында қалада гендерлік теңдікті нығайтуға бағытталған кешенді шаралар қабылдануда. Әйелдерді STEM салаларына тарту, оларды кәсіптік қайта даярлау, қауіпсіз еңбек жағдайларын қамтамасыз ету, құқықтық кеңес беру және гендерлік зорлық-зомбылықтың алдын алу бағдарламалары осы бағыттағы маңызды қадамдардың бірі болып табылады.
Қызметтік өсу және мансап жасау мүмкіндіктерін кеңейту Алматы қаласының әлеуметтік саясатындағы негізгі басымдықтардың бірі болып табылады. Қалада әйелдерге арналған кәсіпкерлік гранттар, мансаптық даму орталықтары, IT және бизнес саласындағы акселерациялық бағдарламалар, жоғары оқу орындарындағы мотивациялық тренингтер және ғылыми-зерттеу орталықтарындағы әйелдерге арналған жобалар жүйелі түрде іске асырылып жатыр. Нәтижесінде орта және жоғары буындағы басшылық лауазымдарға тағайындалатын әйелдердің үлесі жылдан жылға артып, қаланың басқарушылық әлеуетінің сапалық құрамын әртараптандыруда.
