Qadirli Álı!
Ortalyqty Qyzylordaǵa kóshirý jónindegi máseleniń túpkilikti sheshilmeýine baılanysty, seniń kóp hattaryńa der kezinde jaýap qaıyra almadym. Endi Qazaq-qyrǵyz ınstıtýty kóshpeıtin bolsa da, shákirtterdiń oǵan qaramaı astanaǵa qaıtamyz dep sheshkenin kórip, men de Qyzylordaǵa qonys ózgertýdi jón sanadym. Sondyqtan ol jaqtan páter qaraý men izdestirýge áıelimdi jiberdim.
Bıylǵy jyl ortalyqtyń kóshýine baılanysty elge bara da almadym. Endi kóshi-qonym bitken soń, tamyz ben qyrkúıek aılarynda barýdy oılap júrmin.
Eger seniń profesoryń Torǵaı men Yrǵyzǵa qaraı shyǵatyn bolsa, maǵan da onymen birge shyǵý qajet shyǵar? Onyń óleń, án jınaý, sýretke túsirýi – meniń de ejelden oılastyryp júrgen dúnıelerim edi. Egerde profesordan úırený jazsa, maǵan úlken olja bolary haq.
Qazaq Memlekettik baspasymen kelisilgen shartqa sáıkes, men jańa emle boıynsha úsh gramatıka jáne qazaq álippesin qaıta jasaýym kerek. Aıaqtalý merzimi: birinshisi – 15 maýsym, ekinshisi – 1 shilde, úshinshisi – 1 tamyz, tórtinshisi – 20 tamyz. Mine, sol ýaqytqa sheıin basqa jumystarǵa qaraýǵa mursham joq; onyń ústine Qazaq-qyrǵyz ınstıtýtynda oqý bastalsa, taǵy da bos ýaqyt bolmaı qalady. Sol sebepti de 20 tamyzǵa deıin Ibrahımniń [Abaıdyń] ǵumyrbaıanyn jaza almaıtynymdy anyq aıtamyn. 20 tamyzdan soń ýaqyt bola ma, joq pa – ony bilmeımin.
Senderge óz sýretimdi jibermekpin; biraq baıqa, meniń beınem engizilgen seniń dápterińdi almaı qoıyp júrmesin. Bizdiń komýnıser Máskeý komýnıseri sekildi jartykesh emes, naǵyz «96 probaly».
Altynsary balasynyń sýretin «Sholpan» jýrnalynyń №6, 7, 8 kitap jınaǵynan tabasyńdar. Odan basqa mende sýreti joq.
Mirjaqyp Qostanaı úıezine ketti. Keshe odan alǵan jedelhattyń mazmuny mynadaı: «Gaıa erledi: ul týdy».
Men Pishpekte ótken qyrǵyz muǵalimderiniń sıezinde bolyp keldim. Kún tártibine qoıylǵan máseleler mynalar: til, árip, emle, ǵylymı pán sózderi, eski sózderdi jınaý, mektep túri.
Latyn transkrıpsıasy jóninde olarda buǵan deıin bir jınalys bolyp, sheshim shyǵarǵan eken. Sıez sony maquldady. Ol sheshim tómendegideı:
«Latyn transkrıpsıasyn qyrǵyzdyń bolashaǵy úshin paıdaly dep tabý, alaıda oǵan deıin arab transkrıpsıasyna keıbir ózgerister engizý».
Olar Názirdiń transkrıpsıasyn arabshadan da nashar deıdi. Bizde úlken jáne kishi árip bolmaýy qajet; sonymen birge tasqa túsetini men jazbasha áriptiń aıyrmashylyǵy baıqalmaǵany jón.
Oryssha jaǵyrapıany akademıalyq ortalyq basa almaıdy. Ony qazaq ólkesin zertteý qoǵamynyń talqysyna salyp, sonan soń habarlarmyn. Sońǵylar basqyzdyrtady dep oılaımyn. Óıtkeni olarǵa qazaq jaǵyrapıasy óte qajet.
Qushaqtap súıdim, Ahmet!
Orynbor, 01.VI.25 j.
Derekkóz: Bókeıhan Á. Shyǵarmalary. XII tom.-Astana, 2018
Alash.kz ulttyq portaly
