ساۋلەلى ءساتتىڭ قوناعى بولۋعا شاقىرتۋ العان كەزدەن باستاپ-اق بارۋعا اسىق بولدىق. بۇعان دەيىن ۇيىرمەمەن بىرگە ءبىراز جەرگە شەيىن شاۋىپ، العا وزعان اعا بۋىن وكىلىنە قولداۋ كورسەتىپ بارۋدى پارىزىمىز دەپ بىلدىك. باۋىرمالدىق پەن قامقورلىعىمىز قاتار كورىنىس تاۋىپ، ۇيىرمەنىڭ ءبىر توپ مۇشەسى ءمۇعالىمنىڭ باعدارىمەن قۇتتىقتاۋ باعدارلاماسىن دايىنداۋدى ءجون كوردىك. ءبىرى جىردان شاشۋ شاشامىن دەسە، ءبىرى اڭگىمەگىڭ مايىن تامىزباق بولىپ كەلىستى. وسىلايشا كوپتەن كۇتكەن ءسات تە جەتتى. نە كەرەك مەكتەپ ۇجىمىمەن قاتار ۇيىرمە مۇشەلەرى دە جالعاستى قۇتتىقتاۋعا اسىقتىق. قىزدارىنىڭ شاشباۋىن كوتەرە كەلگەن توركىندەي ات سالىستىق. ورتاسىنا سىيلى بولعان جاس اقىننىڭ دوستارى مەن باۋىرلارى دا جارىسا قىزمەت اتقارىپ ءجۇر ەكەن. ويلاندىرار كەسكىندەر، اۆتوردىڭ تولعانىسى، قوناقتاردىڭ تاعاتسىزدانا كۇتۋى جانە وقىرمانعا تەزىرەك جەتكىسى كەلگەن كىتاپتاردىڭ بەينەسى نەتكەن عاجاپ دەسەڭشى!… قولىنا قارا دومبىراسىن ارقالاپ دانيار دا ورتاعا شىقتى. اعاسىنا دەگەن قۇتتىقتاۋ ارناۋى مەن اۋەزدى ءانىن شىرقاپ، ورتانى ەرەكشە ىقىلاسقا بولەدى. اقىن، ۇستاز، قازاقستاننىڭ مادەنيەت قايراتكەرى سەرىك قالييەۆ اعامىز ءسوز سويلەپ، قۇلىن بوپ توپقا قوسىلعان شاكىرتىنىڭ جەتىستىگىنە شىن قۋانىپ، اق تىلەگىن جاۋدىرا سالتاناتتى كەشتىڭ شىمىلدىعىن اشىپ بەردى. “ادامنىڭ ادامگەرشىلىگى جاقسى ۇستازدان بولادى” دەمەي مە حاكىم اباي؟! ۇستازدارىن سىيلاپ، سەرىك اعامىزدان باستاپ جارقىن ءمۇعالىم مەن التىنبەك اعايلارعا جالعاستىڭ سىي-قۇرمەت كورسەتۋى ەرەك بولدى. بوراندى اۋا-رايىنان جولدا قالىپ قويعان اناسىنىڭ اماناتىن جەرگە تاستاماي، ەكىنشى اناسىنداي بولعان تالشىن اپايدىڭ ۇستازدارعا شاپان جاپقان ءساتى قانداي كەرەمەت دەسەڭشى!…
سونىمەن قاتار، “جالعىز اسپان” كىتابىنىڭ اۆتورى، حالىقارالىق “الاش” ادەبي سىيلىعىنىڭ يەگەرى ، اقىن ەرجان الاشتۋعان ءسوز سويلەپ، تاعىلىمدى وي ايتتى. كىتاپتىڭ ءبىرشاما بەتىن وقىپ، تولعانىسىمەن ءبولىستى. بۇعان دەيىن وقىعان تىڭ دەرەكتەرىمەن ءبولىسىپ، كورەرمەندى ءبىر ءسات جىگەرلەندىرىپ الدى. جالعاستىڭ بالالىعى مەن دانالىعىن سوزگە تيەك ەتكەن قيزات، دينارا جانە التىنبەك مۇعالىمدەردىڭ ءسوزى دە ورتانى جىلۋ مەن نۇرعا بولەي ءتۇستى. تالابى مول شاكىرتتىڭ بەلسەندىلىگىن سوزگە تيەك ەتكەن پەداگوگيكا عىلىمدارىنىڭ كانديداتى ، س.دەميرەل ۋنيۆەرسيتەتىنىڭ پروفەسسورى جۇماقايەۆا بەرەكە اپايىمىز دا ارنايى سدۋ وقۋ ورنىنان ىستىق لەبىز بەن قۇتتىقتاۋ ماراپاتىن الا كەلگەن ەكەن. جالعاس تۇلەپ ۇشقان مەكتەپ-ينتەرناتتىڭ باسشىسى ەرجان نۇرلان ۇلى دا قۇتتىقتاۋ تىلەگىن ايتىپ، العىس حات تاپسىردى.
