Oqýshylarǵa maǵlum, Orynborda "soǵystan zararlanǵan musylmandarǵa járdem" komıteti ashylǵan edi. Bul komıtet áýeli jalǵyz káris musylmandaryna ǵana járdem jıyp jiberip turdy. Búginge sheıin bul komıtettiń járdemi 21 myńnan asty. Bul járdemniń ishinde bizdiń qazaq jurtynan "Qazaq" arqyly 1 myń 250 somnan artyq boldy hám komıtetke óz tusynan jibergenderi de bar. Bul somany búkil qazaq atynan azsynsaq ta, alystaǵy qan jutqan qaıǵyly ash-jalańash baýyrlaryna qarasqany úshin alǵys aıtamyz. Munan keıin de qarap turmas dep úmit etemiz.
Sońǵy kezde kúnbatys gýbernıalardan (soǵys jaǵynan) Orynborǵa musylman bosqyndary kele bastaǵan soń, joǵarǵy komıtet bulardy da qaraýǵa, járdem berýge qaýly qylyp, sonyń qamyna kiristi. Eki jerden jaqsy, zor páter áperip, qazirgi qashyp kelgen júz shamaly musylmandardy ornalastyrdy. Musylman komıteti alǵash bulardy óz esebinen qaraı bastap edi, sońynan bosqyndarǵa qazynadan járdem beriletin boldy.
Sóıtse de, bosqyndardy qarap, kútip, kerek-jaraǵyn jıystyryp, basqaryp turý úshin komıtet jańa kisiler saılady. Bulardyń qyzmetteri: páter isin, azyq-túlik isin basqarý, bosqyndardyń sanyn, aty-jónin jazý, kıindirý, balalaryn oqytý, qyzmet taýyp berý, kerek ornynda jón kórsetý, aýrýlaryn emdetý hám járdem aqshalarǵa ıe bolyp, tıisti ornyna berip turý.
Orynborda turǵyn qazaq joq, biren-saran qyzmettegiler men oqýdaǵy jastardan basqa. Sonyń úshin mundaǵy noǵaı aǵaıyndar qatarynda kózge kórinerlik qyzmet kórsete almaımyz. Mynaý musylman komıtetinde burynnan hám qazirgi bosqyndardy qaraý isinde de qazaqtan jalǵyz-aq shilen bar - Ahmet Baıtursynov. Endi bul iske, ıaǵnı soǵystan zararlanǵan muqtaj musylmandarǵa áli de bolsa bizdiń jurt burynǵy daǵdysynan tanbaı, jylýyn toqtatpasa, kórkem is bolar edi. "Kóp túkirse - kól" degen.
Mirjaqyp DÝLATULY
"Orynbordaǵy musylman bosqyndarǵa járdem is" maqalasynan
"Qazaq" gazeti, 1915 jyl. №155
Derekkóz: Dýlatuly M., Alty tomdyq shyǵarmalar jınaǵy.2-tom. - Almaty, 2013 j.
Alash.kz ulttyq portaly
