ءتىرى بولسام، قازاققا قىزمەت ەتپەي قويمايمىن!

ءاليحان بوكەيحان

ءونىپ وسكەن قارا شاڭىراعىم-ۋنيۆەرسيتەتىم

20 جەلتوقسان 2023 154
ءال-فارابي اتىنداعى قازاق ۇلتتىق ۋنيۆەرسيتەتى 180-نەن استام گۋمانيتارلىق، جاراتىلىستانۋ جانە تەحنيكالىق ماماندىقتار بويىنشا باكالاۆرلاردى، ماگيسترانتتاردى، دوكتورانتتاردى دايىندايدى.

ۋنيۆەرسيتەتتىڭ 14 فاكۋلتەتىندە بەدەلدى عىلىمي مەكتەپتەر شوعىرلانعان، ولار: مەحانانيكا-ماتەماتيكا، فيزيكا، بيولوگيا، حيميا، فيلولوگيا، جۋرناليستيكا، تاريح، گەوگرافيا، فيلوسوفيا جانە ساياساتتانۋ، ەكونوميكا جانە بيزنەس، زاڭ، شىعىستانۋ، حالىقارالىق قاتىناستار، شەتەلدىك ازاماتتارعا ارنالعان دايىندىق فاكۋلتەتى. قازۇۋ-دىڭ 75-جىلدىق ءومىر جولىندا قالىپتاسقان داستۇرلەرگە، ەسىمدەرى مەن اتقارعان ىستەرى ۇلى شاڭىراقتىڭ، ياعني ەلىمىزدىڭ جاسامپاز وقۋ ورنى باسىنان كەشكەن تاريحىنىڭ عىلىمعا رياسىز قىزمەت ەتۋ مەن باتىل يننوۆاسيالاردىڭ اجىراماس بولىگى بولىپ تابىلاتىن الدىڭعى بۋىن اعالار مەن زامانداستارعا ءتان ەرلىككە تابان تىرەيدى.

ۋنيۆەرسيتەتتىڭ ميسسياسى – ەلىمىزدىڭ قوعامدىق ءومىرى مەن عىلىمىنا، ەكونوميكانىڭ ماڭىزدى باعىتتارىنىڭ قارقىندى دامۋ ماسەلەلەرىن شەشۋگە باعىتتالعان زاماناۋي، جوعارى ءبىلىمدى، باسەكەگە قابىلەتتى ماماندار بۋىنىن قالىپتاستىرۋ.

كرەديتتىك تەحنولوگيانىڭ ءمانى – اكادەميالىق باعدارلامالاردىڭ يكەمدىلىگى مەن ءاربىر ستۋدەنت ءۇشىن وقۋدىڭ جەكە تراەكتورياسىن تاڭداۋ مۇمكىندىگىندە. 2008 جىلى ۋنيۆەرسيتەتتە ءبىرىنشى رەت باكالاۆرياتتاعى 2726 ءپان قامتىلاتىن 60 ماماندىق ءۇشىن قازاق جانە ورىس تىلدەرىندە ەلەكتيۆتى كۋرستاردىڭ كاتالوگتارى قالىپتاستىرىلدى. بۇل ستۋدەنتتەردىڭ ءار دەڭگەيدەگى وقىتۋ اياسىندا وقۋ پاندەرىن شىن مانىسىندە تاڭداپ الۋىنا جاعداي تۋدىرادى.

قازۇۋ عىلىمي ينفراقۇرىلىمىنىڭ نەگىزى – رەسپۋبليكاداعى ىرگەلى زەرتتەۋ باعدارلامالارى جالپى مولشەرىنىڭ 50% جۇرگىزىلەتىن 20 عىلىمي-زەرتتەۋ ينستيتۋتى مەن حالىقارالىق عىلىمي ورتالىق. ۋنيۆەرسيتەت جانىندا سونىمەن قاتار كوللەدج، بىلىكتىلىكتى كوتەرۋ ينستيتۋتى جانە تۇلەكتەرى قوسىمشا اسكەري ماماندىق الىپ شىعىپ، ق ر قارۋلى كۇشتەرى قاتارىندا، ىشكى ىستەر جانە ۇلتتىق قاۋىپسىزدىك ورگاندارىندا، كەدەن قىزمەتى مەكەمەلەرىندە قىزمەت ەتۋگە مۇمكىندىك بەرەتىن اسكەري كافەدرا جۇمىس ىستەيدى.

ۋنيۆەرسيتەت ءبىلىم الۋشى تۇلعانىڭ جان-جاقتى دامۋىنا، ءوزىن-وزى كەمەلدەندىرۋىنە قاجەتتى جاعداي جاساۋ ءۇشىن بار كۇش-جىگەرىن سالىپ، ستۋدەنتتىك ءوزىن-وزى باسقارۋعا، كوشباسشىلىق قاسيەتتەردى تاربيەلەۋگە مول مۇمكىندىكتەر تۋدىرۋدا.

