كۇنى كەشە رايىمبەك اۋدانىنداعى سارجاز ورتا مەكتەبىنە التىنبەك سارسەنباي ۇلىنىڭ ەسىمى بەرىلدى. التەكەڭنىڭ قۇرداستارى ۇلكەن اس بەرىپ، دۇعا باعىشتاپ قۇران وقىتتى. التەكەمنىڭ جاقسى كورگەن سپورتى فۋتبول مەن ۆولەيبولدان جارىس وتكىزىلىپ، تۇلعا قۇرمەتىنە اتالعان 30 شاقتى جاس التىنبەكتەر ونەرىن كورسەتتى. التەكەڭ ەسىمىن ۇلىقتاۋعا ارنايى بارىپ ءبىر ەستەلىكپەن ءبولىسىپ قايتتىم.
2005 جىلى كۇزدە مەن الماتىعا بارىپ التەكەڭنىڭ جانىندا 1 اپتاداي ءجۇردىم. كوپ اڭگىمەلەستىك. تالاي-تالاي دۇنيەلەر ايتىلدى. اقىرى مەن ءوز بۇيىمتايىمدى ايتتىم. قىسقاشا ديالوگ بىلاي ءوربىدى.
-اعا، مەنى قاسىڭا الساڭىز. ساياساتتان حابارىم جوق شىعار، ءبىراق تەمىردەي لوگيكام مەن وقىعان توقىعانىما سەنەم. پرەسساڭىزدى تاسيىن. ءبىر ادامعا شامام جەتەر كۇشىم بار. تىسىڭىزدى قوريىن. قىسقاسى قاسىڭىزدا بولايىن، مەنى باۋلىڭىز.
-نارىم-وۋ، سەن ونەر ادامىسىڭ. جۇرەگىڭدى لاس نارسەدەن ساقتا. ال ساياساتتى تازا دەپ ايتا المايمىن. ەرتەڭ قالىبىڭدى بىلعاپ الساڭ وزىڭە قيىن بولادى. سەن وداندا ساياسي حابار جۇرگىز. مەن ارمانجانعا ايتايىن.
كوزىمشە ا. بايتاسوۆقا تەلەفون سوعىپ، ساعان مىقتى ءبىر جىگىتتى جىبەرەم، ءوزىڭ باۋلىپ، قاسىڭا ال دەدى. ءسويتىپ 31-ارنادان ءبىراق شىقتىم. ارەكەڭمەن بولعان كەلىسىمدى ويلانۋعا رۇقسات سۇراپ التەكەڭمەن قوشتاسىپ مەن قىزىلجارعا تارتىپ كەتتىم. سول ارادا پرەزيدەنت سايلاۋى ءوتتى. التەكەڭدى كەلىسىم بويىنشا قايتا مينيستر سايلادى. ول ب ا ق مۇمكىندىگىن ءار كانديداتقا تەڭ بەردى. ءبىراق سايلاۋ ناتيجەسىندەگى باسسىزدىقتان كەيىن مينيستر كرەسلوسىن قايتارىپ بەرىپ، بيلىكپەن ىمىراسىز مايدانعا شىقتى. ءيا، مايدانعا. التەكەڭنىڭ قارۋى ونىڭ ميى ەدى. وپپوزيسيانىڭ باستى يدەولوگى ءارى اقىل ساناسى ەدى جارىقتىق. ەلدەگى ساياسي جاعداي شيراتىلعان ۇستىنە شيراتىلا ءتۇستى. نەشە ءتۇرلى وقيعالار ورىن الىپ جاتتى. سول كەزدەرى مەن ونەردەن باز كەشىپ رۋحاني ءبىر داعدارىستا جۇرگەن كەزىم ەدى. ول اقىرى دەنساۋلىققا اسەر ەتىپ اۋرۋحاناعا جاتىپ قالدىم. قاراشانىڭ 10 بولاتىن. ەكى كۇننەن كەيىن زامانبەك ءنۇرقادىلوۆ اعامىزدىڭ قازاسىن ەستىدىم. وتە اۋىر ءتيدى. ول كەزدەرى مەن اقجول پارتياسىنىڭ سولتۇستىكتەگى ءبىر مۇشەسى ەدىم. سۇمدىق وپپوزيسيونەر بولاتىنمىن وزىمشە. جاس الاش پەن دات-تى ۇزبەي وقيتىنمىن. ۇلكەن تىقىر تاياعانىن سول كەزدە بۇكىل جۇرت سەزدى نەگىزى. التەكەڭ ۇلكەن سۇحبات بەردى. جۋرناليستەردى كىرگىزىپ جىبەرىپ «ءۇش وق» ماسەلەسىن دە قوعامعا اشىپ بەرىپ بيلىكتى ادەتتەگىدەي تاعى دا سەلك ەتكىزگەن التەكەڭ ەدى. مىنە سول كەزدەن باستاپ مەن التەكەڭنىڭ ءومىرى ءۇشىن شىنداپ قورقا باستادىم. جۋرناليستتەر دە ءوز قاۋىپسىزدىگى تۋرالى سۇراعاندا، اعامىز؛ «ەگەر بيلىك كۇش قولدانىپ بانديتيزمگە اياق باسسا وندا ونىڭ قۇردىمعا كەتكەنىنىڭ اشىق كورىنىسى، ەندى بيلىك ءسويتتى ەكەن دەپ ءبىز ءوز ويىمىزدان اينىپ، ادىلەتتى قوعام قۇرامىز دەگەن ماقساتىمىزدان باس تارتۋىمىز كەرەك پە؟!» دەگەن سىڭايداعى جاۋاپپەن سۇحبات بەردى. ەشكىمگە قايىرىلمايتىن ۋاقىت اقىرىن سەكۋندتاپ جىلجىپ اقپان ايىنا جاقىنداپ كەلە جاتتى. قىسقا رۋحاني كوتەرەم بوپ كىرگەن مەن قىس ورتاسىندا اۋرۋحاناعا جاتىپ قالدىم. كەرەكتى ەم-دوم الىپ شىعۋعا ءبىر كۇن قالعاندا پالاتادا جالعىز قالدىم. ءدال سول كۇنى ءتۇس اۋا التەكەڭ تۋرالى سۋىق حابار جەتتى.
