Геосаяси өзгерістер мен қауіпсіздік қатерлері жан-жақты және серпінді сипатқа ие болып отырған заманауи әлемде Қарулы Күштер мен арнайы органдардың қауіпсіздікті қамтамасыз етудегі және мемлекеттің егемендігін нығайтудағы рөлі аса маңызды болып отыр. Қазақстан Республикасы егеменді мемлекет ретінде өзінің қорғаныс қабілетін нығайту мен аумақтық тұтастығын қорғауды бірінші кезектегі міндет етіп қойып отыр. Қазақстан Республикасы Қарулы Күштерінің бірінші кезектегі міндеті – еліміздің қорғаныс қабілетін қамтамасыз ету. Әскери бөлімшелер ұлттық қауіпсіздікке қатер төнген жағдайда әрекет етуге үнемі дайын. Олар сыртқы агрессорларға да, ішкі қауіптерге де тиімді қарсы тұру үшін оқытылған және жабдықталған. Қазақстан Қарулы Күштерінің әскери қуаты мен кәсібилігі өңірдегі бейбітшілік пен тұрақтылықты сақтаудың негізі болып табылады.
Арнайы органдар өз кезегінде қауіпсіздіктің әртүрлі қауіптерімен, соның ішінде терроризммен, экстремизммен, ұйымдасқан қылмыспен және басқа да заңсыз әрекеттермен күресте шешуші рөл атқарады. Олар құқық қорғау жүйесінің сенімді жұмыс істеуін және азаматтардың құқықтары мен бостандықтарын қорғауды қамтамасыз етеді. Арнайы органдар еліміздің жалпы қауіпсіздігін қамтамасыз ету мақсатында Қарулы Күштермен және басқа да құрылымдармен белсенді түрде ынтымақтасады.
Қазақстан Республикасының қорғаныс қабілеті мен егемендігін нығайту елдегі экономикалық, саяси және әлеуметтік тұрақтылықты нығайтумен тығыз байланысты. Бұл биліктің барлық тармақтары мен жалпы қоғам тарапынан кешенді көзқарас пен бірлескен күш-жігерді қажет етеді. Қарулы Күштер мен арнайы органдардың мемлекеттік органдар алға қойған стратегиялық жоспарлар мен міндеттерге сүйене отырып, үйлестірілген және тиімді әрекет етуі маңызды.
Қорғаныс қабілеті мен егемендігін нығайтудың негізгі аспектілерінің бірі заманауи әскери техника мен технологияларды дамыту болып табылады. Заманауи қару-жарақ пен техникаға салынған инвестиция Қазақстанның қорғаныс саласында алдыңғы қатарда болуына және мемлекеттік мүдделердің сенімді қорғалуын қамтамасыз етуге мүмкіндік береді.
Халықаралық қауіпсіздік контекстінде Алматы облысы Қазақстан аумағында ғана емес, сонымен қатар халықаралық аренада тұрақтылық пен дамуды қамтамасыз етуге үлес қоса отырып, маңызды рөл атқара алады. Алматы облысы еліміздің негізгі экономикалық орталықтарының бірі бола отырып, ұлттық экономиканың тұрақтылығы мен өсуіне зор үлес қосуда. Өнеркәсіптің, инфрақұрылымның дамуы, аймақтың экономикалық базасының нығаюы халықаралық экономикалық қауіпсіздікті нығайтуға ықпал етеді. Ал, қауіпсіздік мәселелері бойынша көрші елдермен ынтымақтастықты нығайту, аймақтық проблемалар мен қақтығыстарды шешу аймақтағы халықаралық қауіпсіздікті нығайтуға ықпал етеді. Алматы облысындағы көлік-коммуникациялық желілерді қоса алғанда, инфрақұрылымды дамыту көрші және алыс елдермен байланысты нығайтуға көмектеседі, бұл өз кезегінде халықаралық интеграция мен қауіпсіздікті жақсартуға ықпал етеді. Алматы облысында жүзеге асырылатын жобалар мен бастамалар арқылы мәдени алмасуды, білім беру бағдарламаларын және гуманитарлық ынтымақтастықты ілгерілету халықаралық қауіпсіздіктің маңызды аспектісі болып табылатын халықаралық түсіністік пен толеранттылықты нығайтуға көмектеседі.
Жоғарыда айтылғандарды негізге ала отырып, Алматы облысы ел ішіндегі қауіпсіздік пен тұрақтылықты қамтамасыз етуде рөл атқарып қана қоймай, халықаралық аренада белсенді өзара іс-қимыл жасап, әлемдік тәртіп пен халықаралық қауіпсіздікті қамтамасыз етуге өз үлесін қосуда. Мысалы, өткен жылы 2023 жылғы 5 қыркүйекте Алматы облысында Мемлекет басшысы Қасым-Жомарт Кемелұлы Тоқаевтың қатысуымен «Батыл тойтарыс -2023» оқу-жаттығу жиыны өткізілді. Бұл жиында президент әскери мамандардың маңызы мен қажеттілігін, сонымен қатар аймақтық қауіпсіздікті қамтамасыз етудегі олардың біліктілігін арттыру мәселесіне тоқталды.
