Соңғы апталарда Ирактың 9 жасар қыздарға неке жасын заңдастыру туралы заң жобасы әлемнің назарын аударды, деп хабарлайды Alash.kz ұлттық порталы Orda.kz сайтына сілтеме жасап.
Бұл ұсыныс құқық қорғаушылар мен халықаралық ұйымдар тарапынан қатты сынға ұшыраса да, оны қолдайтын консервативті діни топтар бар.
Дінтанушы және мәдениеттанушы Ернар Берікбаев осы бастаманы талқылап, қолдаушылардың Ирак Конституциясына сілтеме жасайтынын айтты. Ол ислам нұсқаулары мен әдет-ғұрыптарын орындауға рұқсат береді.
Көптеген мұсылмандар Пайғамбар Мұхаммедтің 9 жасар Айшаға үйленгеніне сенеді.
Берікбаев пайғамбардың іс-әрекеттері мен сөздері – сунна, яғни әрбір мұсылманға үлгі. Сондықтан көптеген мұсылмандар 9 жасар қызды әйелдікке алуға еш кедергі жоқ деп санайтынын айтады.
«Олар өз тілектерін негіздеу үшін сәйкес хадистерге сілтеме жасайды:
«Шамамен екі жылдан кейін ол Айшаға үйленді, ол кезде ол алты жаста еді, ал оған келген кезде тоғыз жасқа толды» (Сахих әл-Бухари, 3896).
«Айша: «Мен Пайғамбармен некелескен кезде алты жаста едім, ал тойымыз тоғыз жасымда өтті», деген мәлімет бар (Сахих Муслим, 1422)», — деді Берікбаев.
Берікбаев қазіргі қоғамның балалар құқықтарын қорғауға ұмтылуы керек екенін, Йемен мен Ауғанстандағы жағдай сияқты трагедиялардың алдын алу қажет екенін атап өтті.
«Мұсылман елдерінде бүлдіршін қыздарды ересек ер адамдарға күйеуге шығару фактілері жасырын емес. Көптеген жағдайларда қыздар алғашқы түнде жыныс мүшелерінің жарықшақтарынан қайтыс болады», — деді Берікбаев.
Сондай-ақ, ол мысал ретінде алғашқы неке түнінде қаза болған қыздар туралы былай дейді:
«Мұндай некелердің нәтижесі қандай болатынын көріп жүрміз. Кәмелетке толмаған қыздар зорлық-зомбылықтың құрбаны болып, көбіне бірінші түнде өледі. Мысалы, Йемендегі сегіз жасар Раванна немесе Ауғанстандағы тоғыз жасар Парвина. Бұл жағдайлар тек айсбергтің ұшы ғана және бұл өте қорқынышты жайт», — деді Берікбаев.
Сонымен қатар, қазіргі заманғы мұсылман елдері гуманистік және прогрессивті принциптерге негізделуі тиіс, архаикалық ескі нормаларға сүйенбеуі қажет екенін де айтты.
«Егер біз осындай ескірген дәстүрлерге сүйенетін болсақ, бұл қоғамның деградациясына әкеледі. Діни нормалар қазіргі жағдайларға бейімделуі керек, зорлық-зомбылық пен әділетсіздікті ақтауға негіз болмауы тиіс», — деп қорытындылады мәдениеттанушы.
Берікбаев халықаралық қауымдастық пен құқық қорғаушы ұйымдарды осындай тәжірибелерді жүзеге асыратын елдерге қысым көрсетіп, балалар құқығын қорғау үшін күш салуға шақырды.
