Buǵan deıin elimizde halyqty nátıjeli jumys ornymen qamtyp, jappaı kásipkerlikti damytý maqsatynda 2017 jyldan 2021 jylǵa deıin «Eńbek» memlekettik baǵdarlamasy júzege asyryldy. Osy baǵdarlama óz nátıjesin berip, merzimi aıaqtalǵan soń joǵaryda atalǵan kásipkerlikti qoldaýdyń 2025 jylǵa deıingi ulttyq jobasy iske qosyldy. Kásipkerlikti damytýdyń 2021-2025 jyldarǵa arnalǵan ulttyq jobasyna bıyl respýblıka búdjetinen 33,2 mıllıard teńge, jergilikti ákimdik búdjetinen 8,5 mıllıard teńge bólý jóninde kelisim jasalǵan.
Oqyrmanǵa uǵynyqty bolýy úshin tarqata aıta ketýdi jón sanadyq. Jalpy osy kásipkerlikti damytýdyń 2021-2025 jyldarǵa arnalǵan ulttyq jobasy birneshe baǵytta damyp, on birdeı mindetti arqalaıdy. Onyń ishinde úsheýi halyqty turaqty jumys ornymen qamtyp, elimizdegi jumyssyzdyq kórsetkishin tómendetý. Jumyssyzdyqty azaıtý maqsatynda elimizde óziniń kásibin ashamyn, sharýasyn dóńgeletemin degenderge qolaıly jaǵdaı jasaý, sýbsıdıanyń esebinen jumys oryndaryn kóbeıtý, sol arqyly kásipkerlerge qoldaý kórsetý – ulttyq jobanyń negizgi maqsaty.
Kásipkerlikti damytýdyń 2021-2025 jyldarǵa arnalǵan ulttyq jobasy Almaty qalasynda da qarqyndy iske qosylyp, júzege asý kórsetkishi boıynsha elimizde aldyńǵy satyda tur. Munyń da ózindik sebebi bar. Qala ákimi Erbolat Dosaev kásipkerlikti qoldaý – memlekettiń ekonomıkalyq áleýetin arttyrý ekenin únemi aıtyp júredi. Mine, osy joba aıasynda memlekettik qoldaýǵa ıe bolyp, óziniń kásibin dóńgeletken jannyń biri – Marıa Syzdyqova. Almaty qalasynda Marıa Syzdyqova óziniń jeke kásibin dóńgeletý maqsatymen memleketten kásipkerlikti qoldaý baǵytyndaǵy jeńildetilgen nesıe alyp bir emes úsh birdeı jekemenshik balabaqshanyń isin ilgeri bastyryp otyrǵan bilikti kásipker.
«Bizdiń áýletimizde aǵartý salasy onyń ishinde osy balabaqsha órisi dınastıamyzdan kele jatyr desem de artyq bolmaıdy. Marqum enemiz 2015 jyly jeke balabaqsha ashyp, elimizdiń aǵartý órisine ózindik úlesin qosý maqsatynda osy qıyn da qyzyqty salany tańdap isti ilgeri bastyrǵan edi. Ókinishke qaraı ushaq apatynan kóz jumyp, ol kisiniń úlken armany men amanatyn jalǵastyrý baǵytymen joldasym ekeýmiz táýekelge bel býyp osy sharýany qolǵa aldyq. Biz osy balabaqshany ashý maqsatymen «kásipkerlikti damytý jónindegi 2021-2025 jyldarǵa arnalǵan ulttyq joba» sheńberinde jeńildetilgen nesıeni rásimdedik te, balabaqsha ashýǵa qajetti ekiqabatty jer úıdi satyp aldyq. Jeńildetilgen nesıeni biz 14 paıyzben alǵanymyzben onyń 8 paıyzyn «Damý» qory kásipkerlikti qoldaý damytý maqsatynda sýbsıdıalap beredi, sonda biz nesıeni 6 paıyzben aǵan alyp otyrmyz. Bıznes josparymyzdy ázirleýge «Qolday» ortalyǵyndaǵy mamandardyń kóp septigi tıdi. Balabaqshamyzda búldirshinderge barlyq jaǵdaı jasalǵan, oıyn alańy, ashana da turaqty jumys isteıdi. Dúısenbi-juma aralyǵynda bes kún jumys isteımiz. 2015 jyly «Nur Bóbegi balabaqshasy JSHS» bolyp ashylǵan balabaqshamyzdy enemiz Ámına Pátteqyzy júrgizip, kútpegen jerden 2019 jyldyń jeltoqsan aıynda ómirden ótti. Enemizdiń qasynda júrip osy salanyń qyr-syryn tolyq úırenip, tóselip úlken isti jalǵastyryp otyrmyz.
Bizdiń balabaqshamyzda mektepke deıingi bilim berý mamandyq ıeleri jumys isteıdi.
«Kásipkerlikti damytý jónindegi 2021-2025 jyldarǵa arnalǵan ulttyq joba» aıasynda kásipkerlerge beriletin nesıeniń jeńildigi de, tıimdiligi de zor. Eger biz basqa ekinshi deńgeıli bankten mundaı qomaqty somada nesıe alsaq paıyzy joǵary bolar edi. Biz osy sharýany júzege asyramyz isti bastaǵaly memlekettik baǵdarlama, ulttyq jobanyń qoldaýyn kórip kelemiz. Eger biz jeke balabaqsha ashamyz dep úıdi jalǵa alatyn bolsaq aı saıyn bir mıllıon teńgeden asyp keter edi tek jalǵa alý qunynyń ózi. Al biz osy ulttyq jobanyń aıasynda mundaı qıyndyqtan aınalyp ótip otyrmyz. Bizdiń elimizde is bastaımyn, kásip ashamyn degen jandarǵa qoldaý óte kóp. Tek tereńdeı zerttep qyzyǵýshylyq tanytyp ynta-yqylaspen kirisý kerek. Bılikti, memleketti jamandaı berýge bolmaıdy, adamnyń eń áýeli óziniń oıy túzelip, týra baǵytyn aıqyndaýy tıis» deıdi kásipker Marıa Syzdyqova.
Almaty qalasynda oqýshylarǵa mektep tapshylyǵy qatty baıqalsa, mektep jasyna deıingi búldirshinder men balaqaılar arasynda balabaqshada oryn jetispeýshiligi de kúrdeli másele. Bul túıtkildi qala ákimi Erbolat Dosaev ta kóterip, túıinin sheshý jolynda aýqymdy ister atqarylyp jatqanyn alǵa tartqan bolatyn. Prezıdent Qasym-Jomart Toqaevtyń qatysýmen ótken úkimettiń keńeıtilgen otyrysynda Almaty qalasynyń ákimi balabaqshalardaǵy oryn tapshylyǵyna qatysty «Bıylǵy balalar jyly sheńberinde balabaqshaǵa ornalasý úshin kezekke turǵandardyń sanyn azaıtý maqsatynda 82 mektepke deıingi mekemeni ashý josparlanyp otyr. Eger osy balabaqshalar ashylsa, 10 myń balany qamtıdy. Osy jyly Almatyda 60 jekemenshik jáne 2 memelekettik balabaqsha ashýdy josparlap otyrmyz» degen edi. Mine, sol jekemenshik balabaqshalardyń biri osy «kásipkerlikti damytý jónindegi 2021-2025 jyldarǵa arnalǵan ultty jobasy» aıasynda esigin aıqara ashyp, balaqaılarǵa shýaqty kóńil-kúı syılap keledi.
Qýan Esimbaı
