Ankarada memlekettik saparmen júrgen Qazaqstan prezıdenti Qasym-Jomart Toqaev túrik áriptesi Rejep Erdoǵanmen "strategıalyq áriptestikti damytý týraly" málimdemege qol qoıdy. Kelissózden keıin Toqaev pen Erdoǵan sársenbi kúni áriptestikti nyǵaıtý qajettigin málimdep, 14 kelisimge qol qoıdy.
Erdoǵannyń aıtýynsha, ol Toqaevpen kezdesý kezinde Reseıdiń Ýkraınaǵa soǵys ashýyn talqylaǵan.
"Sýverenıtet jáne terıtorıalyq tutastyqqa súıene otyryp Ýkraınadaǵy jaǵdaıdy beıbit retteý boıynsha kózqarastarymyz sáıkes keledi" dedi Túrkıa basshysy. Onyń sózinen túriktiń Daily Sabah basylymy úzindi keltiredi.
Máskeýdiń odaqtasy Qazaqstan Reseı agresıasyn aıyptaǵan joq, biraq Ýkraınanyń terıtorıalyq tutastyǵyn qurmetteıtinin málimdep, Donbastaǵy separatıstik qurylymdardyń "táýelsizdigin" moıyndamaǵan. Nur-Sultan sonymen birge Ýkraınaǵa gýmanıtarlyq kómek jibergen. Qazaqstannyń joǵary laýazymdy tulǵalary Qazaqstan Reseıge Batys sanksıasyn aınalyp ótýine kómektespeıdi dep málimdegen.
Túrkıanyń keıingi kezde Ortalyq Azıada yqpalyn arttyrýǵa kúsh salyp otyrǵanyn aıtqan keıbir sarapshylar Ankaraǵa dál qazir túrkitildi eldermen qarym-qatynasty nyǵaıtatyn sát týdy dep sanaıdy. Máskeý Ortalyq Azıa elderin óziniń yqpal etý aımaǵy retinde qaraıdy.
Qazaqstan men Túrkıa basshylary taýar aınalymyn eki esege ulǵaıtý josparyn málimdedi. Byltyr Túrkıa syrtqy saýda boıynsha Qazaqstan tyǵyz qarym-qatynas ornatqan alǵashqy bes eldiń qataryna engen. Túrik kompanıalarynyń Ortalyq Azıa elderine ınvestısıasy barǵan saıyn artyp barady.
"Túrik halqynyń Qazaqstanǵa árdaıym ashyq ári meıirban ekenin jaqsy bilemiz. Muny únemi sezip te otyrmyz. Bul sapar saıasat, saýda-ekonomıka, ınvestısıa, mádenıet, áskerı tehnıka jáne ózge salalar boıynsha áriptestikti nyǵaıtýǵa jol ashady. Eki memleketke Transkaspıı halyqaralyq kólik baǵytyn paıdalaný múmkindigi erekshe mańyzdy" dedi Toqaev.
Reseıdi aınalyp ótetin Transkaspıı halyqaralyq kólik baǵyty Qytaıdy Eýropamen jalǵaıdy. Ol Qazaqstan aýmaǵy arqyly ótip, Kaspıı teńizi arqyly Ázerbaıjan, Grýzıaǵa shyǵady, ári qaraı Túrkıa men Eýropa elderine barady. Atalǵan kólik dálizi 2017 jyly iske qosylǵan.
Eýropaǵa taýar tasymaldaý jolyn ártaraptandyrýǵa tyrysyp jatqan Qytaı sáýir aıynda Reseıdi aınalyp ótip, Eýropaǵa baratyn temir jol marshrýtyn iske qosqan. Ol da Qazaqstan arqyly ótedi. Reseıdiń "Vedomostı" basylymy naýryz aıynda qytaı júk jiberýshileri Reseı arqyly Eýroodaqqa júk tasymaldaýdy toqtata bastaǵanyn habarlaǵan.
Toqaev sapary kezinde Túrkıany Qazaqstannyń "óte mańyzdy strategıalyq áriptesi" dep atady. Ol Ankaradaǵy kelissóz kezinde quny bir mıllıard dollar bolatyn saýda kelisimine qol qoıylatynyn atap ótti.
Erdoǵan Qazaqstandy – túrikterdiń tarıhı otany, al Túrkıany qazaqstandyqtardyń ekinshi úıi dep atady. "Qazaqstandyq baýyrlarymyzdyń turaqtylyǵy, tynyshtyǵy men qaýipsizdigi úshin jaýaptymyz" dedi ol.
Toqaevtyń Túrkıaǵa sapary eki el arasynda qarym-qatynastyń 30 jyldyǵyna arnalǵan. Túrkıa 1991 jyly Qazaqstan táýelsizdigin alǵash moıyndaǵan memleket. Ankara dıplomatıalyq mısıasyn Qazaqstanda alǵash ret 1992 jyly ashqan.
2009 jyly eki el strategıalyq áriptestik týraly kelisimge qol qoıǵan, úsh jyldan soń joǵary deńgeıdegi strategıalyq áriptestik keńesin qurdy. Saıasat, ekonomıka, saýda, ınvestısıa, qarýly kúshter, qorǵanys ónerkásibi, bilim jáne densaýlyq saqtaý salasynda áriptestik ornaǵan. Toqaevpen birge Ankaraǵa barǵan qazaq delegasıasynyń quramynda kóptegen mınıstrler boldy.
Toqaev memleket basshysy retinde alǵash ret Túrkıaǵa baryp otyr.
