Sonymen, jospar boıynsha bıyl jyl sońyna deıin Almatyda bes mektep paıdalanýǵa berilmekshi. Osy ýaqytqa deıin, aıtalyq 2021-2022 oqý jyldarynda shaharda sý jańa 3 memlekettik mektep jáne burynnan bilim berip otyrǵan 17 bilim oshaǵynyń janynan qosymsha ǵımarattar salynyp, oqýshylardyń bilim alýyna jaqsy múmkindikter qarastyrylǵan bolatyn.
Qalalyq bilim basqarmasynyń bizge bergen derekterine súıensek, bıyl jyl sońyna deıin bes mektep jáne 5 qosalqy ǵımarat qoldanylýǵa berilmekshi. Osy nysandar paıdalanýǵa berilse, memlekettik mektepterde 23,6 myń oqýshy jaıly bilim ordasynda emin erkin bilim alýǵa múmkindik alady. Sóıtip, buǵan deıin saqtalyp kelgen mektepterdegi oryn tapshylyq problemasy 72 paıyzǵa qysqarady dep kútilýde. Jospardaǵydaı bolsa, mektep túıtkili sheshiler edi degen úmit basym.
Sonymen, Almatynyń qaı aýdandarynda mektepke qajettilik basym? Qaı aýdandarynda qandaı bilim oshaqtary salynyp jatyr? Osy máseleler kún tártinbinde turǵany anyq.
Jospar boıynsha, mektep táýeldiligi bar 12,6 myń oqýshyǵa arnalǵan sý jańa 8 mektep salynbaqshy. Onyń beseýi, árıne mektep qajettiligi basym Alataý aýdanyna josparlanyp otyr. Aıtalyq, Saıaly, Tomırıs, Darhan, Mádenıet, Nurkent shaǵyn aýdandarynda turǵyndar sany kóp, mektep jasyndaǵy balalar da barshylyq. Bul aýdandar buǵan deıin mektep tapshylyǵyn basynan keship otyrǵan.
Al odan keıin eki mektep Naýryzbaı aýdanyna salynady dep josparlanyp otyr. Qalǵan bir bilim oshaǵy Túrksib aýdanyna salý josparlanyp qoıypty. Qaırat yqsham aýdanynda buǵan deıin birde bir mektep bolmaǵan. Sonyń orny endi tolatyn kórinedi. «Qaırattyń» balalary endi óz aýdandaryndaǵy mektepke barady.
Biz atap aıtyp otyrǵan Qalqaman, Saıaly men Tomırıs shaǵyn aýdandaryndaǵy mektepterdiń qurylysy aıaqtalǵan. Merdiger kompanıa bıyl jyl sońyna qaraı paıdalanýǵa bermekshi. Memlekettik jáne jeke menshik áriptestik negizinde salynǵan mektepterdiń negizgilerin «KAZPACO» JSHS men BI Group-tyń enshiles kompanıasy salýda. Memleket pen jeke menshik seriktik degen osy. Memleket aqsha bóledi, al jeke menshik kompanıalar kelisimshart aıasynda mektep salady.
Atalǵan kompanıa 8 mektepti salýǵa memlekettik tenderdi utyp alǵanyn aıta keteıik. Osy segiz bilim oshaǵynyń qurylys jumystary úshin kompanıa memleketten 42,6 mlrd teńge alǵan. 12,6 myń oqýshyǵa bólsek, árbir oqýshyǵa ortasha eseppen 3,4 mln teńgeden aınalady. Bul memleketten ár balaǵa bólingen qarajat. Atalǵan segiz mekteptiń ishindegi eń qymbat bilim oshaǵy – Qalqaman-2 yqsham aýdanyndaǵy salynyp jatqany. Bul 1500 oryndyq mektep qurylysyna memleket qazynasynan 6 mlrd teńge bólingenin aıta keteıik. Árbir oqýshyǵa bólip ortasha esepbin aıtar bolsaq, 4 mln teńgeden aınalady eken.
Endi mektep janynan salynyp jatqan qosalqy qurylystarǵa toqtalaıyq. Dál qazir bilim berip turǵan 22 mektepti keńeıtý jumystary júrip jatyr. Sol arqyly 11 000 oqýshy oryny ashylǵan bolatyn. Mundaı qosalǵy nysandar Bostandyq aýdanyndaǵy birneshe mektepke salyndy. №38, 60, 199 mektepter. Jyldyń aıaǵyna deıin №9, 191, 125, 146 mektepterde osyndaı qosymsha ǵımarattar salynyp, paıdalanýǵa beriletin bolady.
Almaty mektepteriniń ishinde Áýezov aýdanyndaǵy № 6, 117, 121, 132, 133 mektepterdegi qosalqy qurylys nysandary da paıdalanýǵa berilýde. Odan bólek, Jetisý aýdanynda tórt mektep bar: № 43, 57, 102, 177 mektepterge qosalqy nysandar salyndy. Almaly aýdanyndaǵy №34 pen 144 ke, Alataýdaǵy №166 bilim oshaǵyna, Túrksibtegi №170 bilim nysanyna, Naýryzbaıdaǵy 186 mektepke osyndaı qosalqy ǵımarattar salynyp, oqýshylardyń ıgiligine berildi dep josparlanyp otyr. Al Medeý aýdanynda ornalasqan №48 mekteptiń qosymsha ǵımaraty bıyl jyldyń sońyna qaraı aıaqtalady dep josparlanýda.
Memlekettik jeke menshik seriktestik aıasynda qosalqy qurylys salýmen aınalysatyn jeńimpaz kompanıanyń biri – SHEBERBUILD JSHS. Seriktestik aıasynda № 121, 133, 144, 170, 199, 191 bilim shańyraqtaryna qosymsha ǵımarattar salyndy. Jyl aqyryna deıin aıaqtalatyndary da bar. №38 gımnazıanyń qosalqy oqý kabınetterin jabdyqtaýǵa «Elektrokabel zaýyty» jaýapty. Al «Baýyr Qurylys kompanıasy» №43 mektepti keńeıtýge jáne gımnazıanyń fýtbol alańynda qosymsha oqý ǵımaratyn soǵyp berdi. Al №60 mekteptiń qosalqy oqý korpýsyn «Jóndeý-Qurylys» JSHS aıaqtady.
Almaty qalalyq bilim basqarmasynyń bizge bergen derekterine súıensek, shaharda bir jyl ishinde memlekettik mektepter ǵana emes, 2,7 myń balaǵa arnalǵan 13 jańa jekemenshik bilim oshaǵy ashylypty. Jospar boıynsha 2022 jyldyń aıaǵyna deıin taǵy osyndaı 3,3 myń oqýshyǵa arnalǵan alty bilim shańyraǵy qosylady.
Kemel JAN
