تۇركىستان ايماعىنىڭ كەڭ دالاسىندا مال باعىپ شارۋاشىلىق قىلىپ جۇرگەن كيىز تۇراقتى قازاق-قىرعىز حالقىنىڭ جاڭا ءجاسوسپىرىم جاس وقۋشى ازاماتتارىنا!
وزدەرىڭە ءمالىم، ادام بالاسى دۇنيە جۇزىنە تارالىپ تىرشىلىك قىلا باستاعاننان بەرى وزدەرىنىڭ تىرىسۋى ارقاسىندا مىناداي ادام تاڭ قالارلىق مادەنيەت ءتۇرىنىڭ جەر جۇزىنە جايىلۋىنا سەبەپشى بولىپ وتىر.
وسى ادام بالالارىمەن قاتارلاسىپ دۇنيە جۇزىندە تىرشىلىك قىلىپ كەلە جاتقاندا، (بىزدەردىڭ) مىنا وقىمىستا جۇرتتارعا قاتارلاسىپ جۇرە الماستان، دۇنيەدەگى ادام بالاسىنىڭ ەڭ ارتىندا قالعان حالقى قازاق-قىرعىز بولىپ وتىر. وتىرۋعا دا سەبەپشى بولعان ءوزىمىزدىڭ تۇرمىسىمىز ءھام ونىڭ ۇستىنە دۇنيە تىرشىلىگىنە بۇرىن-اق قادام باسقان ازۋلى، ءتىستى جالماۋىزداردىڭ ەرىك بەرمەگەنى شىعار.
بۇرىنعى ۋاقىتتا قازاق-قىرعىز حالقىنىڭ جاس بۋىندارى وقىمىستى، ونەرلى بولۋدى بارلىعى بىردەي ارىز-ەكى جاقسى كورىپ جۇرسە دە، ىسكە كەلگەندە ھەشقايسىسى بەلسەنىپ تۇرىپ كەتە العان جوق.
بىرەن-ساران شىققانى بولسا دا، و دا شولگە بىتكەن گۇلگە ۇقساپ قاراپ تۇرىپ ورنىنا قۇرىپ كەتىپ ءجۇردى. باي بالاسى بولسا، اتقا ءمىنىپ توي تويلاپ، ... بولىپ، قالجىڭباس، جالقاۋ ... تەگىن اس، تەگىن تاماققا دايار بولىپ ءجۇردى.
كەدەي بالاسى بولسا، وقۋ وقيىن دەسە كيىم، تاماق تابا الماي، نە قىلارىن بىلمەي ساندالىپ ول ءجۇردى. ازعانتاي ءسوز بىلەتىن اتقا مىنگەندەرى بولسا، ولار دا بىر-بىرىمەن كۇندەستىك تالاستىرىپ، ءوزى وڭباي كەلە جاتقان حالىقتى ... قىلىڭدار. باسقادان گورى سەندەردىڭ كوزدەرىڭ وتكىر، قايداعىنى كورگىشسىڭدەر، قانداي قيىن جەردە كومۋلى جاتقان ساسىقتاردى قازىپ الىپ قالتالارىڭا سالىپ سارىمايداي ساقتايسىڭدار.
ەندىگى جولى بارلىعىڭ وقۋعا كەلىپ باستارىڭ قوسىلعاندا، ورتاعا سالىپ اقىلداسىپ، كوپتەسىپ، كومەكتەسىپ، ول ساسىق جامان جاقتاردى جوق قىلۋعا سەبەپشى بولاسىڭدار.
شىنىمەنەن، سەندەر بەلسەنىپ حالىق ءۇشىن قىزمەت قىلساڭدار، سەندەردىڭ اق جۇرەكتەرىڭ قازاقستاندا قازاق-قىرعىز حالقىنىڭ الداعى تۇرمىستارىنا جارىق ساۋلە ەنىپ، ىشتەرىندەگى بولىپ جاتقان ىشكى، سىرتقى تالاس-تارتىستار جوعالىپ، حالىق قاتارىنا قوسىلار دەگەن ءۇمىت تۇر.
جازعا جاقىن وقۋدان بوساپ ەلگە شىعىپ بارا جاتقان جاس وقۋشىلار!
ەندىگى جۇمىس: وزدەرىڭ دە ەلگە شىعىپ قاراپ جۇرسەڭدەر دە، جوق بولماسا، ەل ىشىندە بولىپ جاتقان جامان ادەتتەردى توپتاستىرىپ جازىپ الىپ جۇرسەڭدەر دە، قانداي بولىپ جۇرسەڭدەر دە قازاق-قىرعىز حالقىنىڭ وقۋشى جاستارى دا امان-ەسەن بولىپ، كۇزگى وقۋلارىڭا قايتىپ، ويلاعان تالاپتارىڭا جەتۋلەرىڭە شىن كوڭىلمەن تىلەكتەسپىن.
ءقادىرلى [جاستار]، جولدارىڭ بولسىن! سەندەردىڭ تالاپتارىڭ شىققان ەلدەرىڭە قۇتتى قونىمدى بولسىن!
عاليحان.
«جاس الاش» گازەتى، №4، 9 مامىر 1921 جىل
دەرەككوز: بوكەيحان ءاليحان نۇرمۇحامەد ۇلى (1866-1937).
شىعارمالارىنىڭ 9 تومدىق تولىق جيناعى. – استانا، 2013.
Alash.kz ۇلتتىق پورتالى
