ءتىرى بولسام، قازاققا قىزمەت ەتپەي قويمايمىن!

ءاليحان بوكەيحان

Forbes تىزىمىندە بولعان مينيستر: الماتىنىڭ جاڭا اكىمى – ەربولات دوسايەۆ كىم؟

31 قاڭتار 2022 267

ەربولات دوسايەۆ الماتى قالاسىنىڭ اكىمى بولىپ تاعايىندالدى. بۇعان دەيىن ۇلتتىق بانك ءتوراعاسى قىزمەتىن اتقارعان ول ءتۇرلى جىلدارى دەنساۋلىق ساقتاۋ، ەكونوميكا، قارجى ءمينيسترى بولعان. مەملەكەتتىك قىزمەتتە جۇرگەندە باسى تالاي رەت داۋعا ىلىككەن ساياساتكەر تۋرالى تولىعىراق Alash.Press باسىلىمى Stan.kz-كە سىلتەمە جاساپ حابارلايدى.


52 جاستاعى ەربولات دوسايەۆ – الماتى قالاسىنىڭ تۋماسى. ول الماتى ەنەرگەتيكالىق ينستيتۋتى مەن باۋمان اتىنداعى ماسكەۋ مەملەكەتتىك تەحنيكالىق ۋنيۆەرسيتەتىنىڭ تۇلەگى.

ەربولات دوسايەۆ 1997 جىلى "تۇران الەم بانك" جاق باسقارما ءتوراعاسىنىڭ ورىنباسارى جانە "اتف بانك" جاق باسقارما ءتوراعاسى قىزمەتىن اتقاردى. ال 1998 جىلى ق ر پرەمەر-مينيسترىنىڭ كەڭەسشىسى بولىپ سايلاندى. وسى جىلى ەنەرگەتيكا، يندۋستريا جانە ساۋدا ۆيسە-مينيسترى مىندەتىن اتقاردى.

بۇدان بولەك 2000 جىلى قارجى ۆيسە-مينيسترى، ال 2001 جىلى قازاقستان دامۋ بانكى ديرەكتورلار كەڭەسىنىڭ ءتوراعاسى بولىپ سايلاندى.

2001-2003 جىلدارى تابيعي مونوپوليالار، باسەكەلەستىكتى قورعاۋ جانە شاعىن بيزنەستى قولداۋ اگەنتتىگىنىڭ ءتوراعاسى، 2003 جىلدان 2004 جىلعا دەيىن قارجى ءمينيسترى قىزمەتىن اتقاردى.

دوسايەۆ 2004 جانە 2006 جىلدارى دەنساۋلىق ساقتاۋ مينيسترلىگىن باسقاردى. دەنساۋلىق ساقتاۋ ءمينيسترى بولعان ۋاقىتتا ونىڭ باسى داۋعا ىلىكتى. ءمينيستردى دەپۋتاتتار بولىنگەن 250 ميلليون تەڭگەنى دۇرىس يگەرمەدى جانە جارامسىز ۆاكسينا ساتىپ الدى دەپ ايىپتاعان. بۇعان قوسا شىمكەنتتە دارىگەرلەردىڭ سالعىرتتىعىنان 133 بالا مەن 17 انا جاپپاي ايتۆ (ۆيچ) ۆيرۋسىن جۇقتىرۋى دا دوسايەۆتىڭ تۇسىندا بولعان. ۇلكەن شۋدان كەيىن دەنساۋلىق ساقتاۋ ءمينيسترى قىزمەتىنەن شەتتەتىلدى.

بۇدان كەيىنگى جىلدارى جەكە كاسىپكەرلىككە كەتىپ، "قازينۆەستبانك" اق ديرەكتورلار كەڭەسىنىڭ ءتوراعاسى بولدى. ءارى مۇناي ءوندىرىسى سالاسىنداعى “Lancaster Group” كورپوراسياسىن باسقاردى.

دوسايەۆتىڭ بيزنەستەگى باستى سەرىكتەسى – سىنىپتاسى نۇرلان قاپپاروۆ. ولار رەسپۋبليكالىق فيزيكا-ماتەماتيكالىق مەكتەپ-ينتەرناتىندا بىرگە وقىعان. قاپپاروۆ سول ۋاقىتتا "قازينۆەستبانك" اق ءىرى اكسيونەرلەرىنىڭ ءبىرى بولعان. ال 2012 جىلى قورشاعان ورتانى قورعاۋ ءمينيسترى بولىپ سايلاندى. الايدا نۇرلان قاپپاروۆ 2015 جىلى جۇرەك تالماسىنان كوز جۇمعان.

