اتاپ ايتقاندا، ول ءماسىموۆ باسشىلىق ەتكەن جىلدارداعى كوميتەتتىڭ بيۋدجەتىن اشىپ بەردى.
ماسەلەن، ونىڭ ايتۋىنشا، ۇلتتىق قاۋىپسىزدىك كوميتەتىنىڭ 2015 جىلعى بيۋدجەتى 163 ملرد تەڭگەنى (سىربار – 8،7 ملرد) قۇرادى.
- 2016 جىل – 162،3 (+11) ملرد
- 2017 جىل – 203،3 (+11،5) ملرد
- 2018 جىل – 281،6 (+10) ملرد
- 2019 جىلى – 303،3 ملرد
- 2020 جىلى – 423،6 ملرد
- 2021 جىل – 352،6 ملرد
- 2022 جىل – 345،5 ملرد
ساياساتتانۋشى بۇل قاراجاتتىڭ ماقساتتى جۇمسالۋىن تەكسەرۋگە شاقىرادى. باسقارمانىڭ ىشكى رەفورمالارىنا كەلەتىن بولساق، اشىمبايەۆ مىنالارعا نازار اۋداردى:
«اتىن وزگەرتۋگە كەلەتىن بولساق، بۇل تاعى دا كونستيتۋسياعا وزگەرىستەر ەنگىزۋ ماسەلەسى. ەكىنشى جاعىنان، بارلاۋ ەكى رەت (الدىمەن «بارلاۋ»، سودان كەيىن «سىربار») ءبولىندى. ءبىراق ناتيجەلەر قورىتىندىلاندى: كوميتەت ىشىندە نەمەسە بولەك جاقسى جۇمىس ىستەي ما، دەگەن سۇراق تۋىندايدى. ۇكىمەتتىك كوممۋنيكاسيالار ءبولىندى (سوپ-قا بەرىلدى).
سىبايلاس جەمقورلىق جانە ەسىرتكى بيزنەسى قىلمىستارىنىڭ يۋريسديكسياسى ءارقاشان وزگەرمەلى. ادەتتەگىدەي – رەفورمالار ءۇشىن رەفورمالار.
بىزگە ۇقك-نىڭ وكىلەتتىكتەرى مەن ونىڭ قىزمەتىنىڭ ناتيجەلەرىنە (مەملەكەتتىك توڭكەرىس جاساۋعا دايىندىقتان باسقا) ساراپتامالىق تەكسەرۋ قاجەت، ال تالقانداۋعا جانە جويۋعا ءارقاشان ۋاقىت بولادى» دەپ ەسەپتەيدى ول.
سونىمەن قاتار، ول قۇقىق قورعاۋ ورگاندارىنداعى ازاماتتىق جەتەكشىلەردى تاعايىنداۋ تۋرالى ايتتى.
اشىمبايەۆتىڭ پىكىرىنشە، ءبىرىڭعاي ەرەجە بولماۋى كەرەك، سىرتقى جانە ىشكى باسشىلار الما-كەزەك وتىرۋى كەرەك. كەيبىرەۋلەرىندە جاڭا كوزقاراس بار، باسقالارىندا كاسىبي تاجىريبە بار.
«ءبىز ازاماتتىق جەتەكشىلەردىڭ ۇقك مەن اسكەردى نەگە اكەلگەنىن كوردىك. قۇقىق قورعاۋ ورگاندارىنا ساياسي باقىلاۋدىڭ السىزدىگى دە ءوز ءرولىن اتقاردى. كەرىسىنشە، «ءماسىموۆ پەن كو» وسى جىلدار ىشىندە ءار جەردە ءوز ادامدارىن ورنالاستىردى. بىزدە قۇقىق قورعاۋ ورگاندارىن جەكە مۇددەلەر ءۇشىن پايدالانۋ تاجىريبەمىز بولدى. ءبىراق الىنعان ساباقتار، ەگەر بار بولسا، الدەقاشان ۇمىتىلعان.
قاتەلىك – ۇقك رەفورماسى بولدى. ول كەڭسەنى باسقارعان بويدا ونى سوزىپ جىبەردى. مەن ىشكى قىزمەتتەردى – تەرروريزمگە قارسى، قارسى بارلاۋ جانە ەكونوميكالىق قاۋىپسىزدىكتى قۇرۋدى ايتىپ وتىرمىن.
بۇرىن ءار ءتۇرلى دەپۋتاتتاردىڭ ءبىر قۇرىلىمداردى كروسس-كۋراسيالاۋى وزىندىك باسەكەلەستىك پەن باقىلاۋدى قامتاماسىز ەتەتىن. قىزمەتتەردى قۇرۋ جاۋاپكەرشىلىكتى بەينەلەدى. ءبىراق جەكەلەگەن بولىمشەلەر جۇمىسىنىڭ جابىق بولۋىنا اكەلدى» دەدى ساياساتتانۋشى ءوزىنىڭ Facebook پاراقشاسىندا.
