قازاقستاندا الەۋمەتتىك سالانى قولداۋ جانە دامىتۋ ماسەلەلەرىنە باسىمدىق بەرىلەدى: مەملەكەت جۇمىس ورىندارىن قۇرۋ جانە ازاماتتاردىڭ جالاقىسىن كوبەيتۋ باعىتىندا جۇمىس جۇرگىزىپ كەلەدى، ءتۇرلى مەملەكەتتىك الەۋمەتتىك كومەك باعدارلامالارى ىسكە اسىرىلىپ، ءتيىستى ينفراقۇرىلىمدى جاڭعىرتۋعا قاراجات بولىنۋدە.
مەملەكەت باسشىسى بۇل جۇمىستىڭ ماڭىزدىلىعى تۋرالى ءاردايىم اتاپ وتەدى.
«الەۋمەتتىك كەپىلدىكتەردىڭ اعىمداعى كولەمى قىسقارماۋى كەرەك، ول شىنىمەن مۇقتاج ازاماتتاردىڭ پايداسىنا قايتا ءبولىنۋى ءتيىس. مەملەكەت الەۋمەتتىك جاردەماقىسىز كۇنەلتە المايتىن توپتارعا قاجەتتى كومەك كورسەتەتىن بولادى. الەۋمەتتىك كەپىلدىكتەردىڭ ءبارى جاردەماقىلار تولەۋگە ەمەس، ءونىمدى جۇمىس ورىندارىن قۇرۋعا باعىتتالعان بەلسەندى الەۋمەتتىك ساياساتقا نەگىزدەلۋى كەرەك. بۇل “جالپىعا بىردەي جۇمىسپەن قامتۋ” قاعيداتىن ىسكە اسىرۋدى قامتاماسىز ەتۋگە مۇمكىندىك بەرەدى»، — دەدى بيىلعى كوكتەمدە وتكەن ەلدىڭ الەۋمەتتىك-ەكونوميكالىق دامۋ ماسەلەلەرى جونىندەگى كەڭەيتىلگەن كەڭەستە قاسىم-جومارت توقايەۆ.
گەوساياسي تۇراقسىزدىققا قاراماستان، رەسپۋبليكادا الەۋمەتتىك مىندەتتەمەلەردىڭ بارلىعى مۇلتىكسىز ورىندالۋدا. سونداي-اق بيۋدجەتتىڭ مۇمكىندىگىنە قاراي زەينەتاقى، جاردەماقى جانە باسقا دا قولداۋ شارالارى ۇلعايۋدا.
Primeminister.kz رەداكسياسى قازاقستاننىڭ اعىمداعى جىل قورىتىندىسى تۋرالى كەزەكتى شولۋدى ۇسىنادى. ول الەۋمەتتىك سالاعا ارنالادى.
تابىستاردى ارتتىرۋ، جۇمىسقا ورنالاستىرۋ جانە الەۋمەتتىك سالا
● 11 ايدىڭ قورىتىندىسى بويىنشا وڭىرلىك جۇمىسپەن قامتۋ كارتالارى اياسىندا 908،5 مىڭ ادام جۇمىسقا ورنالاستى، ونىڭ ىشىندە:
- 257،1 مىڭ – ۇلتتىق جوبالاردى ىسكە اسىرۋ بارىسىندا؛
- 294،3 مىڭ – بوس جۇمىس ورىندارىنا؛
- 357،1 مىڭ – مەملەكەت باسشىسىنىڭ «10 مىڭ تۇرعىنعا 100 جۇمىس ورنى» باستاماسى اياسىندا.
● حالىقتىڭ الەۋمەتتىك وسال توپتارىنان شىققان ازاماتتارعا بيزنەس اشۋ ءۇشىن 400 اەك (شامامەن 1،3 ملن تەڭگە) مولشەرىندە 9،1 مىڭ مەملەكەتتىك گرانت بەرىلدى. وسىنىڭ ارقاسىندا جاڭا تىگىن شەبەرحانالارى، ناۋبايحانالار، سۇلۋلىق سالوندارى، ءسۇت ءوندىرۋ جانە باسقا دا كاسىپورىندار جۇمىس ىستەي باستادى.