ۋنيۆەرسيتەتتە قازاقستانداعى اسا ءىرى ينتەرنەت جەلىسىنە قوسىلعان، 3500 زاماناۋي كومپيۋتەردەن تۇراتىن كورپوراتيۆتىك اقپاراتتىق جۇيە قۇرىلعان، سونداي-اق كومپيۋتەر سىنىپتارى مەن ينتەرنەت زالدار جۇمىس ىستەيدى. ينتەرنەت جۇيەسى بارلىق وقىتۋشىلار مەن ستۋدەنتتەردى قامتيتىن، وقۋ ۇدەرىسىنىڭ بارلىق كەزەڭىندە كوپتەگەن پارامەترلەردى كۇندەلىكتى باقىلاۋدى قامتاماسىز ەتەتىن، ستۋدەنتتەردى وقۋعا ىنتىلاندىرۋعا، ولاردىڭ ۇلگەرىمى مەن بولاشاق جۇمىس ورنىندا ءبىلىمىن پراكتيكالىق قولدانۋ قىزىعۋشىلىعىنا ىقپال ەتەتىن ءىرى كورپوراتيۆتىك جەلى بولىپ تابىلادى.

قازۇۋ قالاشىعىنىڭ بارلىق ايماعى Wi-Fi سىمسىز جەلىسىمەن قامتىلاتىن بولادى. ونىڭ كەز كەلگەن نۇكتەسىندە ءار ستۋدەنت ۋنيۆەرسيتەت بىرلەستىگىنىڭ جەلىسىندە جۇمىس ىستەۋمەن قوسا، ينتەرنەتكە تەگىن قوسىلۋ مۇمكىندىگىنە يە بولادى. سونىمەن قاتار تاۋلىك بويى ىستەيتىن 300 ورىندىق جاڭا ينتەرنەت-كافە جۇمىس ىستەيدى.

ءو.ا. جولداسبەكوۆ اتىنداعى ستۋدەنتتەر سارايى – قازۇۋ قالاشىعىنىڭ ءىنجۋ-مارجانى. مۇندا قازاق ۇلتتىق اسپاپتار وركەسترى، كوركەمونەر ۇيىرمەلەرى، «ءبىز» ستۋدەنتتەر تەاترى، كتك كومانداسى جۇمىس ىستەيدى.

سپورتپەن اينالىسۋعا بارلىق جاعداي جاسالعان (قازۇۋ قالاشىعىنىڭ سپورت كەشەنى، ستۋدەنتتەردىڭ سپورتتىق كلۋبى، ءتۇرلى سەكسيالار، دەنساۋلىق توپتارى). قىزمەتكەرلەر مەن ستۋدەنتتەردىڭ سپارتاكياداسى ۇدايى وتكىزىلىپ، ولاردىڭ قالالىق جارىستارعا قاتىناسۋى قامتاماسىز ەتىلەدى. ۋنيۆەرسيتەت ستۋدەنتتەرىنىڭ ءومىرى قىزىقتىلىعىمەن ءارى الۋاندىعىمەن ەرەكشەلەنەدى. ول تەك دارىستەر مەن سەمينارلارعا قاتىسۋمەن عانا شەكتەلمەيدى. ولار شالقىعان شىعارماشىلىق قۋات پەن جاستىق جالىندى، بالعىن تالانتتى شىڭدايتىن تەاتر ستۋديالارى مەن پوەتيكالىق كلۋبتارعا، كوڭىلدى جانە تاپقىرلار سايىسىنا بەلسەنە قاتىسادى.

قازۇۋ 400-دەن استام شەتەلدىك ۋنيۆەرسيتەتتەرمەن ىنتىماقتاستىق تۋرالى كەلىسىم جاساعان. وسى نەگىزدە ماگيسترانت، دوكتورانتتارعا ەكى ادامنىڭ جەتەكشىلىك ەتۋ تاجىريبەسى كەڭىنەن ورىستەپ وتىر. ءبىر عىلىمي جەتەكشى قازاقستاننان بولسا، ەكىنشىسى – شەتەل جوو-داعى بەلگىلى عالىم. وسىنىڭ ءبارى دە قازۇۋ ستۋدەنتتەرى ءۇشىن حالىقارالىق دەڭگەيدە وقىپ، زەرتتەۋلەر جۇرگىزۋگە لايىقتى جول اشادى.

