Otyrysqa sıfrlyq damý, ınovasıalar jáne aeroǵarysh ónerkásibi, aqparat jáne qoǵamdyq damý mınıstrlikteriniń, ákimdikterdiń, barlyq óńirlerdiń aýmaqtyq komısıalarynyń basshylyǵy, sondaı-aq buqaralyq aqparat quraldarynyń ókilderi qatysty.
Ortalyq saılaý komısıasynyń tóraǵasy Nurlan Ábdirov óz kirispe sózinde «Referendým týraly» Konstıtýsıalyq zańǵa sáıkes referendýmdy uıymdastyrý men ótkizý ashyq ári jarıa túrde júzege asyrylyp otyrǵanyn atap ótti. Ortalyq referendým komısıasy azamattardy referendýmǵa ázirlik barysy týraly barynsha habardar etip keledi.
Tóraǵa Komısıanyń barlyq otyrystary gıbrıdti formatta, ıaǵnı oflaın ári onlaın rejımderde buqaralyq aqparat quraldarynyń mindetti túrde qatysýymen ótip otyrǵanyn atap ótti. Otyrystar ORK ınternet-resýrsy arqyly translásıa arqyly kórsetilip, sýrdoaýdarmamen qamtamasyz etilip keledi. Ár otyrystan keıin BAQ-qa arnalǵan brıfıńter ótkizilýde, onda jýrnalıserdiń barlyq suraqtaryna tolyq jaýaptar berilýde. Referendýmnyń barlyq qaýlylary, baspasóz relızderi men ózge de aqparattyq materıaldary komısıanyń ınternet-resýrsynda ornalastyrylǵan jáne barlyǵyna qoljetimdi. Aqparattyq-túsindirmelik beıne, aýdıorolıkter, ınternet-bannerler, baspa basylymdaryna arnalǵan modýlder ázirlenip, respýblıkalyq jáne óńirlik BAQ-qa taratylyp otyr. Osylaısha, komısıa tarapynan referendýmǵa daıyndyq prosesiniń ashyqtyǵy men jarıalylyǵyn qamtamasyz etý boıynsha barlyq qajetti sharalar qabyldanýda.
İs-sharada Aqparat jáne qoǵamdyq damý mınıstri Asqar Omarov sóz sóılep, Mınıstrlik barlyq aqparattyq resýrstardy osy jumysqa tartyp, sondaı-aq aqparattyq alańǵa turaqty monıtorıń júrgizip otyrǵanyn atap ótti. BAQ-ta jáne áleýmettik jeliler arqyly ár óńir boıynsha daýys berýge arnalǵan ýchaskeni izdeý jóninde aqparattyq habarlamalar men grafıkalyq ónimder taratylǵanyn atady.
Úgit jumystary kezeńinde 5 mamyrdan bastap 499 respýblıkalyq jáne óńirlik BAQ-na monıtorıń jasaldy, olardyń 321-i gazet, 47-si telearna jáne 131-i ınternet-resýrs. 2022 jylǵy 26 mamyrdaǵy jaǵdaı boıynsha úgit jumystaryn buzý jaǵdaılary tirkelmegen.
Sıfrlyq damý, ınovasıalar jáne aeroǵarysh ónerkásibi vıse-mınıstri Áset Turysov keńeske qatysýshylardy «JSN boıynsha daýys berýge arnalǵan ýchaskeni izdeý» servısin ázirleý boıynsha vedomstvonyń atqarǵan jumysy týraly habardar etti. Bul servıs 3 aqparattyq resýrsta ornalastyrylǵan:
• https://www.gov.kz/referendum;
• https://referendum.gov.kz/;
• https://referendum2022.gov.kz/
Qazaqstan azamaty JSN arqyly referendýmdaǵy óz ýchaskesin taba alady. Ýchaske bolmaǵan jaǵdaıda, avtomatty túrde ákimdikterdiń call-ortalyqtarynyń tizimderi kórsetiledi.
Osy sıaqty servıster Kaspi.kz jáne Qazaqstan Halyq bankiniń Homebank qosymshalarynda jasalynýda. Jaqynda osy servıs iske qosylady dep kútilip otyr.
Sondaı-aq, oblys ákimdikteriniń ókilderi halyqqa daýys berý ýchaskeleri týraly aqparat berý boıynsha referendým, koll-ortalyqtardyń, Telegram bottardyń jumysy týraly habardar etý jóninde atqaryp otyrǵan jumystary týraly baıandady.
ORK Tóraǵasy azamattardyń esepten shyǵarý kýálikteri arqyly daýys berý máselelerine erekshe nazar aýdardy.
Nurlan Ábdirov azamat óziniń turǵylyqty jerin aýystyrǵan jaǵdaıda aǵymdaǵy jyldyń 20 mamyrynan bastap 4 maýsym saǵat 18.00-ge deıin ýchaskelik komısıaǵa bergen ótinish negizinde esepten shyǵarý kýáligin alýǵa quqyly ekenin atap ótti.
Esepten shyǵarý kýáligin senimhat negizinde alýǵa jol beriledi. Bul rette senimhatty notarıaldy kýálandyrý mindetti emes.
Esepten shyǵarý kýáligin kórsetken kezde ýchaskelik komısıa daýys berý kúni azamatty onyń kelgen jeri boıynsha ýchaskedegi tizimge engizedi.
Esepten shyǵarý kýáligi bir eldi meken shegindegi basqa ýchaskede daýys berýge qatysqysy keletin azamattarǵa berilmeıdi.
Jıyn sońynda Nurlan Ábdirov daýys berý kúnine az ýaqyt qalǵanyn aıtty. Sondyqtan azamattardy aldaǵy referendým týraly habardar etý jónindegi barlyq qajetti sharalardy kúsheıtý mańyzdy ekenin alǵa tarta otyryp, BAQ resýrstaryn, SMS jiberilimderdi, koll-ortalyqtardyń, ákimdikter janyndaǵy Telegram bottardyń jumystaryn qarqyndatý qajetttigin atap ótti.
ORK Tóraǵasy Nurlan Ábdirov «Qazaqstandyqtar azamattyq belsendilik tanytyp, ózderin tizimde tekserýi, engizilmegen jaǵdaıda, tirkelgen jeri boıynsha tıisti ýchaskelik komısıalarǵa júginýi, sondaı-aq óziniń bolatyn ornyn aýystyrǵan kezde daýys berý úshin esepten shyǵarý kýálikterin ýaqtyly alýy tıis. Respýblıkanyń barlyq azamattaryna olardyń referendýmǵa qatysýdaǵy konstıtýsıalyq quqyqtaryn iske asyrýǵa barlyq múmkindikterdi jasaý qajet» - dep atap ótti.
