Zańger Erjan Bolatbektiń aıtýynsha, "Ósimdikter men janýarlardyń sırek kezdesetin jáne quryp ketý qaýpi tóngen túrleriniń tizbesin bekitý týraly" Qazaqstan úkimetiniń 2006 jylǵy 31 qazandaǵy N 1034 Qaýlysymen "Qyzyl kitapqa" engen ósimdikter men janýarlar tizimi bekitilgen. Arasynda qyzǵaldaqtyń jáne ózge de tanymal ósimdikterdiń túrleri bar.
"Asa úlken kólemde bolmasa, jalpy ósimdik julǵany úshin kóbine aıyppul tólenedi. Degenmen osy salada aqparattandyrýdy kóbirek júrgizý kerek. Sonymen qatar birinshi retke, zalal úlken bolmaǵan jaǵdaıda eskertý nemese qoǵamdyq jumystarǵa jegýmen ǵana shektelý kerek. Óıtkeni bilmestikpen osy qylmysty jasap jatqandar kóp. Halyqtyń mundaı aıyppul tóleýge jaǵdaıy da joq", – deıdi zańger Erjan Bolatbek.
Ekobloger Bazarbek Qamysbaevtyń aıtýynsha, quzyrly organdar aıyppuldy salmas buryn qoǵamdy aqparattandyryp, eskertý jasaýy kerek. Ol aıyppuldyń kólemi tym úlken dep esepteıdi.
Janym ashıdy, sebebi oıda joqta bilmestikpen qurban bolyp ketip tur. Birinshi ret buzǵany úshin eskertý berý kerek pe edi? Menińshe, aıyppul salǵanǵa deıingi aqparattyq jumystar durys júrgizilmeı jatyr. Men ınternetten qandaı ósimdikti julýǵa bolmaıtyny, julsa, oǵan qandaı aıyppul salynatyny týraly dál fotosymen kórsetilgen aqparat tappadym. Polısıa departamentiniń ókili "Áleýmettik jelidegi paraqshalarymyzǵa jarıaladyq" deıdi. Biraq qarapaıym halyq polısıa departamentiniń paraqshasyn izdep, qarap júrmeıdi ǵoı. Odan da ekologıa mınıstrliginiń nemese eń bolmaǵanda ákimdikterdiń saıtyna ma jarıalaý kerek shyǵar. Onda sýretterimen, túsinikti túrde kórsetilýi kerek", – deıdi ol.
Qyzǵaldaqtyń "Qyzyl kitapqa" engen 18 túri bar. Ekobelsendi sonyń bárin aıyppul kólemimen kórsetip qoısa, halyq bilip júrer edi deıdi. Degenmen adamdar tabıǵatta ádepti túrde demalýdy úırenip, sony nyqtap qolǵa alý kerek dep esepteıdi.