«Батыл тойтарыс-2023» оқу-жаттығу жиынында мемлекеттік және әскери басқару органдарының қорғаныс операциясын жүргізуге жоғары дайындығы тексерілді. Бұл кездесулер армияның жауынгерлік әзірлігін және қолбасшылықтың әртүрлі деңгейлері арасындағы үйлестіруді сынау мен жетілдірудегі негізгі қадам болды. Әскери оқу-жаттығулар нақты ұрыс жағдайларына барынша жақын жағдайларда күштер мен құралдардың іс-қимылдарының тиімділігін тексеруге мүмкіндік берді. Армия штабтардың барлық деңгейінде қабылданған шешімдерді сәтті жүзеге асырды, бұл әскери қызметкерлердің жоғары кәсібилігін және өз міндеттерін орындауға дайындығын көрсетеді. Оқу-жаттығудың маңызды аспектісі әскери қызметшілерді жұмылдыру ауқымы және әскери техника мен қаруды қолдану болып табылады. Жиынға жұмылдырылған әскерлердің жалпы саны 8 мың болды, бұл қорғаныс әрекеттеріне дайындықтың маңыздылығын көрсетеді. Сонымен қатар, 600 бірлік әскери техника мен қару тартылған, бұл армияның жауынгерлік жағдайда заманауи құралдарды тиімді пайдалануға дайын екендігін көрсетеді. «Батыл тойтарыс 2023» оқу-жаттығу жиынын өткізудегі басты мақсат қорғаныс операцияларына жүйелі дайындықтың маңыздылығына тоқталып, әскери жүйенің күшті және әлсіз жақтарын анықтау болған.
Алматы облысында өткен әскери жиында Ел Президенті ең күрделі жауынгерлік тапсырмаларды орындауға армияның жоғары кәсібилігі, ұтқырлығы мен дайындығы қажет екенін атап өтті. Қарулы күштерді заманауи қару-жарақпен және техникамен жабдықтау, сондай-ақ оларды оқ-дәрілермен толық қамтамасыз ету осы стратегияның аса маңызды бөлігі болып табылады.
Елбасы жуырдағы Жолдауында жергілікті өнімдердің үлесі жоғары өндіріс циклін құру керектігін айтты. Бұл ел бронетранспортерлер, ұшқышсыз ұшу аппараттары, заманауи атыс қарулары мен әскери тапсырмаларды тиімді орындауға қажетті басқа да техникалардың жеке өндірісін дамытуы керек дегенді білдіреді.
Қарулы күштердің жауынгерлік тиімділігін қамтамасыз етуде қорғаныс-өнеркәсіп кешені басты рөл атқарады. Өзіміздің қару-жарақ пен техниканы өндіру бізге импорттық үлгілерді сатып алу үшін ресурстарды үнемдеуге ғана емес, сонымен қатар елдің қорғаныс қажеттіліктерінің өзгеруіне неғұрлым икемді және жедел жауап беруге мүмкіндік береді.
Бұл шаралар армияның тек күшті және қуатты болуын ғана емес, сонымен қатар әскери-техникалық жағынан тәуелсіз және өзін-өзі қамтамасыз етуді қамтамасыз етуге бағытталған. Өзінің қорғаныс-өнеркәсіп кешенін дамытудың арқасында ел өзгермелі геосаяси жағдайда өз аумағы мен ұлттық мүдделерін сенімді қорғауды қамтамасыз ете алады.
Алматы облысы әкімдігінің 2024 жылғы 5 ақпандағы № 2 қаулысына сәйкес 25 сәуір мен 4 мамыр аралығында Талғар қаласында облыстық аумақтық қорғаныс ротасының жеке құрамымен әскери жиын өтті. Кездесудің басты мақсаты дағдарыс кезінде осы ротаның жауынгерлік дағдыларын жетілдіру болды. Әскери оқу-жаттығудың қорытынды кезеңі аумақтық қорғаныс бригадасының командирі, подполковник Әубәкіров Б. басшылығымен Талғар ауданының әкімі Т. Талғар су өткізбейтін бөгетінде жүргізілді. Бұл дағдарыс жағдайында сарбаздардың дағдыларын сынауға және жедел әрекет етуді қажет ететін нақты жағдайларды модельдеуге мүмкіндік берді.
Оқу-жаттығу қорытындысы бойынша іс-шараның барлық қатысушылары, соның ішінде аумақтық қорғаныс ротасының сарбаздары Алматы облысы әкімінің және Талғар ауданы әкімінің Алғыс хаттарымен марапатталды. Бұл олардың кәсіби біліктілігін, күрделі тапсырмаларды орындауға дайындығын және өңір қауіпсіздігін қамтамасыз етуге деген адалдығын мойындау.
Мұндай әскери кездесулер мен оқу-жаттығулар өңірдің қарулы күштерінің жауынгерлік әзірлігі мен тиімділігін арттыруда маңызды рөл атқарады. Олар сондай-ақ әртүрлі деңгейдегі қолбасшылық пен қорғаныс құрылымдарына қатысушылар арасындағы үйлестіру мен ынтымақтастықты нығайтуға ықпал етеді, бұл аумақ пен ұлттық мүдделерді сенімді қорғауды қамтамасыз ету үшін маңызды.