ەسەڭگىرەدىم دە قالدىم. ماڭگىرىپ جاتتىم دا قويدىم. تاپ ءبىر سۋالىپ قۇرعاپ قالعانداي جاس تا شىقپادى. تەلەديداردان قايتا-قايتا ەتپەتتەرىنەن جاتقان ءۇش ادامدى كورسەتىپ جاتتى. سول ۇشەۋدىڭ ءبىرى التەكەڭ ەكەنىنە ەش سەنگىم كەلمەدى. ءماسساعان! ەگەر كەزىندە التەكەم مەنىڭ كوڭىلىمە قاراپ قاسىنا الىپ السا ءدال سول ەتپەتىنەن جاتقان ۇشەۋدىڭ ءبىرى ءسوزسىز مەن بولار ەدىم عوي دەگەن وي كەلدى. سولاي ويلاۋىم مۇڭ ەكەن جارىقتىق كوز جاسى كەتتى دەيسىڭ توگىلىپ. تەلەگەي تەڭىز قىلىپ توقتاۋسىز جىلادىم.
التەكەڭمەن العاش كەزدەسكەن كۇنىمدى ەسكە الىپ جىلادىم. ول كىسى ءار بەيسەنبى سايىن كەشتەتىپ دوستارىمەن باس قوسىپ وقۋشىلار سارايىندا فۋتبول وينايدى ەكەن. مەنى سول ۋاقىتقا شاقىرعان ەكەن. ەمەن-جارقىن ويناي ءجۇرىپ ەركىن اڭگىمەلەسكىسى كەلگەن شىعار. ال مەن ونى قايدان بىلەيىن. التەكەڭمەن كەزدەسەم دەپ شىتتاي بوپ كيىنىپ العام. كاستوم-شالبار. گالستۋك. جىلتىراعان تۋفلي. مەنىڭ جاسانىپ كەلگەن ءتۇرىمدى كورىپ اعامنىڭ راحاتتانا كۇلگەنى ەسىمە ءتۇستى.
-قاپ، ساعان دوپ وينايمىز دەپ ايتپاعان ەكەنمىن عوي. ءجا، سەنىڭ كىناڭ جوق، ايتپاعان مەن كىنالى دەپ قايدان تاپقانى بەلگىسىز ءبىر كروسسوۆكا تريكا جانە 8 ءنومىر جازىلعان ءبىر مايكا اكەپ كيگىزىپ قاقپاعا تۇرعىزعانى ەسىمە ءتۇستى. ويىننان شىققاسىن ءبىر كافەدە ءشاي ءىشىپ اڭگىمەلەسكەنىمىز، اكتەر بولساڭ مەن مادەنيەت ءمينيستىرى بوپ تۇرعاندا نەگە كەلمەي ءجۇردىڭ اقىماق دەپ قالجىڭعا سۇيەپ قاعىتقانى ەسىمە ءتۇستى.
ول كىسى سارسەنبايەۆ بولسا مەن ول سارسەبايەۆ ەدىم. ەرتەسى كەڭسەسىنە بارعاندا قۇجاتىمدى كورگەن كۇزەتشىلەر ءبىر ارىپكە ءمان بەرمەي تىك تۇرىپ قىزمەت كورسەتكەندەرى ەسىمە ءتۇستى. مەنىڭ تارابىما ايتقان قانشاما جاقسى تىلەكتەرى، جىلى سوزدەرى ەسىمە ءتۇستى. اسىرەسە ا. بايتاسوۆقا مەن تۋرالى ايتقاندارى ءالى سانامدا جاڭعىرىپ تۇر. سوعان لايىق بولۋعا تىرىسىپ جۇرگەن ءجايىم دا ءسىزدىڭ ارقاڭىز التەكە.
