ءتىرى بولسام، قازاققا قىزمەت ەتپەي قويمايمىن!

ءاليحان بوكەيحان

تۇركىستاندا ءتۇبى ءبىر تۇركى جۇرتىنىڭ گەوگرافتارى باس قوستى

21 ءساۋىر 2024 401

تۇركىستان قالاسىندا، ياساۋي اتىنداعى حالىقارالىق قازاق-تۇرىك ۋنيۆەرسيتەتىندە تۇركى الەمىنىڭ ءبىرىنشى حالىقارالىق  گەوگرافيا كونگرەسى ءوتتى. بۇل تۋرالى تۇركىستان وبلىسى اكىمىنىڭ باسپا ءسوز قىزمەتىنە سىلتەمە جاساپ alash.kz حابارلايدى.

جيىنعا قازاقستان، تۇركيا، وزبەكستان، قىرعىزستان، رەسەي تۇركى تىلدەس ەلدەردەن 200-گە جۋىق عالىم مەن زەرتتەۋشىلەر، وڭىردەگى مەكتەپ وقىتۋشىلارى، ۋنيۆەرسيتەت ۇجىمى مەن ستۋدەنتتەرى قاتىستى.

تۇركىستان وبلىسى اكىمىنىڭ ءبىرىنشى ورىنباسارى زۇلپىحار جولداسوۆ ارنايى قاتىسىپ، ءوڭىر باسشىسى دارحان ساتىبالدىنىڭ قۇتتىقتاۋ حاتىن جەتكىزدى.

ال ۋنيۆەرسيتەت رەكتورى جانار تەمىربەكوۆا كەلگەن قاتىسۋشىلارعا العىسىن ءبىلدىردى. ءال-فارابي اتىنداعى قازاق ۇلتتىق ۋنيۆەرسيتەتىنىڭ باسقارما ءتوراعاسى – رەكتورى جانسەيىت تۇيمەبايەۆتىڭ اتىنان اتالعان وقۋ ورداسىنىڭ وكىلدەرى دە قۇتتىقتاۋىن جەتكىزدى.

ءۇش كۇنگە ۇلاسقان كونگرەسس بارىسىندا «تۇركىستان وبلىسىنىڭ گەوگرافياسى» وقۋ قۇرالىنىڭ جانە «تۇركى تىلدەس ەلدەر گەوگرافياسى» وقۋلىعىنىڭ 4ء-شى باسىلىمىنىڭ تۇساۋكەسەرى ءوتتى. سونداي-اق، ساياساتتانۋ عىلىمدار دوكتورى، پروفەسسور مۇحيت-ارداگەر سىدىقنازاروۆ «قازاق مەملەكەتتىلىگىنىڭ تاريحى – كونە كارتالاردا» اتتى اشىق لەكسيا وتكىزدى.

جيىننىڭ ماڭىزدى وقيعالارىنىڭ ءبىرى – احمەت ياساۋي ۋنيۆەرسيتەتىنىڭ بازاسىندا «XI-XIX عع. ەۋروپالىق جانە شىعىس كارتالارىنداعى تۇركى مەملەكەتتەرى» اتتى گالەرەيانىڭ سالتاناتتى اشىلۋ ءراسىمى بولدى.

تانىمال كارتوگراف-عالىم مۇحيت-ارداگەر سىدىقنازاروۆتىڭ ۇزاق جىلدارعا سوزىلعان زەرتتەۋ ناتيجەسى رەتىندە اشىلعان گالەرەيادا قازاقستان، تۇركيا، ءازىربايجان، تۇركمەنستان، قىرعىزستان جانە وزبەكستان ەلدەرىنىڭ ەجەلگى ەۋروپا جانە شىعىس كارتالارىنداعى ماڭىزى مەن ورنى كورسەتىلگەن.

ول قازاقستان عانا ەمەس، كۇللى تۇركى تىلدەس ەلدەردىڭ تاريحىنان سىر شەرتەتىن كارتالار گالەرەياسى العاش رەت ۋنيۆەرسيتەت بازاسىندا اشىلعانىن اتاپ ءوتتى. بۇدان بولەك، كونگرەس اياسىندا ءال-فارابي اتىنداعى قازۇۋ-دىڭ گەوگرافيا جانە تابيعاتتى پايدالانۋ فاكۋلتەتىنىڭ عىلىمي كورمەسى ۇيىمداستىرىلدى. كونگرەسكە جينالعان عالىمدار 6 سەكسياعا ءبولىنىپ، نەگىزگى تاقىرىپ اياسىندا پىكىر مەن تاجىريبە الماستى.

ايتا كەتەيىك، كونگرەستىڭ نەگىزگى ماقساتى ‒ ەۋرازيا ماتەريگىندەگى ۇلان-عايىر ايماقتا قونىستانعان تۇركى تىلدەس ەلدەردىڭ عالىمدارى اراسىنداعى ىنتىماقتاستىقتى نىعايتىپ، گەوگرافيالىق زەرتتەۋلەردىڭ دامۋىنا ىقپال ەتۋ. اتالعان ءىس-شارانى احمەت ياساۋي اتىنداعى حالىقارالىق قازاق-تۇرىك ۋنيۆەرسيتەتى، ءال-فارابي اتىنداعى قازاق ۇلتتىق ۋنيۆەرسيتەتى، گەوگرافيادان رەسپۋبليكالىق اتاۋلى مەكتەپ جانە گەوگرافيا جانە سۋ قاۋىپسىزدىگى ينستيتۋتى ۇيىمداستىرعان.

بۇل ماقالا تۋرالى نە ويلايسىز؟