Қазақстанның аймақтық дамуы елдің әлеуметтік-экономикалық дамуының маңызды аспектілерінің бірі болып табылады. Өңірлерді дамыту бойынша түрлі іс-шаралар мен жобалар жүзеге асырылып, бұл бағытта ұлттық жобалар да іске қосылуда. Олардың бірі – «Қуатты өңірлер – ел дамуының драйвері» ұлттық жобасы. Бұл жоба өңірлердің дамуына серпін беріп, олардың әлеуметтік-экономикалық әлеуетін арттыруға бағытталған.
Өңірлерді дамыту мәселелері
Қазақстанның әрбір өңірі өзіндік ерекшеліктері мен даму деңгейіне ие. Кейбір өңірлер экономикалық жағынан жоғары дамыған болса, басқалары әлеуметтік-экономикалық көрсеткіштері бойынша артта қалған. Мұндай теңсіздіктер өңірлерді дамыту бойынша шараларды жүзеге асыру қажеттілігін туғызады.
Инфрақұрылым мәселелері:
- Көлік инфрақұрылымының жетіспеушілігі.
- Су, электр және газбен жабдықтау жүйелерінің тозуы.
- Аймақаралық байланыстардың әлсіздігі.
Әлеуметтік мәселелер:
- Білім беру және денсаулық сақтау салаларының дамуының әркелкілігі.
- Жұмыссыздық деңгейінің жоғары болуы.
- Халықтың әлеуметтік осал топтарының жағдайы.
Экономикалық мәселелер:
- Өнеркәсіптік және ауыл шаруашылық салаларының дамуының әртүрлілігі.
- Кәсіпкерлік қызметтің төмен деңгейі.
- Инвестициялардың жеткіліксіздігі.
«Қуатты өңірлер – ел дамуының драйвері» ұлттық жобасы
Бұл жоба Қазақстанның барлық өңірлерінің дамуын қамтамасыз етуге бағытталған кешенді шаралар кешенін қамтиды. Жобаның негізгі мақсаттары:
Әлеуметтік инфрақұрылымды дамыту:
- Білім беру және денсаулық сақтау мекемелерінің құрылысын жеделдету.
- Мәдениет және спорт нысандарын салу.
Инженерлік инфрақұрылымды жетілдіру:
- Жолдар, көпірлер және көлік магистральдарын салу және жөндеу.
- Су, газ және электрмен жабдықтау жүйелерін жаңарту.
- Тұрғын үй-коммуналдық шаруашылықты жаңғырту.
Экономикалық даму:
- Шағын және орта бизнесті қолдау.
- Ауыл шаруашылығын дамыту және аграрлық секторға инвестициялар тарту.
- Өнеркәсіптік кәсіпорындарды қолдау және жаңғырту.
Тұрғын үй құрылысын дамыту:
- Халықты қолжетімді және сапалы тұрғын үймен қамтамасыз ету.
- Қала мен ауылдық елді мекендерде жаңа тұрғын үй кешендерін салу.
Өңірлерде жүзеге асырылатын жобалар
Өңірлерді дамыту бойынша жүзеге асырылып жатқан жобалар әртүрлі бағыттарды қамтиды:
- Көлік және логистика: Автожолдарды салу және жөндеу, теміржол және әуежай инфрақұрылымын дамытуды құрайды
- Агроөнеркәсіптік кешен: Суармалы жерлерді кеңейту, ауыл шаруашылық техникаларын жаңарту, фермерлерді қолдау бағдарламалары.
- Туризм: Туристік инфрақұрылымды дамыту, ұлттық парктер мен тарихи-мәдени нысандарды қалпына келтіру.
- Білім беру және ғылым: Жаңа мектептер мен балабақшалар салу, зерттеу орталықтарын құру, білім беру сапасын арттыру бағдарламалары.
«Қуатты өңірлер – ел дамуының драйвері» ұлттық жобасы Қазақстанның өңірлерінің әлеуметтік-экономикалық дамуын қамтамасыз етуге бағытталған кешенді шаралар кешенін қамтиды. Бұл жоба арқылы өңірлердің инфрақұрылымын жетілдіру, экономикалық дамуын қолдау және халықтың өмір сүру сапасын арттыру мақсаттары жүзеге асырылады. Өңірлердің дамуы елдің жалпы экономикалық өсіміне, әлеуметтік тұрақтылығына және ұлттық қауіпсіздігіне оң әсерін тигізеді. Осылайша, өңірлерді дамыту бойынша жүргізіліп жатқан іс-шаралар мен жобалар Қазақстанның болашағын жарқын етуге бағытталған маңызды қадамдар болып табылады.
Қазақстанның өңірлерін дамыту – елдің әлеуметтік-экономикалық дамуының маңызды бағыттарының бірі. Өңірлердің дамуы арқылы елдің әрбір тұрғынына теңдей қолжетімділікті қамтамасыз ету, тұрғын үй-коммуналдық жағдай мен көлік байланысын жақсарту көзделген. Осы мақсатта 2021 жылы қабылданған "Қуатты өңірлер – ел дамуының драйвері" ұлттық жобасы еліміздің әрбір өңірінде, соның ішінде жаңадан құрылған Ұлытау облысында да қарқынды жүзеге асуда.
Ұлытау облысына оңтүстік өңірлерден 26 отбасы, яғни 120 адам көшіріледі деп жоспарлануда. Осы мақсаттарға республикалық бюджеттен 102,9 миллион теңге бөлінген. Бүгінгі таңда Ұлытау облысына 7 отбасыдан 34 адам қоныс аударып үлгерді. Бұл отбасылардың көпшілігі Алматы, Жамбыл, Қызылорда және Түркістан облыстарынан келгендер.
