Tiri bolsam, qazaqqa qyzmet etpeı qoımaımyn!

Álıhan Bókeıhan

«Samuryq-Qazyna» men «Báıterekke» qarasty kompanıalardyń basshylary 7,5 mlrd teńge syıaqy aldy

08 qyrkúıek 2022 124
31 tamyz kúni Qazaqstanda aksıonerlik qoǵamdastyq retinde tirkelgen kompanıalardyń top menejerleriniń jıyntyq syıaqylary týraly esep ótkizetin kezeńi aıaqtaldy, dep habarlaıdy Halyq Uni Qarjy mınıstrligi «Aqparattyq-esepteý ortalyǵy» AQ baspasóz qyzmeti.

Aksıonerlik qoǵamdastyqtardyń bul esebi Ulttyq bank 2018 jyly bekitken Emıtenttiń aqparatty ashý erejeleri aıasynda qarjylyq eseptiliktiń depozıtarııine usynylady.

«Depozıtarııde barlyǵy 1200 aksıonerlik qoǵam tirkelgen. Onyń ishinde 223 kompanıa joıý prosedýralarynan ótýde nemese áreket etpeıdi. Esepti tek 801 kompanıa usyndy. Al qalǵan jumys istep turǵan 176 AQ esepti usynbaı, qundy qaǵazdar naryǵy týraly zańnamany buzǵan. Endi olardy 50 AEK kólemindegi aıyppul kútip tur. Biz eseptilikti usynǵan adal nıetti kompanıalardyń tizimin muqıat zerttep shyqtyq. 2021 jyly basshylary anaǵurlym kóp kólemde syıaqy alǵan kompanıalar reıtıńin jasap shyǵardyq», – dep habarlady ortalyq.

«Naqtylaı aıta ketsek, bul bir jylǵy jıyntyq syıaqy. Iaǵnı, buǵan jalaqy men barlyq 12 aı ishindegi bonýstar kiredi. Budan bólek, «bir qolǵa» jıyntyq syıaqynyń qorytyndy somasy naqty kompanıanyń basqarma múshesiniń sanyna baılanysty. Máselen, reıtıńtegi birinshi bop turǵan «Evrazıa saqtandyrý kompanıasy» AQ atqarýshy organynda 8 adam bar. Al olarǵa bul 4,3 mıllıardtyń qansha bóligi berilgenin kompanıanyń ózi ǵana biledi», – deıdi ortalyqtyń baspasóz qyzmeti.

Ortalyqtyń deregi boıynsha, tártip saqtaıtyn almatylyq kompanıalar óte az bolyp shyqqan. Máselen, munda tirkelgen aqsıonerlik qoǵamnyń 67-si birden esep ótkizbegen. Ekinshi orynda el astanasy tur, munda 33 kompanıa esepti usynbaǵan. Ózge óńirlerde esep ótkizbegenderdiń sany biren-saran.

Jalpy alǵanda reıtıńtegi 100 kompanıanyń barlyǵy basshylaryna syıaqy retinde 48 mlrd teńge tólegen, al barlyq 801 kompanıa 71 mlrd teńgeden astam aqsha tólegen.

Qazaqstanda memlekettik ekonomıkaǵa aralasýy joǵary ekeni bilgili. Tıisinshe, aksıonerlik qoǵamdardyń arasynda da memlekettik kompanıalar óte kóp. Máselen, barlyq tizimdi qaramaı, tek basshylyqqa eń kóp syıaqy bergen 100 kompanıanyń ishinde «Samuryq-Qazyna» ulttyq ál-aýqat qory» AQ men «Báıterek» holdıńiniń ózi men olarǵa qarasty birneshe kompanıa bar. Atap aıtqanda:

  • «Samuryq-Qazyna» ulttyq ál-aýqat qorynyń basshylyǵyna 275 207 553 teńge syıaqy tólengen;

  • Odan bólek qorǵa qarasty «Qazaqstan Temir Joly» AQ basshylyǵyna 631 220 000 teńge;

  • 46% aksıasy «Samuryq-Qazyna» qoryna, 25% aksıasy Qarjy mınıstrliginiń Memlekettik múlik jáne jekeshelendirý komıteti memelkettik mekemesine tıesili «Qazaqtelekom» AQ  basshylyǵyna 500 435 000 teńge;

  • 51% aksıasy «Qazaqtelekomǵa», 7% aksıasy BJZQ-ǵa tıesili  «KCell» AQ basshylyǵyna 633 583 404 teńge;