دوسايەۆ كورپوراسيانىڭ ديرەكتورلار كەڭەسىنەن 2012 جىلى شىعىپ، مەملەكەتتىك قىزمەتكە قايتا ورالدى. وسى جىلدىڭ 25 قىركۇيەگىندە ول ەكونوميكالىق دامۋ جانە ساۋدا ءمينيسترى قىزمەتىن اتقاردى. ال 2013 جىلى ەكونوميكا جانە بيۋدجەتتىك جوسپارلاۋ ءمينيسترى بولدى. ال "قازينۆەستبانك" اق 2016 جىلى ۇلتتىق بانك ليسەنزياسىنان ايىرىلعان.

ەكونوميكا ءمينيسترى بولعان تۇستا دا دوسايەۆ كوپتىڭ سىنىنا بىرنەشە رەت ۇشىرادى. ماسەلەن 2013 جىلى ول باسقارعان ۆەدومستۆو تۇرعىن ءۇي مەن كولىككە سالىناتىن سالىقتى كوتەرۋ باستاماسىن ۇسىنعان.

2014 جىلى مينيسترلىك قايتا قۇرىلىپ، دوسايەۆ ۇلتتىق ەكونوميكا ءمينيسترى بولىپ سايلاندى. دەگەنمەن بۇل قىزمەت تە دە ول كوپ وتىرمادى. 2016 جىلى قازاقستاندىقتار “جەر كودەكسىنە” ەنگىزىلگەن تۇزەتۋلەرگە، اتاپ ايتساق، 1،7 ملن گەكتار اۋىل شارۋاشىلىعى جەرىن ساتىلىمعا شىعارۋعا قارسى بولىپ، جاپپاي ميتينگكە شىعا باستادى. وسى جاعدايعا بايلانىستى 2016 جىلى مامىردا ۇكىمەت وتىرىسىندا سول كەزدەگى مەملەكەت باسشىسى نۇرسۇلتان نازاربايەۆ ەربول دوسايەۆ پەن اۋىل شارۋاشىلىعى ءمينيسترى مامىتبەكوۆتى سىنعا العان بولاتىن. پرەزيدەنتتىڭ سىنىنان كەيىن دوسايەۆ وتستاۆكاعا كەتەتىنىن مالىمدەدى.

2016 جىلى "بايتەرەك" ۇلتتىق حولدينگىن 1 جىل باسقارعان سوڭ، دوسايەۆ 2017 جىلى پرەمەر-مينيستر باقىتجان ساعىنتايەۆتىڭ ورىنباسارى قىزمەتىنە سايلانادى.

2017 جىلى دوسايەۆ "دامۋ" كاسىپكەرلىكتى دامىتۋ قورىنىڭ باسقارما كەڭەسىن باسقاردى. 2018 جىلى "اتامەكەن" ۇلتتىق كاسىپكەرلەر پالاتاسى قۇرامىنان شىقتى. ال 2019 جىلدىڭ 25 اقپانىن بەرى قازاقستان ۇلتتىق بانكىنىڭ ءتوراعاسى قىزمەتىن اتقاردى.

ايتا كەتسەك، مينيستر بولىپ سايلانعان تۇستا دوسايەۆتىڭ ەڭ باي قازاقستاندىقتاردىڭ تىزىمىنە ەنۋى كوپتىڭ تۇسىنبەستىگىن تۋدىردى. Forbes باسىلىمىنىڭ رەيتينگىندە 19-ورىندا تابان تىرەگەن دوسايەۆ بارىنشا اقتالۋعا تىرىستى.

“مەن مۇنى بۇرىن قالاي ەسەپتەگەنىن بىلمەيمىن. قانداي كريتەرييلەر بويىنشا قارادى جانە بۇل ورىنعا قالاي تۇراقتاعانىمنان حابارسىزبىن. مەن – مەملەكەتتىك قىزمەتكەرمىن. مەنىڭ بارلىق اكسيالارىم زاڭعا سايكەس سەنىمدى باسقارۋعا بەرىلگەن”، – دەدى دوسايەۆ.

2014 جىلى دا ول ەڭ باي قازاقستاندىقتاردىڭ اراسىنان تابىلدى. دەگەنمەن بۇل جولى ول 50ء-شى ورىنعا ءتۇسىپ قالدى. Forbes دوسايەۆتىڭ اكتيۆتەرىن شامامەن 110 000 000 دوللار دەپ باعالاعان. بۇل كەزدە ول "Lancaster Group" كومپانياسىنىڭ 25% اكسياسىن، "قازينۆەستبانكتىڭ" 17،8% يەلەنگەن.
بۇل ماقالا تۋرالى نە ويلايسىز؟