ءتىرى بولسام، قازاققا قىزمەت ەتپەي قويمايمىن!

ءاليحان بوكەيحان

ب.نازاربايەۆ پەن ق.شارىپبايەۆقا قاتىسى بار زاڭسىز ماينينگ فەرمالارى جۇمىسىن توقتاتتى

15 ناۋرىز 2022 144
قازاقستاننىڭ بۇرىنعى پرەزيدەنتى نۇرسۇلتان نازاربايەۆتىڭ ءىنىسى بولات نازاربايەۆ پەن كۇيەۋ بالاسى قايرات شارىپبايەۆقا قاتىسى بار زاڭسىز ماينينگ فەرمالارى تابىلعان. بۇل حاباردى قارجى مونيتورينگى اگەنتتىگى تاراتتى.



اگەنتتىك حابارىنا قاراعاندا، زاڭسىز ماينينگ فەرما قۇرعاندار اراسىندا بەلگىلى بيزنەسمەندەر مەن بۇرىنعى جوعارى لاۋازىمدى شەنەۋنىكتەردىڭ ءاتى-جونى بار. پاۆلودار وبلىسىندا بولات نازاربايەۆ پەن الەكساندر كلەبانوۆقا (پارلامەنت ءماجىلىسىنىڭ ءۇش شاقىرىلىمىنا دەپۋتات بولعان داريا كلەبانوۆانىڭ كۇيەۋى - رەد.)، اقتوبە وبلىسىندا قايرات شارىپبايەۆقا، قاراعاندى وبلىسىندا ەرلان نىعماتۋلينگە (پارلامەنت ءماجىلىسىنىڭ بۇرىنعى ءتوراعاسى نۇرلان ءنىعماتۋليننىڭ باۋىرى - رەد.) قاتىسى بار زاڭسىز ماينينگ فەرمالار انىقتالعان.

- تەكسەرىس بارىسىندا 55 ماينينگ فەرما جۇمىسىن ءوز ەركىمەن تولىق توقتاتىپ، قۇرال-جابدىقتارىن الىپ تاستادى. ونىڭ قايتادان ىسكە قوسۋعا جول بەرىلمەيدى. 51 كومپانيا زاڭسىز جۇمىس ىستەگەن. ولار ەلەكتر قۋاتىنا زاڭسىز قوسىلعان، ارنايى ەكونوميكالىق ايماقتارعا زاڭسىز ورنالاسقان جانە سالىق پەن كەدەن الىمىنان جالتارعان. ولاردىڭ ءبارى ەلەكتر قۋاتىنان اجىراتىلدى،- دەيدى قارجى مونيتورينگى اگەنتتىگى.

اگەنتتىك مالىمەتىنشە، قاراعاندى وبلىسىنداعى ماينينگ كومپانيا "سارىارقا" ارناۋلى ەكونوميكالىق ايماعىنا ورنالاسقان. پاۆلودار وبلىسىندا جىلىجايمەن اينالىساتىن ەكى كومپانيا وزىنە تيەسىلى ەلەكتر قۋاتىن ءۇشىنشى تۇلعاعا ليسەنزياسىز ساتقان.

"زاڭسىز ماينينگ فەرمالاردىڭ بىرىنە Forbes.kz ءتىزىمى بويىنشا قازاقستاندا بايلىعى جونىنەن 17-ورىندا تۇرعان قايرات يتەمگەنوۆتىڭ قاتىسى بار. ىشكى ىستەر مينيسترلىگى دەپارتامەنتىنىڭ بۇرىنعى ءتوراعاسى تىلەگەن ماتكەنوۆپەن بايلانىسى بار كومپانيالار دا زاڭسىز ماينينگپەن شۇعىلدانعان"،- دەيدى قارجى مونيتوينگى اگەنتتىگى.

اگەنتتىك مالىمەتىنە قاراعاندا، ماينينگ قۇرال-جابدىقتارى وڭتۇستىك كورەيا، تۇركيا، گرۋزيا، سينگاپۋر، قىتايدان اكەلىنگەن. كەيبىرى كونتراباندامەن جەتكىزىلگەن. الماتىداعى ماينينگ فەرمالارعا 2،8 ميلليارد تەڭگە تۇراتىن مىڭنان استام ماينينگ جابدىعى قىتايدان زاڭسىز جولمەن كىرگىزىلگەن.

اگەنتتىك مالىمەتىنشە، وسى ىستەرگە بايلانىستى 25 قىلمىستىق ءىس قوزعالىپ، قۇنى 100 ميلليارد تەڭگەدەن اساتىن قۇرال-جابدىق تاركىلەنگەن. زاڭسىز ماينينگپەن اينالىساتىن فەرمالاردى تەكسەرۋ ناتيجەسىندە قازاقستان تاۋلىك بويى تۇتىناتىن ەلەكت قۋاتى ساعاتىنا 600 مەگاۆاتتقا تۇسكەن.

قازاقستاندا كەيىنگى كەزدەرى ەلەكتر قۋاتىنىڭ تاپشىلىعى تۋرالى ءجيى ءسوز بولا باستاعان ەدى. وسىعان بايلانىستى اتوم ەلەكتر ستانسياسىن سالۋ جونىندە باستامالار كوتەرىلگەن.

قاڭتار وقيعاسىنان كەيىن قازاقستاننىڭ بۇرىنعى پرەزيدەنتى نۇرسۇلتان نازاربايەۆ قاۋىپسىزدىك كەڭەسىنىڭ ءومىر بويعى ءتوراعاسى قۇقىعىنان ايىرىلعان سوڭ جاقىن تۋىستارى ءىرى قىزمەتتەردەن شەتتەتىلگەن.

جەمقورلىققا قارسى ءىس-قيمىل اگەنتتىگى 13 ناۋرىزدا "قازاقتەلەكوم" اق قوماقتى قارجىسىن جىمقىردى جانە قىزمەتتىك وكىلەتىن اسىرا پايدالاندى دەگەن كۇدىكپەن نۇرسۇلتان نازاربايەۆتىڭ نەمەرە ءىنىسى قايرات ساتىبالدىنىڭ قاماۋعا الىنعانىن حابارلاعان.



[ad_2]

دەرەككوز
بۇل ماقالا تۋرالى نە ويلايسىز؟