  • 25% aksıasy «Qazaqstan Temir Jolyna» qaraıtyn, tıisinshe memleketke qaraıtyn «Transtelekom» AQ basshylyǵyna 536 695 954 teńge;

  • 90% aksıasy «Qazaqstan Temir Jolyna», ıaǵnı «Samuryq-Qazyna» ıelik etetin «QazTransOıl» AQ basshylyǵyna 508 345 467 teńge;

  • «Qazaq Gas AQ» basshylyǵyna 377 262 000 teńge;

  • «QazMunaıGazǵa» tıesili, ıaǵnı «Samuryq-Qazynaǵa» tıesili «ÓzenMunaıGaz» AQ basshylyǵyna 366 421 000 teńge;

  • «Samuryq-Energo» AQ basshylyǵyna 318 044 000 teńge;

  • 51% aksıasy «Samuryq-Qazynaǵa» qaraıtyn «Eır Astana» AQ basshylyǵyna 308 987 501 teńge;

  • «Qazaqstan Temir Jolyna», ıaǵnı «Samuryq-Qazynaǵa» tıesili «Jolaýshylar tasymaly» AQ basshylyǵyna 290 628 131 teńge;

  • «Qazaq Air» AQ basshylyǵyna 272 985 828 teńge;

  • «QazMunaıGazǵa» tıesili, ıaǵnı «Samuryq-Qazynaǵa» tıesili «QazMunaıGaz Barlaý-Óndirý» AQ basshylyǵyna 193 816 358 teńge;

  • «Qazaqstan Temir Jolyna», ıaǵnı «Samuryq-Qazynaǵa» tıesili «KTZ EXPRESS» AQ basshylyǵyna 188 350 181 teńge;

  • «QazMunaıGazǵa» tıesili, ıaǵnı «Samuryq-Qazynaǵa» tıesili «Qazaq Munaı jáne Gaz ınstıtýty» AQ basshylyǵyna 185 358 784 teńge;

  • «Qazposhta» AQ basshylyǵyna 183 983 810 teńge;

  • «QazAtomÓnerkásip», tıisinshe Samuryq menshigindegi «Úlbi metalýrgıalyq zaýyty» AQ basshylyǵyna 162 612 700 teńge;

  • 50% aksıasy «Samuryq Qazyna» qoryna, 50% aksıasy «Báıterek» holdıńine qarasty «Astanagaz QMG» AQ basshylyǵyna 161 695 000 teńge syıaqy tólengen.


Iaǵnı, «Samuryq-Qazyna» ulttyq ál-aýqat qoryna qarasty kompanıalardyń basshylary 2021 jyly keminde 6 095 932 671 teńge syıaqy alǵan. Budan bólek:

  • «Báıterek» holdıńi 2021 jylǵy jumysy úshin basshylyǵyna 292 385 422 teńge;

  • «Otbasy bank» turǵyn-úı qurylys jınaq banki» AQ basshylyǵyna 261 342 728 teńge;

  • «Qazaqstandyq turǵyn-úı kompanıasy» AQ basshylyǵyna 210 989 178 teńge;

  • «Agrarlyq nesıe korporasıasy» AQ basshylyǵyna 182 428 353 teńge;

  • «Damý» kásipkerlikti qoldaý qory» AQ basshylyǵyna 158 652 230 teńge;

  • «Qazaqstan damý banki» AQ basshylyǵyna 172 527 333 teńge;

  • «KAZAKHEXPORT» eksporttyq saqtandyrý kompanıasy» AQ basshylyǵyna 168 568 600 teńge syıaqy tólegen.


Bárin qosqanda «Báıterek» holdıńi qarasty kompanıalardyń top menejmenti 2021 jyly keminde 1 446 893 844 teńge syıaqy alǵan.

Al «Samuryq-Qazyna» qory men «Báıterek» holdıńine tıesili kompanıalardyń basshylary 2021 jyly jıyntyq 7 542 826 515 teńge syıaqy aldy.

Sonymen qatar «Biryńǵaı jınaqtaýshy zeınetaqy qory» AQ basshylyǵy 182 320 981 teńge syıaqy alǵanyn da aıta ketý kerek.

Aıta keterligi, «Báıterek» holdıńiniń basqarma tóraǵasy Qanat Sharlapaev Reseı jáne Ulybrıtanıa azamaty.
Bul maqala týraly ne oılaısyz?