ەلوردالىق كوپبالالى انا توعجان سەمبايەۆا وڭالتۋ ورتالىقتارى ءۇشىن «مونتەسسوري» اعاش ويىنشىقتارىن جاساۋعا 400 اەك وتەۋسىز گرانت الدى.
استانادا بيىلعى قىركۇيەك ايىندا «JOLTAP» الەۋمەتتىك جوباسى ىسكە قوسىلدى. جوبا مەملەكەتتىك قولداۋ شارالارى، اتاۋلى الەۋمەتتىك كومەك، بيزنەس اشۋ ءۇشىن ءوتىنىم بەرۋ، وقۋ، جۇمىس ىزدەۋ بويىنشا تەگىن كونسۋلتاسيالار الۋعا مۇمكىندىك بەرەدى.
● مەملەكەت سۋبسيديالايتىن جۇمىس ورىندارىنا بيىل 196،3 مىڭ ادام جۇمىسقا تۇردى، ونىڭ ىشىندە:
- الەۋمەتتىك جۇمىس ورىندارىنا – 17،3 مىڭ؛
- جاستار پراكتيكاسىنا – 33،1 مىڭ؛
- قوعامدىق جۇمىستارعا – 120،7 مىڭ؛
- «العاشقى جۇمىس ورنى» جوباسى بويىنشا – 9،6 مىڭ؛
- «ۇرپاقتار كەلىسىمشارتى» جوباسى بويىنشا – 488؛
- «كۇمىس جاس» جوباسى بويىنشا – 15،1 مىڭ.
2023 جىلى الماتىدا جاستارعا جۇمىس ىزدەۋگە كومەك رەتىندە ءبىرىڭعاي Jobfاir365 پلاتفورماسى ىسكە قوسىلدى. باعدارلاما ءۇش باعىتتى قامتيدى – جاستارعا ءوز ماماندىعى بويىنشا جۇمىس تابۋعا كومەكتەسەتىن قىزمەت، قولجەتىمدى ءبىلىم بەرۋ باعدارلامالارىن ۇسىناتىن تەگىن كۋرستار قىزمەتى جانە اقپاراتتىق پورتال.
● ناۋرىزدا 21 جاستان 35 جاسقا دەيىنگى ءوز ءىسىن باستاعىسى كەلەتىن نەمەسە كاسىپكەرلىكپەن اينالىسىپ جۇرگەن جاستار ءۇشىن 2،5% جەڭىلدىكپەن نەسيە بەرۋ باعدارلاماسى ىسكە قوسىلدى. ناتيجەسىندە جالپى سوماسى 25،4 ملرد تەڭگەگە 5،4 مىڭ بيزنەس-جوبا ماقۇلداندى.
تالدىقورعان قالاسىنىڭ تۇرعىنى ەرلىك جاقسىلىقوۆ 2023 جىلعى مامىر ايىندا «جاستارعا شاعىن نەسيە بەرۋ» باعدارلاماسى بويىنشا 5 ملن تەڭگە كولەمىندە شاعىن نەسيە الدى. بۇل اقشاعا ەرلىك اعاشتان بۇيىمدار جاساۋعا ارنالعان قۇرىلعى ساتىپ الدى.
● مەملەكەت باسشىسىنىڭ «ۇلتتىق قور – بالالارعا» باستاماسى اياسىندا ونى ورىنداۋ تەتىگى ازىرلەنىپ، قاجەتتى زاڭنامالىق تۇزەتۋلەر قابىلداندى. جوبا 2024 جىلعى 1 قاڭتاردان باستالادى. ەندى ۇلتتىق قوردىڭ ينۆەستيسيالىق تابىسىنىڭ 50%-ى 18 جاسقا دەيىنگى بارلىق بالالاردىڭ اراسىندا ۇلەستىرىلەدى. وسىلايشا، جينالعان قاراجاتتى ءبىلىم الۋعا نەمەسە باسپانا ساتىپ الۋعا جۇمساۋعا بولادى.
