Tanymal vaınerler men ártister jarnamalaǵan «Astex.kz» kompanıasyna 160-tan astam salymshy aqsha aýdarǵan. Qarjy uıymynyń basshylary salymshylarǵa ortaq túsimnen aı saıyn 20% mólsherde syıaqy tólep otyrýǵa ýáde bergen.
Azattyq rýhynyń habarlaýynsha, jeńil paıdaǵa qyzyqqan adamdar qarjylyq pıramıdaǵa ózderiniń jıǵan-tergenderin ǵana emes, tanystarynyń da aqshasyn aýdartqan.
«Jınalǵan sebebimizdiń basty maqsaty – ustalǵan keıbir adamdardyń «Astex.kz» kompanıasyna múldem qatysynyń joqtyǵy. Biz tergeýdiń jáne osyǵan qatysy bar adamdardyń jazalanýyn, salynǵan aqshalardyń qaıtarylýyn talap etemiz. Zardap shekken 160-170 adam bar, olardyń da quqyǵy saqtalý kerek. Biz aqshany «Astex.kz» kompanıasyna quıdyq. «Mudarabah Capital» salymshylarynyń bizge qatysy joq. Ekeýiniń salymshylary eki bólek. «Astex.kz» tenderge qatysyp, odan tapqan paıdanyń 10-20% aralyǵynda bizben bólisti. 20% kóp emes, bir nárseni satyp, paıda kórý úshin 30-40% qospasa, odan kiris bolmaıdy. Óıtkeni ınflásıa joǵary, QQS-nyń ózi 12%. Odan basqa ofısti jalǵa alý, jol shyǵyndary bar. Paıdasyn bir-eki aı kórdik. Biz bularǵa tanystar arqyly keldik. Qazir «Mudarabah Capital» salymshylarynyń qaıta-qaıta aralasýymen tergeý isi sozylyp jatyr. Bul másele 2021 jyldyń aqpan aıynda bastaldy. Sáýirdiń 27 kúni polısıaǵa aryz jazdym. Mamyr aıynda Almas Qurmanǵalıev qamaldy. Men aı saıyn 20% paıda kórip otyrýym kerek edi. Sottyń qorytyndysy boıynsha olar maǵan 18 mln teńge qaryz. Shyndyǵynda men odan da kóp aqsha aýdarǵam» dedi «Astex.kz» JSHS salymshysy Ulan Baqyrbaev.
Kompanıanyń quryltaıshysy Almas Qurmanǵalıev qamalǵaly, salymshylar paıyzdyq tólem ala almaı qalǵan. Olardyń aıtýynsha, adamdar tek bir «Astex.kz» qarjylyq uıymynyń ózine 1 mlrd 124 mln teńge aýdarǵan. Sondaı-aq, olar eki kompanıanyń tergeýi bólek júrgizilýi kerek ekenin alǵa tartty.
Qarjy pıramıdasyna aqsha quıǵandardyń qatarynda bes balanyń anasy Gúlmıra Qurmanbekqyzy da bar. Ol bankten 29 mln teńge qaryz alyp, «Astex.kz» JSHS-ne aparyp bergen. Kompanıa basshylary shetinen namazhan bolǵandyqtan olardyń sózine senip qaldym deıdi kópbalaly ana.
«Almas Qurmanǵalıevtyń inisi Shyńǵys Qurmanǵalıev bizge aǵasy úshin aqshamyzdy bólip-bólip qaıtaryp jatyr. Men quıǵan 29 mln teńgeniń jartysyn qaıtaryp aldym. Otbasymyzben úlken is bastaıyq dep nesıe alǵan edik. Aqsha bızneske emes, osy pıramıdaǵa ketip qaldy. Qazir «Astex.kz» salymshylardyń aqshasyn qaıtara bastaǵan kezde, «Mudarabah Capital» JSHS aqsha bergen adamdar shyǵyp, biz de qarajatymyzdy «Astex.kz»-ke salǵanbyz dep ótirik aıtyp jatyr. Olar kimge aqsha berdi solardan suraý kerek. Óıtkeni, «Mudarabah Capital» qarjy uıymynyń salymshylary da, ol jaqtaǵy qarajat kólemi de kóp. Biz 4 aı aýdıt jasadyq, búkil qujattardy tekserdik. 128 adamnyń aldyndaǵy bereshekti Qurmanalıevtyń inisi Shyńǵys moınyna alyp, tóleımin dep otyr. Negizi eki kompanıanyń bir birine qatysy joq. Shyńǵystyń bizge aqshamyzdy birtindep qaıtaryp jatqanyn estigen «Mudarabah Capital» uıymynyń salymshylary kóre almaýshylyqpen «Astex.kz»-ke jala jaýyp jatyr» deıdi qarjy pıramıdasyna aldanǵan Gúlnár Qurmanbekqyzy.
Ol qazir bankke aı saıyn 2,5 mln teńge kóleminde nesıe tólep otyrǵanyn aıtty.
Eske salsaq buǵan deıin Almaty qalasynyń qylmystyq ister jónindegi sot alqasy «Mudarabah Capital» qarjylyq pıramıdasyna qatysy bar dep tanylǵan vaınerler Meıirjan Tórebaev pen Meıirhan Shernıazovty on táýlikke qamaǵan bolatyn. Al, «Astex.kz» qarjylyq uıymynyń basshysy Almas Qurmanǵalıevtyń qamaýda otyrǵanyna bir jylǵa jýyqtady. Onyń inisi salymshylardyń 120 mln teńgesin qaıtaryp bergen. Aǵasynyń halyq aldyndaǵy bereshegin birtindep tóleımin deıdi ol.
2020 jyly 82 mln teńgesin osy qarjy pıramıdasyna salǵan İlıas Nurlanuly da aqshasyn tolyq qaıtaryp alýdan úmitti. Qazir jartysynan astamyn óndiripti. «Mudarabah Capital» salymshylary kedergi keltirmese qalǵanyn da qaıtarýy kerek deıdi ol.
«Alǵash ret qarjylyq uıymǵa 2020 jyldyń naýryz aıynan bastap aqshamdy saldym da, sol jyldyń sońyna deıin ústindegi marjasyn alyp júrdim. Problema 2021 jyldan bastaldy. Biz sol kezde ujymdyq aryz jazdyq, sonyń negizinde Qurmanǵalıevty qamaýǵa aldy. Biz bul kompanıaǵa tanystar arqyly keldik. Qazir eki kompanıanyń salymshylary bir-birimen daýlasyp jatyr. Men bul kompanıaǵa 82 mln teńge saldym, búginge deıin sonyń 50 mln teńgeden astamyn qaıtaryp aldym» dedi İlıas Nurlanuly.
İİM Tergeý departamentiniń málimetinshe, byltyr 31 myńnan astam azamat qarjy pıramıdalarynyń qurbany bolǵan. Ánshiler men blogerler jarnamalaǵan alaıaq uıymdar qarapaıym adamdarǵa 54 mlrd teńgeniń zalalyn keltirgen. Búgingi tańda ishki ister organdarynyń óndirisinde osy sanattaǵy 70-ke jýyq qylmystyq is bar. Aryzdardyń negizinde 3 myńnan astam jábirlenýshi tirkelgen.
Derekkóz
