ءتىرى بولسام، قازاققا قىزمەت ەتپەي قويمايمىن!

ءاليحان بوكەيحان

13 ميلليارد دوللار. قازاقستان رەسەيگە قارىز ۇستىنە قارىز جاماۋدا

19 ءساۋىر 2024 632

سوڭعى بەس جىلدا قازاقستاننىڭ سىرتقى بەرەشەگى 4 ميلليارد دوللارعا ارتقان. ۇلتتىق بانكتىڭ دەرەگىنشە 2024 جىلى ەلدىڭ سىرتقى قارىزى 163 ميلليارد دوللارعا جەتكەن، بۇل وسىدان بەس جىل بۇرىنعى كورسەتكىشپەن سالىستىرعاندا بىرنەشە ميللياردقا كوپ، - دەپ حابارلايدى alash.kz دالانيەۆسكە سىلتەمە جاساپ.

قازاقستانعا ەڭ كوپ نەسيە بەرگەن ەل – نيدەرلاند: 42،6 ميلليارد دوللار. دەگەنمەن، قازاقستاننىڭ رەسەيگە الدىنداعى بەرەشەگى ەرەكشە كوزگە تۇسەدى. سوڭعى بەس جىلدا قازاقستاننىڭ تەرىسكەي كورشىسىنە قارىزى 47،1 پايىزعا ارتىپ، 13 ميلليارد دوللارعا جەتكەن. بۇل ماسكەۋدىڭ قازاقستان ەكونوميكاسىنداعى قارجىلىق ىقپالى مەن بەلسەندىلىگىن ايتارلىقتاي كۇشەيتىپ وتىر.

ال باتىس ەلدەرىنىڭ تاراپىنان نەسيە بەرۋشىلەرىنىڭ قارىزدارى ازايا باستاعان. ۇلىبريتانيا مەن اقش قازاقستانعا قارىز بەرۋدى ايتارلىقتاي ازايتقان.

وسى وزگەرىستەر اياسىندا ازيا دامۋ بانكى مەن دۇنيەجۇزىلىك دەنساۋلىق ساقتاۋ ۇيىمى قازاقستانداعى جوبالارعا بەلسەندى قاتىسىپ ءجۇر. جەلتوقسان ايىندا ازيا دامۋ بانكى قارجىلىق باسقارۋدى رەفورمالاۋعا 350 ميلليون دوللار بولسە، ال دۇنيەجۇزىلىك بانكتىڭ كومەگىمەن ددۇ پاندەميامەن كۇرەسۋ ءۇشىن 19 ميلليون دوللار ءبولىپ، پاندەميا قورىنىڭ جوباسىن قولعا العان.


ەلدىڭ بۇرىنعى باس اۋديتورى ناتاليا گودۋنوۆا مەملەكەتتىك قۇرىلىمداردىڭ حالىقارالىق قاراجاتتى ءتيىمسىز پايدالانۋىن سىنعا الىپ، نەعۇرلىم اشىق جانە جاۋاپتى قارجىلىق باسقارۋ قاجەت ەكەنىن ايتقان بولاتىن.

بۇعان دەيىن رەسەيلىك كومپانيالاردىڭ قازاقستاندىق جوبالارعا اتسالىسىپ كىرە باستاعانى جازىلعان. ماسكەۋ قازاقستانداعى ورىس الەمىنىڭ «امباسسادورى»، ساياساتكەر جانە ەكونوميست پەتر سۆويك جانە ءبىرقاتار ساراپشى ارقىلى ءوزىنىڭ مۇددەسىن تىقپالاۋعا كوشكەن. ءورىستىلدى ب ا ق "قازاقستاننىڭ باتىسىنداعى ەنەرگەتيكالىق كومپانيالاردىڭ اكتيۆىن رەسەيلىكتەرگە بەرۋ – استانا ءۇشىن دۇرىس شەشىم بولماق" دەگەن ۇگىت-ناسيحاتتى كۇشەيتۋدە.

رەسەي ەۋرووداق پەن اقش-تاعى تىيىم سالىنعان اكتيۆتەرىن پايدالانا وتىرىپ، تەڭىز، قاراشىعاناق جانە قاشاعان مۇناي-گاز جوبالارىنداعى شەتەلدىك كومپانيالاردىڭ اكسيالارىن ساتىپ الۋى مۇمكىن دەگەن بولجام بار.

«مەنىڭ ايتارىم: تەڭىز، قاراشىعاناق جانە قاشاعاناققا (مۇناي جانە گاز كەن ورىندارى) الداعى جىلدارى رەسەي يەلىك ەتەدى. ەكى ىقتيمال جاعداي بولۋى مۇمكىن. ءبىرىنشىسى – ول جەردەن باتىس كومپانيالارى كەتەدى. ولاردىڭ ورنىنا رەسەيلىك، قىتايلىق جانە قازاقستاندىق كومپانيالار كەلەدى. ال ەكىنشى سەناريي بويىنشا باتىس كومپانيالارى جەرگىلىكتى تارتىپكە باعىنىپ جۇمىس ىستەيتىن بولادى. ءبىراق ولار ەلدەن كەتۋگە ءماجبۇر بولۋى مۇمكىن»، - دەيدى پەتر سۆويك سۇحباتىندا.

تاعى ءبىر رەسەيلىك باق-تا «استانا تاۋەلسىزدىكتىڭ العاشقى جىلدارى قول قويىلعان مۇنايعا بايلانىستى كەلىسىمدەردى قايتادان قاراۋدى كوپتەن بەرى ارمانداپ جۇرگەنى» جازىلعان.

«ساراپشىنىڭ سوزىنشە، اكتيۆتەردى رەسەيگە بەرۋ ەڭ دۇرىس شەشىم»، - دەپ جازىلعان Fedpress.ru ماتەريالىندا.

وسىلايشا بۇل باستامانىڭ باسىندا قازاقستاندىق تاراپتىڭ ءوزى تۇرعان بولۋى مۇمكىن ەكەنى ايتىلادى. رەسەيلىك ساراپشى يگور يۋشكوۆ مۇنداي وزگەرىس كىمگە ءتيىمدى ەكەنىن ايتىپ بەرگەن.

بۇل ماقالا تۋرالى نە ويلايسىز؟