2023 جىلى جەتىسۋ وبلىسىندا الاكول جاعالاۋىندا مۇگەدەكتىگى بار بالالارعا ارنالعان جازعى ساۋىقتىرۋ لاگەرى اشىلدى. الەۋمەتتىك نىساندى رەكونسترۋكسيالاۋعا جەرگىلىكتى بيۋدجەتتەن 38،2 ملن تەڭگەدەن استام قاراجات باعىتتالدى.
● 2023 جىلعى 1 قاڭتاردان باستاپ قازاقستاندا 600 مىڭعا جۋىق ازاماتتىق قىزمەتشىنىڭ جەكەلەگەن ساناتتارىنىڭ جالاقىسىن جىل سايىن ورتا ەسەپپەن 20%-عا كەزەڭ-كەزەڭمەن كوتەرۋ ءۇردىسى جالعاسىن تاپتى. ناتيجەسىندە 2025 جىلعا دەيىن ولاردىڭ جالاقىسى 2 ەسەگە ارتادى. سالالىق مەملەكەتتىك ورگاندار دا وسىنداي جۇمىس جۇرگىزىپ جاتىر.
اتاپ ايتقاندا، مەكتەپكە دەيىنگى جانە ورتا ءبىلىم بەرۋ ۇيىمدارى پەداگوگتارىنىڭ، ىشكى ىستەر جانە قورعانىس ورگاندارى جۇيەسىنىڭ جوعارى جانە جوعارى وقۋ ورنىنان كەيىنگى ءبىلىم بەرۋ ۇيىمدارى پەداگوگتارىنىڭ، بىلىكتىلىگى جوعارى مەديسينا ماماندارىنىڭ جالاقىسى كوتەرىلدى.
قۇتقارۋشىلارعا (لاۋازىمدىق جالاقىنىڭ 70%-ى)، سونداي-اق مەملەكەتتىك ورمان كۇزەتى قىزمەتكەرلەرىنە، تابيعاتتى قورعاۋ مەكەمەلەرىنىڭ مەملەكەتتىك ينسپەكتورلارىنا، جانۋارلاردى قورعاۋعا مامانداندىرىلعان ۇيىمداردىڭ ينسپەكتورلارىنا جانە ت.ب. (لاۋازىمدىق جالاقىنىڭ 100%-ى) دەنساۋلىققا جانە ادام ومىرىنە زيان كەلتىرۋى مۇمكىن جۇمىس ءۇشىن قوسىمشا تولەم بەلگىلەندى.
وعان قوسا مەملەكەت باسشىسىنىڭ تاپسىرماسى بويىنشا:
- 1 قاڭتاردان باستاپ بالا كۇتىمى بويىنشا مەملەكەتتىك جاردەماقى تولەۋ مەرزىمى 1 جاستان 1،5 جاسقا دەيىن ۇلعايتىلدى؛
- 1 شىلدەدەن باستاپ «التىن القا» نەمەسە بۇرىن «باتىر انا» اتاعىن العان، I جانە II دارەجەلى «انا داڭقى» وردەندەرى تابىستالعان كوپ بالالى انالارعا بەرىلەتىن جاردەماقى مولشەرى 6،4 اەك-تەن 7،4 اەك-كە دەيىن ۇلعايتىلدى؛
- 1 شىلدەدەن باستاپ جاسىنا بايلانىستى زەينەتاقى تولەمدەرىن، مۇگەدەكتىگى جانە اسىراۋشىسىنان ايرىلۋ بويىنشا مەملەكەتتىك الەۋمەتتىك جاردەماقىلاردى، ارناۋلى مەملەكەتتىك جاردەماقىلاردى الۋشىلار قايتىس بولعان جاعدايدا جەرلەۋگە ارنالعان ءبىرجولعى تولەم مولشەرى 15،7 اەك-تەن 35 اەك-كە دەيىن ۇلعايتىلدى.
● 1 قاڭتاردان باستاپ رەسپۋبليكالىق بيۋدجەتتەن تولەنەتىن بارلىق جاردەماقىنىڭ مولشەرى 8،5%-عا كوبەيدى. بۇل شامامەن 2 ملن ادامعا اسەر ەتتى.