بالاپانداي قانات قاققان ءاربىر جاستى باۋىرىنا باسىپ، دامۋىنا ۇلەس قوسىپ كەلە جاتقان ماڭداي الدى ۋنيۆەرسيتەت ول – قازۇۋ. قازاقستانداعى ەڭ بەدەلدى ۋنيۆەرسيتەتتەردىڭ ءبىرى جانە بولاشاق ۇرپاققا ساپالى ءبىلىم بەرۋ ءۇشىن تاماشا اكادەميالىق بازاعا يە. 1934 جىلى نەگىزى قالانعان ۋنيۆەرسيتەت وتاندىق عىلىم مەن تەحنيكانىڭ، مادەنيەتتىڭ جانە جوعارى ءبىلىمنىڭ قالىپتاسۋى مەن دامۋىنا ولشەۋسىز ۇلەس قوسىپ، سونىمەن بىرگە مەملەكەتىمىزدىڭ دامۋىندا تىرەك، باعدار بولا ءبىلدى. ۋنيۆەرسيتەتتە مىقتى ءبىلىم العىسى كەلەتىن ءاربىر ستۋدەنت ءۇشىن ءبىرقاتار لايىقتى مۇمكىندىكتەر بار. ۋنيۆەرسيتەتتە قازاقستانداعى ەڭ ۇلكەن جانە ەڭ باي كىتاپحانالاردىڭ ءبىرى بار.ءال-فارابي اتىنداعى قازاق ۇلتتىق ۋنيۆەرسيتەتىنىڭ عىلىمي كىتاپحاناسى ورتالىق ازياداعى ەڭ ءىرى كىتاپحانالاردىڭ ءبىرى بولىپ سانالادى. قازۇۋ جاس عالىمدارعا جاقسى جابدىقتالعان جاتاقحانا ۇسىناتىن ستۋدەنتتىك قالا سانالادى. ۋنيۆەرسيتەتتە 5000-نان استام ستۋدەنتتى قابىلداي الاتىن 14 ۇلكەن جاتاحانا ورنالاسقان. ۋنيۆەرسيتەتتە 16 فاكۋلتەت، 67 كافەدرا، 32 عىلىمي-زەرتتەۋ ينستيتۋتتارى مەن ورتالىقتارى، تەحنوپارك بار. سونىمەن قاتار، 2 مىڭنان استام پروفەسسورلار، عىلىم دوكتورلارى، فيلوسوفيا كانديداتتارى مەن دوكتورلارى، 100-دەن استام ءىرى اكادەميكتەر، 40-تان استام قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ ەڭبەك سىڭىرگەن قايراتكەرلەرى، 40-قا جۋىق مەملەكەتتىك سىيلىقتىڭ يەگەرلەرى بار.ۋنيۆەرسيتەت كەرەمەت جانە جان-جاقتى اكادەميالىق باعدارلامالاردى ۇسىنادى. جىل سايىن قازۇۋ-دىڭ 2000-نان استام ستۋدەنتى تىلدىك دايىندىقتان، سونداي-اق شەتەلدىك عىلىمي جانە وقۋ ورىندارىندا عىلىمي تاعىلىمدامادان وتەدى. ۋنيۆەرسيتەت جىل سايىن ۋنيۆەرسيتەتتىڭ 600-دەن استام پروفەسسورلىق-وقىتۋشىلىق جانە اكىمشىلىك قىزمەتكەرلەرىنە حالىقارالىق كونفەرەنسيالارعا، شەتەلدىك جوعارى وقۋ ورىندارى مەن تمد، ەۋروپا، سولتۇستىك جانە وڭتۇستىك امەريكا، تاياۋ شىعىس جانە ازيا ەلدەرىندەگى ۇيىمدارعا شەتەلدىك ءىسساپارلار ۇيىمداستىرادى. وقۋ عيماراتتارى الماتىنىڭ ەكولوگيالىق تازا جانە گۇلدەنگەن ايماعىندا ورنالاسقان. ۋنيۆەرسيتەت اۋماعىندا: ءو.ا.جولداسبەكوۆ اتىنداعى ستۋدەنتتەر سارايى، عىلىمي كىتاپحانا، ينتەرنەت ورتالىعى، سپورت كەشەنى مەن ستاديون، سونداي-اق «كەرەمەت» ستۋدەنتتەرگە قىزمەت كورسەتۋ ورتالىعى ورنالاسقان.

ماليكوۆا ش.ب.

ءال-فارابي اتىنداعى قازۇۋ زاڭ فاكۋلتەتىنىڭ قىلمىستىق قۇقىق، قىلمىستىق ءىس جۇرگىزۋ جانە كريميناليستيكا كافەدراسى قاۋىمداستىرىلعان پروفەسسورى، ز.ع.ك.

يزباسوۆا ا.ب.

ءال-فارابي اتىنداعى قازۇۋ زاڭ فاكۋلتەتىنىڭ قىلمىستىق قۇقىق، قىلمىستىق ءىس جۇرگىزۋ جانە كريميناليستيكا كافەدراسى، PhD دوكتورى

قاسىمبەك اسەماي

ءال-فارابي اتىنداعى قازۇۋ زاڭ فاكۋلتەتىنىڭ 1 كۋرس ماگيسترانتى

 

 

 

 
بۇل ماقالا تۋرالى نە ويلايسىز؟