Noǵaı baýyrlarmyzdyń gazetalarynyń arasynda qazaq jaıyna kóbirek kóńil hám oryn bóletin «Ýaqyt» gazetasy.
Qazaq týraly estilgen habarlar, istelgen isterdiń kóbi «Ýaqyt» gazetasyna basylyp hám olardyń ishindegi mańyzdylary týrasynda gazeta pikirin de aıtyp turady. Sondyqtan «Qazaq» gazetasy qazaq máselesi týrasynda «Ýaqyt» gazetasymen bir jónnen sóz shyǵarýǵa, aradaǵy ańdaspaǵan máselelerdi ashyp, saralap, anyqtaýdy óziniń mindetiniń biri dep biledi. Qazirgi qazaq máseleleriniń eń zory – jer máselesi. Bul – qazaqtyń tiri ıa óli bolý máselesi. Bul týrasynda túsinip jetpeı qatalasyp, qazaqty teris jolǵa salǵanymyz 5 miliıı- on adamnyń obalyn moınymyzǵa júktegenimiz.
Sondyqtan bul týrada qazaqqa aqyl aıtqanymyz, qazaqty hám basqalar da qata uqpastaı etip, anyqtap ashyp sóılegenimiz abzal. F.K: ápendeniń jazǵan sózinde ańdaspaı júrgen nárselerdiń kóbi anyqtaldy, ashyldy. Álde bolsa búrkeýirek, kómeski turǵan saýal bar. Sony ashsaq, aradaǵy ańdaspaǵan másele ańdalyp jeter edi. «Ýaqyt» qala bol degende, qaı túrli qala bolý jaıyn ashyp aıtpaıdy. Ol ashylmaǵan soń, qazaqtar qala bolýdy 15 desetınadan jer alyp, egin normasymen qala bolý dep uǵady.
Egerde «Ýaqyt» 15 desetınadan jer surap alyp, egin normasymen qala bolýdy aıtsa, onda azyraq sóılesýge qajet bolady. Olaı bolmaı, jerdiń túrine qaraı mal baǵarlyq jerde baǵatyn, eginge jaqsy jerde egin egetin qala bolýdy aıtsa, onda olaı qala bolýdy biz unatamyz hám «Aıqap» jornalynyń 1911-nshi jylǵy 4-nshi nómirinen bastap aıtyp hám «Qazaq» gazetasy júzinde tutynyp kele jatqan jolymyz.
Biz qazaqqa qala bolma demeımiz. Jaqsy jerińe jyıylyp, qalańdy sal, meshitińdi ornat, mektep, medreseńdi ash, ruqsatsyz nege qala boldyń dep eshkim aıtpaıdy deımiz. 15 desetınamen qala bolamyn deseńder, kún kóre almaısyńdar deımiz.
Qazaqtar hám bizder qata ańdamas úshin «Ýaqyt» gazetasynan ótinemiz: qazaqqa qala bol degende, qaı túrli qala bolýdy aıtady, múmkin bolsa ashyp aıtsa eken.
Ahmet Baıtursynuly, 1914 jyl
Derekkóz: A.Baıtursynuly. Alty tomdyq shyǵarmalar jınaǵy. V tom. - Almaty, 2013
Alash.kz ulttyq portaly