وعان قوسا 1 شىلدەدەن باستاپ مۇگەدەكتىگى بار جانە اسىراۋشىسىنان ايىرىلعان ادامدار ءۇشىن جاردەماقى مولشەرى تاعى 14،5%-عا ۇلعايتىلدى. بۇل جاردەماقىنىڭ جىلدىق ماندە 23%-عا ءوسۋىن قامتاماسىز ەتتى.
1 جەلتوقسانداعى جاعداي بويىنشا بارلىق جاردەماقى الۋشىلاردىڭ سانى شامامەن 2 ملن ادامدى قۇرايدى. تولەمدەردى جاساۋعا 1 قاڭتاردان باستاپ بارلىعى 1،1 ترلن تەڭگەدەن استام قاراجات جۇمسالدى.
● 1 قاڭتاردان باستاپ قازاقستاندا ىنتىماقتى زەينەتاقى 10،5%-عا ءوستى. وعان قوسا مەملەكەت باسشىسىنىڭ تاپسىرماسى بويىنشا ەڭ تومەنگى بازالىق زەينەتاقى مولشەرى ەڭ تومەنگى كۇنكورىس دەڭگەيىنىڭ 54%-نان 60%-نا دەيىن، ال ىنتىماقتى زەينەتاقىنى ەسەپتەۋ ءۇشىن قولدانىلاتىن ەڭ جوعارى تابىس مولشەرى 46-دان 55 اەك-كە دەيىن ۇلعايتىلدى. ناتيجەسىندە 1 جەلتوقسانداعى جاعداي بويىنشا جيىنتىق زەينەتاقىنىڭ ورتاشا مولشەرى 120 838 تەڭگە بولدى.
1 جەلتوقسانداعى جاعداي بويىنشا قازاقستاندا 2،3 ملن زەينەتكەر بار. 1 قاڭتاردان باستاپ زەينەتاقى تولەۋگە بارلىعى 3 ترلن تەڭگەدەن استام قاراجات جۇمسالدى.
● وتباسىنىڭ سيفرلىق كارتاسى اياسىندا تابىسى كەدەيلىك شەگىنەن تومەن وتباسىلارعا پرواكتيۆتى تۇردە الەۋمەتتىك قولداۋ تاعايىنداۋ ەنگىزىلدى. تولەم تاعايىندالاتىن ادامعا SMS-حابارلاما جىبەرىلەدى، ول جاۋاپ رەتىندە ءوز كەلىسىمىن بەرۋى قاجەت. ءوتىنىشتى راسىمدەۋ جانە جاردەماقى نەمەسە تولەم تاعايىنداۋ اۆتوماتتى رەجيمدە جۇرگىزىلەدى، سودان كەيىن قاراجات تولەم الۋشىنىڭ بانك شوتىنا اۋدارىلادى.
باتىس قازاقستان وبلىسىندا ەگدە جاستاعى ادامدارعا ارنالعان «قامقور» بەلسەندى ۇزاق ءومىر ءسۇرۋ ورتالىعى اشىلدى. مۇندا زەينەتكەرلەرگە فيزيكالىق، پسيحولوگيالىق، مەديسينالىق قىزمەتتەر كورسەتىلىپ، وقىتۋ جۇرگىزىلەدى، سونداي-اق زاڭگەرلىك كونسۋلتاسيالار بەرىلەدى. بۇگىنگى تاڭدا ورتالىققا 180-گە جۋىق تۇرعىن بارىپ تۇرادى.
● 1 جەلتوقسانداعى جاعداي بويىنشا اتاۋلى الەۋمەتتىك كومەك (ااك) 113،6 مىڭ وتباسىنان 595،7 مىڭ ادامعا تاعايىندالدى. بيىل وسى ماقساتتارعا بيۋدجەتتەن 65 ملرد تەڭگە ءبولىندى. ااك-نىڭ نەگىزگى ماقساتى – اقشالاي تولەم تۇرىندە قولداۋدى جۇزەگە اسىرۋ جانە وتباسىنىڭ ەڭبەككە قابىلەتتى مۇشەلەرىن جۇمىسپەن قامتۋعا جاردەمدەسۋدىڭ بەلسەندى شارالارىنا تارتۋ ارقىلى وتباسىن قيىن ومىرلىك جاعدايدان شىعارۋ.