Ұлттық жобаның мақсаты – ел халқының негізгі қызметтерге теңдей қолжетімділігін қамтамасыз ету, тұрғын үй-коммуналдық жағдай мен көлік байланысын жақсарту. Осы мақсатта тұрғын үй-коммуналдық және инфрақұрылымды дамытуға арналған бірнеше мемлекеттік бағдарлама біріктіріліп, біртұтастықта жұмыс істей бастады. Жоба бюджеттік қаржыландыру есебінен жүзеге асырылады және инфрақұрылымды дамыту, көліктік байланысты қамтамасыз ету, тұрғын үй-коммуналдық жағдайды жақсарту және тұрғын үй құрылысын дамытуға бағытталған. Нәтижесінде көптеген қордаланған мәселелер шешімін табуда.
2022 жылы ұлттық жобаны жүзеге асыруға 1,8 триллион теңге жоспарланған болса, оның 709 миллиарды бюджеттен тыс қаражат есебінен жүзеге асты. Жоба Ұлытау облысында 2023 жылдың көктемінен бастап өз нәтижесін бере бастады. Жаңадан құрылған облыс аумағына көшіп келуге қызығушылық танытқандар аз емес.
Сәуір мен маусым айларында Қызылорда облысы мен Шымкент қаласында өңіраралық ерікті көшіру жәрмеңкесі ұйымдастырылып, онда ұлытаулық жұмыспен қамту және әлеуметтік мәселелер бөлімінің мамандары тұрғындармен кездесіп, Ұлытау облысына көшудің тиімді тұстары жайлы толыққанды ақпарат берді. Соның арқасында 2 отбасы Жаңаарқа ауданының Жұмажанов ауылына көшіп келуге ықылас танытты. Тамыз айында Түркістан және Жамбыл облыстарында, Тараз қаласында да жергілікті тұрғындармен кездесу ұйымдастырылып, түсіндіру жұмыстары жүргізілді. Бұл кездесулерге 300-ге жуық адам қатысып, оның ішінде 15 отбасы Ұлытау облысына қоныс аударуға ниет білдірді. Қазіргі таңда көпбалалы бір отбасы Жаңаарқа ауданы, Айнабұлақ ауылына көшіп келіп, тұрақты жұмыспен қамтылды.
Көшіп келген тұрғындарды жұмысқа орналастыруда олардың негізгі мамандықтары мен дипломдарына назар аударылады. Мамандық бойынша жұмыс табылмаған жағдайда да олар жұмыссыз қалмайды. Жауапты мамандар жұмыс істеймін деген адамның екі қолына бір күрек тауып беруге дайын. Бүгінде Ұлытау ауданына қоныс тепкен 5 адамның барлығы жұмысқа орналастырылған. Мысалы, оңтүстіктен қоныс аударған азаматтар №8 жалпы білім беретін мектепке бастауыш және ағылшын тілі пәнінің мұғалімі, Ұлытау ұлттық табиғи паркіне және Ұлытау ауданы әкімінің аппаратына жұмысқа орналасты.
Сағындық Досанов – Қызылорда қаласының тумасы, өткен жылдың желтоқсанында Ұлытау ауданының Ұлытау селосына көшіп келді. Ол отбасы мүшелерімен бірге 241 000 теңгеден біржолғы қаржылай көмек және ай сайын 72 000 теңге пәтерақы алды. Кейіннен аудан әкімі оларға төрт бөлмелі жаңа үйге орналастырды. Сағындық саябақ инспекторы болып жұмысқа орналасты және әйелімен бірге жас кәсіпкерлерді қолдауға арналған грант ұтып алып, алты бас ірі қара малын сатып алды.
Балқия Жеткергенова да Ұлытау облысына қоныс аударғандардың бірі. Ол жұмысқа орналастырған және балаларына жәрдемақы алуына көмектескен әкімдік қызметкерлеріне ризашылығын білдірді. Қазіргі таңда өзге отбасылар да көшуге дайындалып жатыр.
Оңтүстік өңірлерден Ұлытау облысына көшуге ниетті тұрғындар әлеуметтік келісімшарт шеңберінде көшіп келуге материалдық көмек алады. Бұл көмек басшыға және отбасының әрбір мүшесіне 70 АЕК (241 500 теңге) мөлшерінде беріледі. Сонымен қатар, 12 ай ішінде тұрғын үйді жалдау және коммуналдық қызметтерге ақы төлеу шығыстарын өтеу үшін 15-21 АЕК (51 750 – 72 450 теңге) аралығында қолдау көрсетіледі. Сондай-ақ, тұрғын үй сатып алу, салу немесе тұрғын үй сатып алу кезінде ипотекалық тұрғын үй қарыздары бойынша бастапқы жарна үшін 4 миллион теңгеге дейінгі материалдық көмек ұсынылады.
Қорыта айтқанда, "Қуатты өңірлер – ел дамуының драйвері" ұлттық жобасы Ұлытау облысында қарқынды жүзеге асып, оңтүстік өңірлерден көшіп келушілердің өмір сүру жағдайларын жақсартуда. Жоба өңірлердің дамуын қамтамасыз етіп, халықтың әлеуметтік жағдайын жақсартуға бағытталған маңызды қадам болып табылады. Ұлытау облысы осы жобаның арқасында өзінің әлеуетін толық пайдаланып, Қазақстанның дамуына өз үлесін қосуда.