كەزەك بىزگە دە كەلىپ جەتتى… جارقىن اعاي ءسوز باستاپ، جىردان شاشۋ شاشتى. ءتول ولەڭى مەن مازمۇنى جاراسقان اڭگىمەسىن شەبەر بايانداپ، شاكىرت جەتىستىگىنە مەرەيلەنە ءتۇستى. ءبىز دە قالىس قالماي اقىننىڭ ولەڭدەرىن جاتقا ءارى مانەرلى وقىدىق. سونداي-اق، ەلدوس پەن بالنۇر، ءشامىل مەن اقەركە قىسقا اڭگىمەلەردەن قۇرالعان شاعىن كورىنىس ۇسىندى. كەشەگى بي-شەشەندەردەي ءادىل، ابايلارداي دانىشپان، الاشتىقتار سىندى ۇلتجاندى بولسىن دەگەن ماقساتتا قولىنا قامشى مەن قازىبەك ءبيدىڭ كەسكىنىن تاپسىردىق. جارقىن اعاي باستاعان توپ جالعاستىڭ مەرەيىن ودان سايىن ارتتىرىپ، مارقايتقانداي. “ءدىلمارلاردىڭ” كوپ ونەردى بويعا جيعانىنىڭ دالەلى اياۋلىم جايساڭبەك قىزى بولدى. اعاسىنىڭ ويلى كەلبەتىن سۋرەتكە اينالدىرىپ سىيعا تارتتى. داناگۇل مەن اقەركەنىڭ قوبىز بەن جەتىگەندى سەرىك قىلا شەرتكەن اۋەنى كورەرمەندى ەلىكتىرىپ جىبەردى. ءسدۋ-دىڭ ستۋدەنتتەرى دە كەش يەسىنىڭ ولەڭىن وقىدى. ءبارى كۇتكەن ساۋلەلى كەز دە كەلىپ جەتتى…قىزىل تاسپامەن ورالعان كىتاپتاپتار دا ورتاعا اكەلىندى. كەشكە كەلگەن قۇرمەتتى قوناقتار ورتاعا شىعىپ، ەرجان الاشتۋعان اعامىز كىتاپتىڭ تۇساۋىن كەستى. ادەبيەتتىڭ شىڭىنا جەتەر العاشقى باسپالداق بولسىن دەپ تىلەكتەرىن ءبىلدىردى. تاعاتسىزدانا وتىرعان كورەرمەن دە شۋ ەتە ءتۇستى.
“اجال-قۇرداس اق مىلتىعىن كەزەنىپ
«كەتتىك!...» دەسە – مەن كەتتىم.
بىزگە نەگە بايانسىزدى اڭساتتىڭ...
ەي، ەسى بار قۇدىرەت؟!
بوسقا نالىپ، بولماشىعا شارشاپپىن،
كوزىمنەن ءسۇي ءبىر رەت!» دەگەن مەيىرحان اقىننىڭ ولەڭىمەن جالعاس ءسوزىن باستادى. جينالعان قاۋىمعا العىسىن بىلدىرە، ونەگەلى ءسوز سويلەدى. اۆتورلىق ءانىن شىرقاپ، تالانتتى دارىننىڭ دانالىعىن مويىنداي تۇسكەندەيمىز. تىزىلە تۇرعان كىتاپتاردى الۋعا اسىق وقىرماندار شىنايى قۋانتتى. ءبىر دەمدە ءبىرشاما كىتاپ ساتىلىپ، اۆتوردىڭ قولتاڭباسىن الۋعا كەزەك تە ۇلعايا ءتۇستى. “ەل بۇگىنشىل، مەنىكى ەرتەڭ ءۇشىن” دەگەن احمەتتەردىڭ جولىن جالعار جالعاستاي ازاماتتاردىڭ بارى كوڭىلگە دەم بەردى.
سونىمەن قاتار، ساكەن سەيفۋللين ايتقان “سىر ساندىقتى” اشىپ، “التىن سارايدى” تۇسىنەر ناعىز دوستىقتىڭ كۋاگەرى بولدىم. وسى شارا بولادى دەگەننەن باستاپ، ءوز شارۋاسىن ىسىرىپ، ابىرويمەن وتۋىنە سەبەپكەر بولعان اۆتوردىڭ دوسى، مەكتەبىمىزدىڭ تۇلەگى، “جىل شەشەنى”، كەش جۇرگىزۋشىسى بولعان شىڭعىس ەربول ۇلىنىڭ دا ەڭبەگى ەرەن. مەنىڭشە، “ءدىلمارداعى” باۋىرمالدىق پەن جارقىن ۇستازدىڭ بەرگەن ءتالىمىنىڭ ايقىن كورىنىسى - وسى.
بۇعان دەيىن جىردان شاشۋ شاشىپ، ايتىستىڭ الدىن بەرمەي كەلگەن جالعاستىڭ جاڭا باعىتتى قولعا الۋى جەتىستىككە تولى بولدى. جاز ايلارىندا بەلسەندى تۇردە تەلەگرام ارناسىن قىسقا اڭنىمەلەرمەن تولىقتىرۋى كوپشىلىكتى وزىنە بىردەن باۋراپ الدى. بىرنەشە اي ىشىندە 13 مىڭعا جۋىق وقىرمان جينادى. راسىندا، فيلوسوفياسى تەرەڭ ءھام تەلەگەي باستاما بولدى. سونىڭ جەمىستى ناتيجەسى “اققۇيىن” اتتى قىسقا اڭگىمەلەر جيناعى بولماق. ءۇش-تورت سويلەمنەن قۇرالعان بۇل وقيعالاردىڭ ايتارى تومدىق كىتاپتاردان كەم ەمەس. جالعاستىڭ تاۋداي تالابىن بايقاپ، الاش اماناتىن ورىندار ناعىز ەر ەكەن دەگەن ويعا كەلدىم. جازارىڭ تاۋسىلماسىن! ەلىڭنىڭ بۇگىنى مەن ەرتەڭىن جالعايتىن ەلجاندى ەر بولعايسىڭ!
ال ءبىز جاڭاشىل كىتاپتىڭ سىرى مەن ءماىنىن اقتارا، مازمۇنىن تۇسىنۋگە اسىعايىق!
اياۋلىم ايدار قىزى،
“جىل شەشەنى”، “ءدىلمار” ۇيىرمەسىنىڭ مۇشەسى، رەسپۋبليكالىق اباي مەكتەبىنىڭ 11-سىنىپ وقۋشىسى