قايران التەكە....
قايدا كەتتىڭ؟
ەلىڭە يە بولار كىمىڭ قالدىىى؟
اكەم ولگەندەي جىلادىم. ونسىز دا ەكى جىل بۇرىن اكەمنەن ايىرىلىپ سول جارانىڭ ورنى جازىلماي تۇرعاندا مىناۋ وتە اۋىر ءتيدى. اكەمنىڭ قازاسىندا وسىلاي جىلاعان شىعارمىن..... بىلمەيمىن...
ەندى ءبارى ەستەلىك.
ءيا، ەستەلىك بولىپ قانا قالدى. التەكەڭ ءوز قولىمەن جەكە ءنومىرىن قوسىپ جازىپ بەرگەن ۆيزيتكاسى قانا قالدى. تىم بولماسا سۋرەتكە دە تۇسپەپپىن. ول ويىما دا كەلمەپتى.
سول كۇنى كەشكى ەم شارالارىن قابىلداماعان كۇيى ۇيگە شىعىپ كەتتىم. ۇيگە كىرىپ كەلگەندەگى ءتۇرىمدى كورگەن ايەلىم جامان شوشىپ كەتتى. كەيىن ايتادى، پاپا قايتقاندا تۋرا سولاي تۇتىگىپ قارايىپ كەتكەنسىڭ دەيدى.
ەي جالعان-اي، وتكەن كۇندە بەلگى جوق دەگەن وسى ما؟ مىنە سودان بەرى 16- جىل وتە شىعىپتى. التەكەڭ كەتكەلى وپپوزيسيانىڭ ءسانى دە ءمانى دە قالمادى. سول كۇيى وڭالمادى. ءقازىر التەكەڭ ءتىرى بولسا قالاي بولار ەدى دەپ ويلايمىن كەيدە. ناعىز دەر شاعىندا اجال قۇرىق سالىپتى. امان بولسا ساياساتتىڭ ناعىز سەركەسىنىڭ كەرەك كەزى ەدى. تازا پرەزيدەنت بولاتىن ادام ەدى. ءبىر كەم دۇنيە...
التەكەڭنىڭ اسىندا مەن؛ «مەكتەپكە ەسىمىن بەرۋ ءبىر قاراعاندا قۋانىش شىعار، ءبىراق بايىپتاعان جان ءۇشىن بۇل ۇلكەن تراگەديا. ايدىڭ كۇننىڭ امانىندا التەكەڭدەي تۇلعادان ايىرىلىپ قالىپ مىڭق دەمەي وتىرۋ بۇل قاسىرەت» دەدىم.
ەل وياۋ بولسا، حالىق نەمقۇرايلى بولماسا، جۇرتتىڭ كوزى اشىق بولسا بۇنداي بولماس ەدى، التەكەڭدەر قالىڭ ۇيقىداعى قازاقتى ارى جۇلمالاپ، بەرى جۇلمالاپ وياتا الماي كەتتى. كەزىندە ءمىرجاقىپ وياتىپ كورىپ ەدى بولمادى. ودان بۇرىن كەنەسارى ۇران سالىپ ەدى وعان دا سەلت ەتپەدى. قاشاڭعى جاتاسىڭ ەي قازاق دەپ قاتتى ايتتىم. الاشتىڭ ارىستانى ءاليحان اتامىز: «ءار ۇرپاق وزىنە تيەسىلى جۇكتى جەتەر جەرىنە دەيىن جەتكىزۋى ءلازىم، ولاي بولماسا ءبىز كەلەر ۇرپاققا كوتەرە الماس جۇك قالدىرىپ كەتەمىز» دەپ شىرىلداعان ەدى. سولاردان قالعان اۋىر جۇكتى ارقالاپ، مانساپ پەن اقشاعا كوز قيىعىن دا سالماي كەلە جاتقان الاشتىڭ التىنبەگى 2006 جىلى قۇلادى. ارقالاعان جۇگى دە سول جاتقان جەردەن ءالى جىلجىماعان سەكىلدى. قايتەيىن.... استا ايتىلعان اۋىر وي بارىنە دە جەتتى دەپ ويلادىم. ويتكەنى قىبىر ەتكەن جان، تىرس ەتكەن ءۇن بولمادى. سىرتقا شىققاندا رىسبەك اعام كەلشى باتىرىم دەپ قۇشاعىنا الدى. كوڭىلى بوساپ تۇر ەكەن. التەكەڭنىڭ سەرىگى بولات اعامىز دا ارقامنان قاعىپ لەبىزىن ايتىپ جاتتى. ال مەن التكەكەڭنىڭ ارقاسىنان سىرعىپ ءتۇسىپ، سول جاتقان جەرىندە قالعان جۇكتى ويلاپ تۇردىم. ەندى ونى كوتەرەر كىمىڭ بار ەكەن؟....
