Kim qalaı oılaıdy bilmeımin, men úshin qańtardaǵy qyrǵyn - Ult-azattyq kóterilis.
Ult-azattyq kóterilis deýimizdiń birinshi sebebi - qarsylyqtyń búkil Qazaqstan aýmaǵyn sharpýy.
Ekinshi sebep, búkil mıtıńishiniń "shal ket" dep urandaýy.
Úshinshi sebep, Nazarbaev eskertkishiniń qulatylýy, Nazarbaevtiń atyna berilgen kóshelerdegi taqtaıshalardyń qıratylýy.
Kóterilis bastapqyda beıbit sherý sıpatynda bastaldy. Bılik ony beıbit jolmen toqtatýǵa qulyqsyz boldy. Almatyǵa birden qarýyn saqyldatyp áskerılerdi ákep qoıdy. Sherýshilerdiń aryz-armanyn tyńdamaı, shýly-granatalaryn jaryp, jıyndy kúshpen taratpaq boldy.
30 jyl ury-qarynyń qurbany bolǵan qara halyqty bul jaıt ashýlandyry. Sosyn qarýly áskerge jalańqol shapty. Bul tórtinen besine qaraǵan tún edi.
Besinen altysyna qaraǵan túnde Almatyǵy bılik tutastaı "qulap qaldy". Kóshede qarýly kúshter, tártip saqshylary sıaqty quzyrly organnyń qyzmetkerlerinen múldem eshkim bolmady (keı nysandardy qorǵaǵandary bolmasa). Olardyń ornyna "ury-qary, arandatýshy, tonaýshylar" jiberildi.
Beıbit sherýshiler endi sol "ury-qarylarmen" betpe-bet qaldy. Bul kún "nómirsiz kólikter" oıyna kelgenin jasady. "Adamnyń basyn kesip alypty, qyz zorlapty" degen shýly áńgimelerdiń bári osy kúnge tıesili.
Men aǵamnyń qyzyn jumysynan áketý úshin sol kúni qalaǵa kirdim.
Eki ret kóshe-japqan jigitterdiń qorshaýynda qaldym. Olarǵa qyzymdy izdep júrgenimdi aıtyp, ótkizip jiberýlerin ótindim. Sonda baıqaǵanym, álgi adamdardyń deni kóshe jigitteri emes. Oqymaǵan qara halyq deýge de kelmeıdi. Túrleri betterinde bir ájim joq "kabınettegi qyzmetkerlerdeı" kórindi.
Meniń ishimde árıne, kúmán bar. Aýyldyń jigitterin kórip, sóılesip júrmiz. Olarǵa ótinish te jasaǵanbyz. Sonda olardyń aýylǵa tán ańǵaldyǵyn, ne sóz bolsyn sholaq qaıyratynyn, mundaı syndarly sátte emosıasyn jasyra almaıtynyn jaqsy bilemin. Al, arnaıy organnyń adamdarynyń qashan da kózqarastary sýyq bolady. Áldebir jetistikke jetkenin sol sýyq kózqaraspen bildirip turady. Júregin qozǵarlyq sóz aıtsań da, túk bolmaǵandaı bylq etpeıdi.
Men kóshe-japqyshtardyń "basshylarynan" emosıa kórmedim (ótinish aıttym ǵoı). Bálkim, UQK qyzmetkerleri, bálkim arnaıy daıyndyqtan ótken adamdar...
Osylaı "qalany qıratý arqyly bılikti saqtap qalý" operasıasy sátti júrgendeı kórinedi. Ol operasıanyń sońy "adam qyrǵynymen" aıaqtaldy.
Altysy kúni keshkisin Toqaevtiń "terrorıster" degen úndeýine qarsylyq bildirip, "biz terrorıst emespiz" degen uran kóterip shyqqan qyz-jigitter qyryldy.
Jetisi kúni kóligimen ketip bara jatqan, dúken izdegen beıbit turǵyndar, sábıler, t.b oqqa ushty.
Bılik qazir bar jaýapkershilikti qara halyqtyń moınyna artyp otyr. Olar halyqtyń "shal ket" atty naqty talaby bolǵanyn moıyndaǵan joq. Tym qurysa, ajal qushqan sábılerdiń árýaǵynyń aldynda basyn ımedi.
Toqaevta otyz jyl qazaqtyń basyna áńgirtaıaq oınatqan júıeni túp-tamyrymen joıý múmkindigi bar edi. Ol múmkindikti ýysynan shyǵaryp aldy.
Erte me, kesh pe, bul kúnder qazaq tarıhyna qandy sıamen jazylatyn bolady. Qazir kókala qoıdaı uryp-soǵylyp, taıaq jegen jastarymyz batyrǵa aınalady.
Biraq, deımin de, munyń bárin dál ýaǵynda aıta almasaq, sóıtip halyqtyń bir jaǵyna demeý bola almasaq, bolashaq urpaq bizdiń betimizge túkirmeı me?
Túnimen dóńbekship uıyqtaı almaı, qym-qıǵash qorqynyshty túster kórgen bir aı ótti. Bul biz úshin ózimizben ózimiz ǵana qalyp, jyndy adamsha jylaıtyn aı boldy.
Bıliktegilerdiń bosamaıtyn myqtylyǵyna, osy jerdegi kópshiliktiń kúnbaǵystaı "jalań uranshyldyǵyna" tań qalýmen kúnder ótip jatyr.
Qanat Ábilqaıyr
