بيىل ناۋرىزدا ۆلاديسلاۆ چەلاح قاسىم-جومارت توقايەۆقا ءوزى كۋا بولعان، ءبىراق سوتتا ايتا الماعان جايتتاردى بايانداپ، حات جازعان.
بۇل تۋرالى Orda.kz «راديو ازاتتىقا» سىلتەمە جاساپ حابارلايدى.
12 پاراقتان تۇراتىن حاتتا چەلاح پرەزيدەنتتەن ءىستى قايتا قاراۋدى سۇرايدى.
قاراعاندىلىق ۆلاديسلاۆ چەلاح سوت ۇكىمى وقىلعان كەزدە 20 جاستا بولعان. ول اسكەرگە باراردىڭ الدىندا كاسىبي ليسەيدە «تەپلوۆوز ءماشينيستىنىڭ كومەكشىسى» ماماندىعى بويىنشا ءبىلىم العان. 2011 جىلى قاراشادا اسكەرگە شاقىرىلعان. جاقىندارىنىڭ ايتۋىنشا، ۆلاديسلاۆ اسكەري بورىشىن شەكارا قىزمەتىندە وتەگىسى كەلگەن. ۇلتتىق قاۋىپسىزدىك كوميتەتىنە جۇمىسقا تۇرامىن دەپ جوسپارلاعان.
چەلاح 2013 جىلدىڭ ناۋرىزىنان باستاپ قوستاناي وبلىسى ءجىتىقارا اۋدانىنداعى ءومىر بويىنا باس بوستاندىعىنان ايىرىلعان ازاماتتارعا ارنالعان «قارا بۇركىت» دەپ اتالاتىن مەكەمەدە جازاسىن وتەپ جاتىر. سوت پروسەسىنەن كەيىن ۆلاديسلاۆتىڭ اناسى رەسەيگە كوشىپ كەتكەن. قازا تاپقان شەكاراشىلاردىڭ وتباسى دا جان-جاققا تاراپ، اقپارات قۇرالدارىمەن بايلانىسىن ۇزگەن. كەيىنگى جىلدارى كوپ اقپارات جاسىرىن بولعاندىقتان، چەلاحتىڭ تۋىستارى جۋرناليستەرگە سۇحبات بەرۋدى قويعان.
تەرگەۋشىلەردىڭ دەرەگىنشە، شەكارا قىزمەتىنىڭ جاۋىنگەرى چەلاح «ىشكى كەلىسپەۋشىلىكتەرگە» بايلانىستى قولىنا قارۋ الىپ، ارىپتەستەرىن قىرىپ سالعان. ءبىراق ايىپتالۋشىنىڭ جاقىندارى بۇل نۇسقاعا سەنبەيدى. ولار ۆلاديسلاۆتىڭ «شەكارا قىزمەتىندە جۇرگەنىمە قۋانامىن. بۇل جاق وتە ادەمى: ءبىر جاعىنان قىتايدىڭ، ەكىنشى جاعىنان قازاقستاننىڭ تاۋلارى كورىنىپ تۇرادى» دەپ جازعانىن ەسكە الادى.
بيىل ناۋرىزدا ۆلاديسلاۆ چەلاح قاسىم-جومارت توقايەۆقا ءوزى كۋا بولعان، ءبىراق سوتتا ايتا الماعان جايتتاردى بايانداپ، حات جازعان. 12 پاراقتان تۇراتىن حاتتا چەلاح پرەزيدەنتتەن ءىستى قايتا قاراۋدى سۇرايدى. ۆلاديسلاۆتىڭ جاقىندارى دا پرەزيدەنتتەن، باس پروكۋراتۋرادان، جوعارعى سوت پەن پارلامەنتتەن كومەك سۇراعان، ءبىراق مەملەكەتتىك ورگاندار حات قابىلدانعانى جونىندە حابارلاما جىبەرۋمەن عانا شەكتەلگەن.
29 ناۋرىزدا ۆلاديسلاۆتىڭ اتاسى ۆلاديمير چەلاح نەمەرەسىن كورۋگە تۇرمەگە بارعان. جاقىندارى ونىمەن جىلىنا ءۇش رەت ەكى ساعاتتىق قىسقا كەزدەسۋگە بارىپ، تۇرمەگە ءۇش رەت سالەم-ساۋقات جىبەرە الادى. ۆلاديسلاۆقا تاكسوفون ارقىلى تۋىستارىمەن سويلەسۋگە رۇقسات بەرىلگەن. اتاسىنىڭ ايتۋىنشا، چەلاح تۇرمەدە قىلمىستىق كودەكستى جاتتاپ العان، مەتەورولوگتىڭ وقۋىن ءتامامداعان. اتاسى جىبەرگەن كىتاپ بويىنشا گرەك ءتىلىن ۇيرەنگەن. ۆلاديسلاۆ بوس ۋاقىتىندا كىتاپ وقىپ، شىعارماشىلىقپەن اينالىسادى: قامىر مەن بوياۋدان ءارتۇرلى بۇيىمدار جاسايدى، سۋرەت سالادى.
– بەكەم بولۋعا تىرىسىپ، ءۇمىتىن ۇزبەي كەلەدى. ءبىراق جاقىندارىمەن كەزدەسۋدەن كەيىن جىلاپ قالاتىنىن ەستىدىك. سوندىقتان تۋىستارى اۋىرىپ قالسا، ايتپايمىز. اي سايىن اقشا جىبەرەمىن. ول ءدامدى تاعام، شىعارماشىلىققا قاجەتتى زاتتار سۇرايدى، كەيىن جاساعان دۇنيەلەرىن بىزگە جىبەرەدى. «اتا، جاساعان جاقسىلىعىڭنىڭ وتەۋىن وسىلاي عانا قايتارا الامىن» دەپ ايتادى، – دەيدى ۆلاديمير چەلاح.
سوت ۇكىمىنە سايكەس، چەلاح قازا تاپقان ءتورت شەكاراشى مەن قورىقشىنىڭ وتباسىنا بەس ميلليون تەڭگەدەن تولەۋى كەرەك. قالعان جابىرلەنۋشىلەر ماتەريالدىق وتەماقىدان باس تارتقان. ودان بولەك، تۇتقىن اسكەري بولىمگە كەلگەن زالال مەن سوت ساراپتاماسىنىڭ شىعىنىن (جالپى سوماسى – 800 ميلليون تەڭگە) وتەۋگە مىندەتتەلگەن. اتاسىنىڭ سوزىنشە، ۆلاديسلاۆ «ەشكىمدى ولتىرمەدىم، سوندىقتان ەشكىمگە اقشا بەرۋگە مىندەتتى ەمەسپىن» دەپ، وتەماقى تولەۋدەن باس تارتقان.
ۆلاديمير چەلاح نەمەرەسىن كورىپ، تەرگەۋگە قاتىسۋ ءۇشىن اسكەري بولىمگە بارعانىندا ۆلاديسلاۆتىڭ اياعى تۇگەل كوگەرگەنىن، تىرناقتارى داكەمەن ورالعانىن، بۇيرەگى اۋىرىپ وتىرعانىن كورگەن. كەيىن ۆلاديسلاۆ بۇيرەگىن ءۇش جىل بويى ەمدەتكەن. اتاسى «نەمەرەمدى بۇيرەگىنەن ابدەن تەپكىلەگەن» دەيدى.
دەرەككوز