بۇل جەردە اشىمبايەۆ ءماسىموۆتىڭ وسىنداي رەفورمالار جۇرگىزۋ ارقىلى «جاۋاپكەرشىلىكتى اۋىستىرۋعا» ۇمتىلۋىن كورەدى.
«سونىمەن بىرگە كوميتەت رەسۋرستارىن ىشكى ساياسي قاقتىعىستار ءۇشىن پايدالانۋ نيەتى بىردەن بايقالدى. دۇتبايەۆ، مايلىبايەۆ، سىروەجكين سياقتى تۇلعالاردىڭ ماعىناسىز تۇتقىندالۋى كوميتەتتىڭ بەدەلىنە قاتتى نۇقسان كەلتىردى. سونداي-اق جۋسان قارجى حولدينگىن قۇرۋ. سيريادان «وتانداستاردى» ەۆاكۋاسيالاۋ بويىنشا اتتاس وپەراسيا كوپ سۇراق تۋدىردى» دەلىنگەن حابارلامادا.
سونىمەن بىرگە، 2019 جىلى ناۋرىزدا بيلىك اۋىسقاننان كەيىن، اشىمبايەۆتىڭ ايتۋىنشا، ءماسىموۆتىڭ ساياسي بولاشاعى ۋاقىت وتكەن سايىن كوبىرەك سۇراقتار تۋعىزدى.
«وسى جىلدار بويى ءماسىموۆ ءوزىن مۇراگەر بولىپ نەلىكتەن تاڭدالماعانىن شىن جۇرەكتەن تۇسىنبەدى. بۇل ەل ىشىندە عانا ەمەس، ەڭ الدىمەن، ودان تىس جەرلەردە دە بەلگىلى ءبىر توپتاردىڭ قولداۋىنسىز بۇل سحەماعا تۇسپەيتىن وتە ساق ادام ەكەنىن ءتۇسىنۋ كەرەك.
ونىڭ تانىستارى مەن ىسكەر سەرىكتەستەرىنىڭ شەڭبەرى ونىڭ قانداي گەوگرافيا تۋرالى ايتىپ جاتقانىن تۇسىندىرۋگە جەتكىلىكتى. ول ءوزىنىڭ جوسپارلارىن بەلگىلى ءبىر دارەجەدە جاريا ەتتى. وقىعاندار از، ءبىراق كارىم ءماسىموۆ ەسىمى كوپتىڭ ەسىندە الەمنىڭ كەلەسى بيلەۋشىسى» بولىپ قالدى.
ءبىز كوپتەگەن ەگجەي-تەگجەيلەردى بىلمەيمىز جانە بىلمەيتىن شىعارمىز، ءبىراق توڭكەرىس ءساتسىز اياقتالدى. توقايەۆ ۇقك ءتوراعاسىنان اسىپ ءتۇستى جانە ءوزىن كوپشىلىك (ونىڭ ىشىندە ءماسىموۆتىڭ ءوزى) كۇتكەننەن مۇلدە باسقاشا ۇستادى» دەدى اشىمبايەۆ.
اشىمبايەۆتىڭ پىكىرىنشە، ءماسىموۆ جۇرگىزگەن رەفورمالاردىڭ ەشقايسىسى ءتيىمدى بولعان جوق. «توڭكەرىس جاساۋ ارەكەتى وسىلاي بولدى» دەپ تۇيىندەدى ساياساتتانۋشى.
ەستەرىڭىزگە سالا كەتەيىك، قازىرگى ۋاقىتتا ق ر ۇقك ەكس-باسشىسى كارىم ءماسىموۆ قاماۋعا الىنعان. وعان قاتىستى ساتقىندىق فاكتىسى بويىنشا قىلمىستىق ءىس تەرگەلۋدە.
ۇلتتىق قاۋىپسىزدىك كوميتەتى بيلىكتى كۇشپەن باسىپ الۋعا جانە لاۋازىمدىق وكىلەتتىگىن اسىرا پايدالانۋعا باعىتتالعان ىس-ارەكەتتەر فاكتىلەرى بويىنشا سوتقا دەيىنگى تەرگەۋ باستالعانىن حابارلادى.
اتالعان قىلمىستاردى جاسادى دەگەن كۇدىكپەن بۇرىنعى ورىنباسارلارى – «ارىستان» ارنايى ماقساتتاعى قىزمەتىنىڭ باستىعى ءانۋار سادىقۇلوۆ پەن داۋلەت ەرعوجين دا ۇستالدى.
